Αυξάνεται διεθνώς η στεγαστική ανασφάλεια, εν μέρει λόγω της ανόδου των ενοικίων και του κόστους εξυπηρέτησης των στεγαστικών δανείων. Σύμφωνα με μελέτη της ερευνητικής πλατφόρμας για ζητήματα στέγης Prindex, περίπου 1,1 δισ. ενήλικοι παγκοσμίως, δηλαδή το 23% του πληθυσμού, αισθάνονται ανασφάλεια όσον αφορά τα δικαιώματά τους στην ιδιοκτησία και στην ενοικίαση σπιτιού, εμφανίζοντας αλματώδη αύξηση την τελευταία τετραετία.
Ιδιαίτερα έντονο είναι το πρόβλημα σε Ευρώπη και Κεντρική Ασία, όπου σχεδόν ένας στους πέντε ενηλίκους (19%) δηλώνει ανασφάλεια για τη στέγη, αποδίδοντάς την κατά κύριο λόγο στις οικονομικές πιέσεις, όπως η άνοδος των ενοικίων και των στεγαστικών δανείων.
Το 2024, ανάμεσα στις 19 ευρωπαϊκές χώρες που συμπεριλήφθηκαν στην έρευνα, ξεχώρισαν η Ελλάδα και η Τουρκία, όπου τα επίπεδα ανασφάλειας ξεπέρασαν το 35% κυρίως λόγω οικονομικής αστάθειας. Ακολουθεί η Ουκρανία με 33%, όπου η ανασφάλεια έχει βεβαίως εκτιναχθεί μετά τη ρωσική εισβολή. «Στην Τουρκία (37%), η ανοδική τάση της ενοικίασης έναντι της αγοράς σπιτιού και οι ανησυχίες για τους ιδιοκτήτες που ζητούν από τους ενοικιαστές να φύγουν είναι βασικοί παράγοντες», δήλωσε στο Euronews η Αννα Λόκι, μία εκ των επικεφαλής της Prindex. «Αντιστοίχως στην Ελλάδα (35%), οι χρόνιες οικονομικές προκλήσεις και η συρρίκνωση των πραγματικών μισθών δυσκολεύουν τις οικογένειες να διασφαλίσουν μια σταθερή στέγη, παρά τη γενικότερη οικονομική ανάκαμψη», πρόσθεσε.
Στην Κύπρο, ένας στους τέσσερις εξέφρασε αισθήματα ανασφάλειας, ενώ στην Αλβανία ένας στους πέντε. Στη Βρετανία καταγράφηκε ανασφάλεια στο 14%, ποσοστό υψηλότερο σε σύγκριση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τα χαμηλότερα ποσοστά παρουσιάστηκαν στη Λιθουανία (6%), στη Βουλγαρία και στη Μολδαβία (αμφότερες στο 7%). Επειτα βρίσκονται η Πολωνία (8%), η Ιταλία (11%) και η Ουγγαρία και η Κροατία (12%).
Μεταξύ 2020 και 2024 η Ουκρανία κατέγραψε τη μεγαλύτερη αύξηση στη στεγαστική ανασφάλεια, όχι μόνο σε επίπεδο ευρωπαϊκό, αλλά και παγκόσμιο, καθώς αυξήθηκε από το 10% στο 33%, λόγω βεβαίως της ρωσικής εισβολής.
Τεράστια αύξηση καταγράφηκε το ίδιο διάστημα και στην Ελλάδα, από to 16% στο 35%, το οποίο σύμφωνα με τη Λόκι αντανακλά ένα συνδυασμό χρόνιων συστημικών προκλήσεων. «Από το 2000 η Ελλάδα αντιμετώπισε επίμονες οικονομικές κρίσεις, διευρύνοντας τα μισθολογικά χάσματα και υπονομεύοντας τη σταθερότητα των νοικοκυριών», αναφέρει η ίδια, λέγοντας επίσης ότι οι πρόσφατες αυστηρές πολιτικές προώθησης των πλειστηριασμών έχουν εντείνει τους φόβους έξωσης ιδίως για τους ιδιοκτήτες που αδυνατούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την έρευνα της Prindex, ο βασικός λόγος για την αύξηση της αβεβαιότητας πανευρωπαϊκά είναι οικονομικός, με μεγάλη μερίδα του πληθυσμού να αδυνατεί να καλύψει ενοίκιο, δάνειο ή άλλα έξοδα.
Σε Ευρώπη και Κεντρική Ασία, οι δύο μεγαλύτερες αιτίες αβεβαιότητας είναι, πρώτον, ότι «ο ιδιοκτήτης ή ενοικιαστής μπορεί να σου ζητήσει να φύγεις» (10%) και, δεύτερον, «η έλλειψη χρημάτων ή άλλων απαραίτητων πόρων για να ζήσει κανείς σε αυτή την κατοικία» (9%). Στην Ελλάδα, το 14% των ερωτηθέντων απάντησε το πρώτο και το 20% το δεύτερο.
