Εχετε συναντήσει αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή ειδησεογραφικά άρθρα, τα οποία παρουσιάζουν γνωστές προσωπικότητες να προτρέπουν το αναγνωστικό κοινό να επενδύσει σε χρηματοοικονομικά προϊόντα, ισχυριζόμενοι ότι οι ίδιοι αποκόμισαν κέρδη δεκάδων χιλιάδων ή ακόμη και εκατομμυρίων ευρώ;
Εάν η απάντησή σας είναι θετική, τότε πιθανότατα έχετε έρθει αντιμέτωποι με διαδικτυακές επενδυτικές απάτες. Οι δράστες αυτών των πρακτικών εκμεταλλεύονται τη φήμη και την αξιοπιστία των δημοσίων προσώπων, προβάλλοντας ψευδείς επενδυτικές ευκαιρίες που υπόσχονται εύκολο και γρήγορο κέρδος.
Για τη διάδοση αυτών των παραπλανητικών πληροφοριών χρησιμοποιούν πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και ψεύτικες ιστοσελίδες, αποσκοπώντας στην εξαπάτηση και στην οικονομική εκμετάλλευση των καταναλωτών.
Οι δράστες χρησιμοποιούν διαφημίσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, «deepfake» βίντεο και ψεύτικα άρθρα ειδήσεων («clickbait»), στα οποία εμφανίζονται δημόσια πρόσωπα, όπως πολιτικοί, καλλιτέχνες, αθλητές, δημοσιογράφοι, επιχειρηματίες κ.ά., να ισχυρίζονται ότι έχουν δήθεν αβίαστα αποκομίσει σημαντικά κέρδη από διαδικτυακές επενδυτικές πλατφόρμες.
Οι παραπάνω αναρτήσεις (διαφημίσεις, βίντεο, άρθρα κ.λπ.) εκκινούν μια αλληλουχία ενεργειών, προκειμένου ο αναγνώστης μέσω συνεχόμενων «κλικ» να κατευθυνθεί τελικά σε μια απατηλή επενδυτική πλατφόρμα, η οποία του ζητάει να εγγραφεί ως χρήστης προκειμένου να επενδύσει χρήματα.
Οι καταναλωτές πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί απέναντι σε:
• Εξωπραγματικά καλές επενδυτικές ευκαιρίες με εγγυημένες αποδόσεις και υψηλά κέρδη.
• Επείγουσες ειδοποιήσεις και εντυπωσιακές φράσεις, όπως π.χ. «Μοναδική ευκαιρία», «Επένδυσε τώρα πριν είναι αργά», «Εύκολα και εγγυημένα κέρδη», «Επενδύσεις χωρίς κίνδυνο» κ.ά.
• Υποτιθέμενες δηλώσεις διασημοτήτων χωρίς επίσημη πηγή.
• Αρθρα στα οποία δεν εμφανίζονται ο συντάκτης και η ημερομηνία δημοσίευσής τους.
• Ιστοσελίδες οι οποίες μιμούνται μορφολογικά έγκριτους δημοσιογραφικούς ιστοτόπους, ωστόσο φέρουν διαφορετικό url, περιέχουν ορθογραφικά ή τυπογραφικά λάθη, δεν αναφέρουν τον ιδιοκτήτη του Μέσου, και το περιεχόμενό τους αποτελείται μόνο από το ψευδές δημοσίευμα, ώστε όταν οι επισκέπτες τους κλικάρουν σε οποιοδήποτε άλλο πεδίο, να ανακατευθύνονται σε κάποια επενδυτική πλατφόρμα.
• Επενδυτικές πλατφόρμες οι οποίες έχουν ελλιπές περιεχόμενο σχετικά με τις παρεχόμενες υπηρεσίες και τον ιδιοκτήτη τους, ενώ περιλαμβάνουν ονόματα όπως π.χ. «Finance Phantom», «Quantum AI» κ.λπ.
• Απαιτήσεις για άμεση κατάθεση χρημάτων για επενδύσεις σε κρυπτονομίσματα.
Οπως ήδη έχει αναδειχθεί ανωτέρω, στο συγκεκριμένο σενάριο διαδικτυακής επενδυτικής απάτης θύματα καθίστανται τόσο δημόσια πρόσωπα όσο και καταναλωτές.
Οι καταναλωτές πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί απέναντι σε εξωπραγματικά καλές επενδυτικές ευκαιρίες με εγγυημένες αποδόσεις και υψηλά κέρδη.
Α. Τα δημόσια πρόσωπα, προκειμένου να αποκαταστήσουν την τιμή, την υπόληψη αλλά και τη φήμη τους από τη διασπορά των ψευδών ειδήσεων που συσχετίστηκαν με το όνομά τους και την παράνομη επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων τους, μπορούν:
1. Να υποβάλουν έγκληση στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
2. Να υποβάλουν αίτημα διαγραφής του παραπλανητικού δημοσιεύματος στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
3. Να υποβάλουν αίτημα διαγραφής του παραπλανητικού δημοσιεύματος στην Google.
4. Να υποβάλουν αίτημα διαγραφής της παραπλανητικής ανάρτησης στα αντίστοιχα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
5. Να υποβάλουν αναφορά παράνομου περιεχομένου στον καταχωρητή του ονόματος χώρου (domain name) όπου είναι εγγεγραμμένος ο ψευδής ιστότοπος.
Β. Οι καταναλωτές που έπεσαν θύματα της διαδικτυακής απάτης, «επενδύοντας» χρήματα μέσω ψευδών επενδυτικών δραστηριοτήτων, μπορούν:
1. Να υποβάλουν έγκληση στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
2. Να υποβάλουν καταγγελίες στον Συνήγορο του Καταναλωτή.
3. Να αναφέρουν τα περιστατικά απάτης στη γραμμή καταγγελιών παράνομου περιεχομένου στο Διαδίκτυο www.safeline.gr.
4. Να ενημερώσουν την τράπεζά τους και να ακυρώσουν εάν είναι δυνατόν τη συναλλαγή.
5. Να αποφύγουν οποιαδήποτε άλλη επικοινωνία με τους δράστες.
Αν βρεθείτε αντιμέτωποι με τις παραπάνω καταστάσεις είναι κρίσιμο να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας και να αναζητήσετε τα κατάλληλα μέσα προστασίας. Θύματα διαδικτυακής επενδυτικής απάτης έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν αποκατάσταση και να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους.
Η συμβουλή ενός εξειδικευμένου νομικού συμβούλου είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική διαχείριση του περιστατικού, από την υποβολή καταγγελίας έως τη διεκδίκηση αποζημίωσης, όπου αυτό είναι δυνατόν.
Η δικηγορική εταιρεία «Βουκελάτος & Συνεργάτες» εφιστά την προσοχή στους καταναλωτές που επιθυμούν να ασχοληθούν με επενδυτικά σχέδια και δραστηριότητες, όπως το πράττουν μέσω νόμιμων, εγγεγραμμένων και αδειούχων χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων ή συμβούλων, και όχι μέσω διαδικτυακών τεχνασμάτων και πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιούν δημόσια πρόσωπα ως «δούρειους ίππους».
*Η κ. Μαρία Βουκελάτου είναι δικηγόρος Αθηνών, με ειδίκευση στο δίκαιο διανοητικής ιδιοκτησίας, δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και τεχνητής νοημοσύνης.
