Βόμβα στα θεμέλια της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας και των σχέσεων της υπερδύναμης με τους τρεις μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους ενεργοποίησε χθες ο Ντόναλντ Τραμπ προτού ακόμη αναλάβει καθήκοντα, απειλώντας πως την πρώτη ημέρα του στον Λευκό Οίκο θα επιβάλει δασμούς 25% στις εισαγωγές από Καναδά και Μεξικό και πρόσθετους δασμούς 10% σε όλα τα προϊόντα της Κίνας. Η απειλή γεννά ερωτήματα σε αναλυτές και οικονομολόγους κατά πόσον εκφράζει πραγματικά την πρόθεση του νέου προέδρου των ΗΠΑ ή πρόκειται περί διαπραγματευτικού ελιγμού.
Αν, πάντως, υλοποιηθεί μπορεί να προκαλέσει χάος στο παγκόσμιο εμπόριο, ενώ θα επιφέρει αυτομάτως εκτόξευση του κόστους όσων αμερικανικών επιχειρήσεων εξαρτώνται από τη συνεργασία τους με τις επιχειρήσεις των μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου. Ανάμεσά τους οι αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες, βιομηχανίες συσκευασιών τροφίμων και αγροτικής παραγωγής αλλά και πολλών άλλων υλικών και τελικών προϊόντων που εισάγονται στις ΗΠΑ. Ενα τέτοιο μέτρο θα επιφέρει, άλλωστε, άμεσα αντίποινα από τις τρεις χώρες, προκαλώντας όχι μόνον ακρίβεια αλλά και ελλείψεις για τους καταναλωτές στις ΗΠΑ. Εν ολίγοις, οι επιπτώσεις μιας τέτοιας πολιτικής θα κατατείνουν σε νέο πλήγμα στην παγκόσμια οικονομία που μόλις βγήκε από την παγίδα του πληθωρισμού και των υψηλών επιτοκίων. Η είδηση προκάλεσε συναγερμό ταυτοχρόνως στις τρεις χώρες με τα νομίσματα του Καναδά και του Μεξικού να υποχωρούν έναντι του δολαρίου και τον εκπρόσωπο Τύπου της κινεζικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον να προειδοποιεί πως «κανείς δεν πρόκειται να νικήσει σε έναν εμπορικό πόλεμο». Η Κίνα, το Μεξικό και ο Καναδάς αντιπροσωπεύουν από κοινού περισσότερο από το ένα τρίτο των προϊόντων και υπηρεσιών που εισάγουν και εξάγουν οι ΗΠΑ και υποστηρίζουν εκατομμύρια αμερικανικών θέσεων εργασίας. Αθροιστικά εισήγαγαν πέρυσι αμερικανικά προϊόντα αξίας άνω του 1 τρισ. δολ. και εξήγαγαν στις ΗΠΑ προϊόντα και υπηρεσίες σχεδόν 1,5 τρισ. δολ. Ειδικότερα, η ανησυχία είναι εντονότερη στο Μεξικό που αντέδρασε άμεσα απειλώντας με αντίποινα. Για το Μεξικό μέρος του προβλήματος είναι ότι βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης η μονάδα της κινεζικής βιομηχανίας ηλεκτροκίνητων οχημάτων BYD, κατ’ εξοχήν ανταγωνίστριας της αμερικανικής Tesla και του στενότατου πλέον συνεργάτη του Τραμπ, του Ελον Μασκ. Στη χώρα επικρατεί ανησυχία για το ενδεχόμενο να εκλάβει ο Τραμπ ως πρόκληση τη συμφωνία που σχεδιάζει να κλείσει η κινεζική βιομηχανία με τις αρχές της χώρας.
Το Μεξικό αποτελεί προ πολλού παγκόσμιο κέντρο της αυτοκινητοβιομηχανίας και ενδιαφέρεται να εξακολουθήσει να προσελκύει ξένες επενδύσεις στην επικράτειά του κυρίως εξαιτίας των θέσεων εργασίας που συνεπάγονται. Η επιβολή δασμών στις εισαγωγές από τον Καναδά και το Μεξικό θα αποτελεί παραβίαση της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου που ο ίδιος ο Τραμπ υπέγραψε με τις δύο χώρες το 2020 κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας. Αυτό σημαίνει ότι πέραν όλων των άλλων το μέτρο επισείει προσφυγές σε δικαστήρια και νομικές διαμάχες. Σημειωτέον ότι στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας ο Τραμπ είχε απειλήσει με ακραία μέτρα, όπως το να επιβάλει δασμούς 200% σε όσα οχήματα κινεζικών βιομηχανιών παράγονται στο Μεξικό.
Συναγερμός στις τρεις χώρες, «κανείς δεν πρόκειται να νικήσει σε έναν εμπορικό πόλεμο», προειδοποιεί το Πεκίνο.
Την ίδια στιγμή, πάντως, οι επικεφαλής αμερικανικών επιχειρηματικών κολοσσών δεν δείχνουν να πτοούνται από τον διαφαινόμενο νέο εμπορικό πόλεμο ούτε από τις απειλές του Τραμπ και βρίσκονται αυτές τις ημέρες στην Κίνα για να παρευρεθούν στη διεθνή έκθεση εφοδιαστικής αλυσίδας της Κίνας. Η εν λόγω έκθεση επικεντρώνεται στην προηγμένη μεταποίηση, στις πράσινες τεχνολογίες αλλά και στις ψηφιακές τεχνολογίες καθώς και στις υπηρεσίες εφοδιαστικής αλυσίδας. Ανάμεσα στους επικεφαλής των εταιρειών και ο Τιμ Κουκ, διευθύνων σύμβουλος της Apple, αλλά και οι επικεφαλής της Rio Tinto, της Corning και πολλών άλλων. Ειδικότερα, για τον Κουκ είναι η τρίτη φορά που επισκέπτεται την Κίνα μέσα στο 2024, αλλά πρώτη φορά που παρευρίσκεται στη συγκεκριμένη έκθεση και, όπως επισημαίνουν αναλυτές της αγοράς, η παρουσία του εκεί υποδηλώνει τη σημασία της κινεζικής αγοράς για τις πωλήσεις της Apple. Μιλώντας σε κινεζικά κρατικά ΜΜΕ, ο Κουκ τόνισε πως η εταιρεία του «είναι απολύτως πιστή στις σχέσεις της με την Κίνα» και επισήμανε πως αυτός είναι ο λόγος που ήρθε στη χώρα τρεις φορές φέτος.
Εξίσου ψύχραιμα αντιμετωπίζουν τον επικείμενο δεύτερο εμπορικό πόλεμο του Τραμπ πολλοί επενδυτές, καθώς εκτιμούν ότι τόσο οι ίδιοι όσο και οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ διαθέτουν πλέον την εμπειρία και τα μέσα για να τον αντιμετωπίσουν. Μιλώντας στο Reuters ο Σάιμουν Γιου, στέλεχος της Panyao Asset Management στη Σαγκάη, τόνισε ότι «η Κίνα έχει ήδη ένα πλαίσιο με το οποίο μπορεί να αντιμετωπίσει τους δασμούς από την πρώτη θητεία του Τραμπ». Προβλέπει μάλιστα πως «η Κίνα θα επιταχύνει τη διαδικασία που έχει εγκαινιάσει προ πολλού με στροφή στη δική της παραγωγή και την αυτάρκειά της».
