Στα 100 εκατ. ευρώ υπολογίζεται το συνολικό ποσό που θα απαιτηθεί για το «δίχτυ» προστασίας νοικοκυριών και επιχειρήσεων από τις υψηλές τιμές ρεύματος της χονδρεμπορικής αγοράς.
Το βασικό σενάριο που επεξεργάζεται αυτή την περίοδο το αρμόδιο κυβερνητικό επιτελείο αναφέρεται σε ένα πλέγμα μέτρων που θα περιλαμβάνει επιδοτήσεις και φοροαπαλλαγές για την πλευρά της κατανάλωσης και επιβολή φόρου στα κέρδη των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας σε ορίζοντα τριμήνου, αν και η εφαρμογή τους θα αξιολογείται σε μηνιαία βάση. Το συνολικό αυτό πακέτο μέτρων κοστολογείται σε μια πρώτη ανάλυση στα 100 εκατ. ευρώ.
Οι επιδοτήσεις για τα νοικοκυριά και και τις περίπου 1,3 εκατ. επιχειρήσεις κάτω των 35 ΚVΑ (εργαστήρια, φούρνοι, κομμωτήρια, ζαχαροπλαστεία κ.ά.) θα διαμορφωθούν σε επίπεδα που οι τελικές τιμές να μην υπερβαίνουν τα 15 λεπτά ανά κιλοβατώρα. Το ακριβές ύψος θα οριστικοποιηθεί μετά την ανακοίνωση των «πράσινων» τιμολογίων Δεκεμβρίου από τους παρόχους, την 1η του ίδιου μήνα.
Στόχος είναι οι τιμές να μην υπερβούν τα 15 λεπτά/κιλοβατώρα για τους οικιακούς καταναλωτές και τις μικρές επιχειρήσεις.
Τα νοικοκυριά
Για την κυβέρνηση, όπως δήλωσε χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης, στόχος είναι να συγκρατηθούν οι τιμές για την οικιακή κατανάλωση και τις μικρές επιχειρήσεις κάτω από τα 15 λεπτά/κιλοβατώρα.
«Σε σχέση με την οικιακή κατανάλωση, αυτόν τον μήνα θα παρέμβουμε με επιδοτήσεις, ώστε να μην ανεβαίνουμε πάνω από τα 15 σεντς ανά κιλοβατώρα για τη μεγάλη πλειοψηφία των καταναλωτών. Θα κάνουμε ξεχωριστή παρέμβαση για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και θα δούμε τι μέτρα θα λάβουμε για τους υπολοίπους», είπε ο υπουργός. Προανήγγειλε μάλιστα παρέμβαση για «επιπλέον φθηνές κιλοβατώρες» για τους καταναλωτές που είναι στο ΚΟΤ και θερμαίνονται με ηλεκτρικό ρεύμα, οι οποίοι δεν καλύπτονται από το υφιστάμενο πλαίσιο επιδόματος θέρμανσης.
Οι μικρές επιχειρήσεις
Για τις μικρές επιχειρήσεις, το βασικό πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση είναι να μη βρεθεί να επιδοτεί εταιρείες που κλέβουν ρεύμα, αφού το φαινόμενο οργιάζει με ποσοστά που κάποια στιγμή έφταναν και στο 80% σε κάποιους κλάδους. Ζήτημα παράβασης της κοινοτικής νομοθεσίας για τις μικρές επιχειρήσεις δεν τίθεται, αφού μπορεί να αξιοποιηθεί ο κανόνας «De minimis» (ενισχύσεις ήσσονος σημασίας) που επιτρέπει να δίνονται ενισχύσεις έως 200.000 ευρώ μέσα σε διάστημα 3 ετών ανά επιχείρηση.
Προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα διπλοενισχύσεων οι επιδοτήσεις σε αυτή την κατηγορία επιχειρήσεων θα δοθούν μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Οι αιτήσεις θα υποβάλλονται με την παράλληλη υποβολή υπεύθυνης δήλωσης για τις σωρευτικές ενισχύσεις που έχει λάβει ώστε να φαίνεται εάν έχει καλυφθεί το όριο του «De minimis» και επίσης βεβαίωση από τον ΔΕΔΔΗΕ που να πιστοποιεί την «καθαρή» λειτουργία του μετρητή του και την αντιστοίχισή του με το ΑΦΜ ώστε να αποκλειστούν όσοι ηλεκτροδοτούνται παράνομα.
Οι μεγάλες επιχειρήσεις
Η επιδότηση των μικρών επιχειρήσεων είναι μια απλή άσκηση για το επιτελείο του ΥΠΕΝ σε αντίθεση με την επιδότηση των μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων όπου δεν υπάρχει άμεσος τρόπος ώστε να μη χαρακτηριστεί από την Ε.Ε. κρατική ενίσχυση. Αυτό που σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών εξετάζεται, είναι μια έμμεση επιδότηση των μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων, μέσω φοροαπαλλαγής κερδών σε ύψος που να αντιστοιχεί στο 22% του κόστους ρεύματος της περιόδου που θα είναι σε ισχύ τα μέτρα στήριξης. Το μέτρο αυτό ωστόσο αφήνει εκτός στήριξης ζημιογόνες εταιρείες.
Τα έσοδα για τη χρηματοδότηση των απαιτούμενων επιδοτήσεων θα προέλθουν από την έκτακτη φορολογία στα κέρδη των ηλεκτροπαραγωγών, με το αρμόδιο κυβερνητικό επιτελείο να επιδιώκει την κατά το δυνατόν μικρότερη επιβάρυνση ώστε να μην προκαλέσει νέες δυσλειτουργίες στην αγορά.
Εκρηκτικό κοκτέιλ
Το τελικό κόστος σε κάθε περίπτωση θα καθοριστεί από τις συνθήκες που θα διαμορφωθούν στην αγορά τους επόμενους μήνες, με τους αναλυτές πάντως να προβλέπουν ακόμη υψηλότερες τιμές στην Ευρώπη, κάνοντας λόγο για μια «τέλεια καταιγίδα». Τα αποθέματα φυσικού αερίου εξαντλούνται με ρυθμούς ταχύτερους από τους συνηθισμένους, ο χειμώνας μπαίνει με μεγαλύτερη ένταση σε ολόκληρο το βόρειο ημισφαίριο, ο πόλεμος στην Ουκρανία κλιμακώνεται και τα ρωσικά συμβόλαια διαμετακόμισης λήγουν στο τέλος του έτους. Επιπλέον, οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις στην Gazprombank που θα τεθούν σε εφαρμογή στις 20 Δεκεμβρίου, εξέλιξη που θα επηρεάσει την ασφάλεια τροφοδοσίας της Ευρώπης και τις τιμές φυσικού αερίου. Αποτέλεσμα όλων αυτών των παραγόντων είναι η εκτίναξη της τιμής του ΤΤF μέχρι και στα 49 ευρώ/μεγαβατώρα, με την Goldman Sachs να επισημαίνει ότι εάν επαληθευτούν μια σειρά από αρνητικές προβλέψεις για την αγορά, όπως για παράδειγμα να υπάρξουν μεγαλύτερες καθυστερήσεις στα έργα LNG, τότε οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη θα μπορούσαν να εκτιναχθούν έως και τα 77 ευρώ η μεγαβατώρα. Η μέση τιμή ρεύματος στη χονδρεμπορική αγορά της Ελλάδας διαμορφώνεται τον Νοέμβριο (έως τις 29 του μηνός) στα 138,95 ευρώ/μεγαβατώρα, κατά 51,8% υψηλότερα από αυτή του Οκτωβρίου (91,51 ευρώ), χωρίς να έχει ενσωματωθεί σε αυτή η αύξηση της τιμής του αερίου που περνάει στην ελληνική αγορά με ένα μήνα καθυστέρηση.
