Οι επιπτώσεις από την πιθανή πλήρη διακοπή του ρωσικού αερίου έχουν θορυβήσει και την ελληνική κυβέρνηση, η οποία φέρεται να προετοιμάζεται να ζητήσει από τις ΗΠΑ να μεταθέσουν την εφαρμογή των κυρώσεων από τον Ιούνιο, ακολουθώντας το παράδειγμα της Ουγγαρίας και της Τουρκίας.
Οι ανησυχίες της ελληνικής κυβέρνησης συνδέονται πρωτίστως με τις πιέσεις που θα ασκηθούν στις τιμές φυσικού αερίου και τις επιπτώσεις στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες διαμορφώνονται ήδη σε υψηλά επίπεδα και συγκεκριμένα τον Νοέμβριο 53% πάνω από τα επίπεδα του Οκτωβρίου. Ενα νέο ράλι στις τιμές φυσικού αερίου θα συμπαρέσυρε σε μια αντίστοιχη πορεία και τις τιμές ηλεκτρισμού στην Ελλάδα λόγω της υψηλής συμμετοχής του εισαγόμενου καυσίμου στην ηλεκτροπαραγωγή εν μέσω χειμώνα που οι ανάγκες για θέρμανση των νοικοκυριών είναι αυξημένες.
Πλέγμα μέτρων στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων
Αξιολογώντας την κατάσταση στην ευρωπαϊκή αγορά, όπως διαμορφώνεται και με τις πολλές πλέον αβεβαιότητες στη ροή του ρωσικού αερίου, το αρμόδιο κυβερνητικό επιτελείο επεξεργάζεται ένα πλέγμα μέτρων στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων σε ορίζοντα τριμήνου, το συνολικό κόστος των οποίων, βάσει μιας πρώτης ανάλυσης, υπολογίζεται στα 100 εκατ. ευρώ. Αυτό το «δίχτυ» προστασίας έναντι των υψηλών τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς περιλαμβάνει επιδοτήσεις και φοροαπαλλαγές για την πλευρά της κατανάλωσης και επιβολή φόρου στα κέρδη των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας.
«Πλάτη» σε αυτή την προσπάθεια φαίνεται να βάζουν καθ’ όλη τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου οι καθετοποιημένοι πάροχοι, οι οποίοι θα επιβαρυνθούν με την έκτακτη φορολογία στα κέρδη από τη δραστηριότητα της ηλεκτροπαραγωγής. Ενα τέτοιο σήμα έστειλε πρώτη η Protergia, θυγατρική της Metlen, η οποία διατήρησε για πέμπτο συνεχόμενο μήνα σταθερές τις τιμές στο πράσινο τιμολόγιο του Δεκεμβρίου στα 15,9 λεπτά/κιλοβατώρα, απορροφώντας όλη την αύξηση της χονδρεμπορικής τιμής. Ακολούθησε η ΔΕΗ η οποία, προσφέροντας μια γενναία έκπτωση της τάξης του 68%, συγκράτησε το βασικό της τιμολόγιο στα 15,5 λεπτά /κιλοβατώρα, μεταφέροντας στους πελάτες ένα μικρό μόνο μέρος του αυξημένου κατά 53% κόστους ενέργειας της χονδρεμπορικής αγοράς. Η τιμή στο πράσινο τιμολόγιο της ΔΕΗ τον Οκτώβριο ήταν στα 14,9 λεπτά/κιλοβατώρα.
Παρά τις όποιες διακυμάνσεις στη χονδρική αγορά κατά τη διάρκεια της χρονιάς, η μέση τιμή για τους πελάτες της ΔΕΗ στο πράσινο τιμολόγιο διαμορφώθηκε για το 2024 σε 13,425 λεπτά/κιλοβατώρα, μειωμένη κατά περίπου 30,6% σε σχέση με το 2023, ενώ ολόκληρο το 2024, όπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωσή της η ΔΕΗ, εξομάλυνε τις έντονες διακυμάνσεις στη χονδρική αγορά ενέργειας, με εκπτώσεις προς τους πελάτες της που συνολικά ξεπέρασαν τα 550 εκατ. ευρώ.
Για τον Δεκέμβριο, μεγάλοι ενεργειακοί πάροχοι απορρόφησαν ένα μεγάλο μέρος των αυξήσεων στη χονδρεμπορική αγορά.
Μια αντίστοιχη πολιτική συγκράτησης των τιμών αναμένεται και από τους άλλους δύο καθετοποιημένους παρόχους, Εlpedison και Ηρων, με τους μικρούς του κλάδου να ακολουθούν σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό λόγω ανταγωνισμού. Η οριστική εικόνα για το εύρος της τιμής της κιλοβατώρας τον Δεκέμβριο θα διαμορφωθεί σήμερα με τις επίσημες ανακοινώσεις του συνόλου των παρόχων. Εχοντας την πλήρη εικόνα το ΥΠΕΝ θα οριστικοποιήσει το ύψος της επιδότησης, κατά πάσα πιθανότητα στο 1 λεπτό/κιλοβατώρα που θα οδηγήσει την τελική τιμή της κιλοβατώρας στο τιμολόγιο του μεγάλου παρόχου στα 14,5 λεπτά.
Μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου αναμένονται και οι ανακοινώσεις για τον συντελεστή φορολογίας στα κέρδη των ηλεκτροπαραγωγών, μέτρο που κρίθηκε απαραίτητο για την άντληση εσόδων και τη χρηματοδότηση των επιδοτήσεων. Οι επιδοτήσεις, σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες, θα αφορούν τόσο τα νοικοκυριά όσο και τις μικρές επιχειρήσεις, ενώ η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί αυτή τη φορά και για τη στήριξη των μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων αναζητώντας εκείνα τα εργαλεία που θα παρακάμπτουν το ευρωπαϊκό πλαίσιο περί κρατικών ενισχύσεων. Οπως αποκάλυψε η «Κ» την περασμένη Πέμπτη, προσανατολίζεται σε φοροελαφρύνσεις σε επίπεδα που να αντιστοιχούν στο 22% του κόστους ρεύματος για το διάστημα που είναι σε εφαρμογή οι επιδοτήσεις για τις υπόλοιπες κατηγορίες καταναλωτών.
Για τις μικρές επιχειρήσεις η επιδότηση γίνεται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας και ενός μηχανισμού που θα θέτει εκτός εταιρείες που κλέβουν ρεύμα και όσους υπερβαίνουν τα όρια κρατικής ενίσχυσης που προβλέπει ο ευρωπαϊκός Κανονισμός «De minimis» (έως 200.000 ευρώ σε διάστημα 3 ετών).
