Τον εισπρακτικό μηχανισμό της Βρετανίας, της χώρας που είναι σε θέση να ισχυρίζεται ότι συγκεντρώνει πάνω από το 95% των φόρων, περιγράφει στην «Κ» η Αντζελα ΜακΝτόναλντ, αναπληρώτρια διευθύνουσα σύμβουλος της HMRC, της φορολογικής αρχής στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Καθιστούμε σαφές τι μπορεί να συμβεί εάν ο φορολογούμενος δεν τηρήσει τους κανόνες που ακολουθεί η συντριπτική πλειοψηφία», αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. ΜακΝτόναλντ, η οποία είναι μόνιμη γραμματέας της υπηρεσίας με 30 χρόνια προϋπηρεσία στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Την κούρσα των κρατικών εσόδων στο Ηνωμένο Βασίλειο οδηγούν ο φόρος εισοδήματος και οι ασφαλιστικές εισφορές – ακολουθεί ο ΦΠΑ με συντελεστή 20%. Η επικεφαλής της HMRC, η οποία επισκέφθηκε την Αθήνα για να συμμετάσχει στο φορολογικό φόρουμ του ΟΟΣΑ, εστιάζει ιδιαίτερα στην οργάνωση και υποδομή της φορολογικής Αρχής ως καταλυτικού στοιχείου για τη φορολογική συμμόρφωση: «Διευκολύνουμε τους πολίτες να λαμβάνουν σωστά και να πληρώνουν εγκαίρως τους φόρους τους».
– Η δραστική μείωση της φοροδιαφυγής αποτελεί έναν από τους βασικούς διακηρυγμένους στόχους της ελληνικής κυβέρνησης. Στη Βρετανία, πώς φροντίζετε να συλλέγετε τους φόρους χωρίς κραυγαλέες απώλειες; Ποια είναι τα βασικά στοιχεία της στρατηγικής σας;
– Στόχος μας είναι να πληρώνουν όλοι τον νόμιμα οφειλόμενο φόρο, ανεξάρτητα από το ποιος είναι κάθε φορά ο φορολογούμενος. Το 2023-24 δημιουργήσαμε φορολογικά έσοδα-ρεκόρ, ύψους 843,4 δισ. λιρών, αυξημένα κατά 3,6% σε σχέση με τους προηγούμενους 12 μήνες. Τα χρήματα αυτά πληρώνουν τις ζωτικής σημασίας δημόσιες υπηρεσίες στις οποίες βασίζονται όλοι οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως τα σχολεία και το Εθνικό Σύστημα Υγείας – NHS.
Χρησιμοποιούμε τις αστικές και ποινικές μας εξουσίες ενάντια στη μικρή μειοψηφία που αρνείται να παίξει σύμφωνα με τους κανόνες. Η εργασία μας για την αντιμετώπιση της αποφυγής, της φοροδιαφυγής και της μη συμμόρφωσης μας βοήθησε να προστατεύσουμε 41,8 δισ. λίρες τους τελευταίους 12 μήνες. Αντιμετωπίζοντας τις πιο σοβαρές μορφές φορολογικού εγκλήματος, δημιουργούμε ίσους όρους ανταγωνισμού για ιδιώτες και επιχειρήσεις. Είμαστε αποφασισμένοι ότι δεν πρέπει να βρίσκονται σε μειονεκτική θέση ή να επηρεάζονται από τις εγκληματικές ενέργειες άλλων.
Εργαζόμαστε συνεχώς για να αυξήσουμε την ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με τις φορολογικές τους υποχρεώσεις, ώστε να τους βοηθήσουμε να λάβουν σωστά τους φόρους τους και να τους διευκολύνουμε να πληρώσουν εγκαίρως όσα οφείλουν. Βελτιώνουμε τις πολιτικές, τις υπηρεσίες και τα συστήματα ώστε να διευκολύνουν τους πελάτες να διεκπεραιώνουν τη διαδικασία σωστά – να είναι πιο δύσκολο να κάνουν λάθος. Εκπαιδεύουμε και υποστηρίζουμε τους πελάτες μας στις φορολογικές τους υποθέσεις και ανταποκρινόμαστε παρεμβαίνοντας για να τακτοποιήσουν τις φορολογικές τους υποθέσεις. Ευρύτερα, επιχειρούμε να διασφαλίζουμε ότι το φορολογικό σύστημα λειτουργεί δίκαια.
– Ποιο είναι το ύψος της εκτιμώμενης φοροδιαφυγής στη χώρα σας;
– Η συντριπτική πλειονότητα των πελατών πληρώνει πλήρως τους φόρους εγκαίρως. Εισπράξαμε περισσότερο από το 95% του οφειλόμενου φόρου το 2022-23, γεγονός που καταδεικνύει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχει ένα από τα χαμηλότερα φορολογικά κενά στον κόσμο – με μακροπρόθεσμη μείωση από 7,4% το 2005-06 σε 4,8% το 2022-23.
– Ποιοι είναι οι βασικοί φορολογικοί συντελεστές στη χώρα σας και ποιο είναι το μείγμα των φόρων; Σε τι ποσοστά συνεισφέρουν στα κρατικά έσοδα οι βασικές πηγές φορολόγησης;
– Τα φορολογικά μας έσοδα προέρχονται από μια σειρά διαφορετικών φόρων. Ο φόρος εισοδήματος –ο φόρος που πληρώνουν τα φυσικά πρόσωπα για το εισόδημά τους– αποφέρει τα περισσότερα έσοδα και ακολουθούν οι εθνικές ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες βασίζονται επίσης στο εισόδημα. Ο βασικός φορολογικός συντελεστής του φόρου εισοδήματος είναι 20%, με υψηλότερο συντελεστή 40% και πρόσθετο φορολογικό συντελεστή 45%, ανάλογα με το πόσα κερδίζεις. Ο ΦΠΑ από τις επιχειρήσεις –ο φόρος που προστίθεται στα περισσότερα προϊόντα και υπηρεσίες που πωλούνται από επιχειρήσεις εγγεγραμμένες σε αυτόν– είναι ο επόμενος μεγαλύτερος πάροχος φορολογικών εσόδων. Ο στάνταρ συντελεστής είναι 20%. Οι εισφορές φόρου εισοδήματος και εθνικής ασφάλισης αυξήθηκαν κατά 29,3 δισ. λίρες (6,8%) σε σύγκριση με το 2022-23, αντανακλώντας σε μεγάλο βαθμό την αυξανόμενη απασχόληση και τις μέσες αποδοχές. Ο εταιρικός φόρος –ο φόρος επί των κερδών των εταιρειών– απέφερε επιπλέον 9,1 δισ. λίρες (11,3%) σε σύγκριση με το 2022-2023, σε μεγάλο βαθμό λόγω της αύξησης του κύριου συντελεστή από 19% σε 25% από τον Απρίλιο του 2023. Τα έσοδα από ΦΠΑ μειώθηκαν οριακά κατά 1,4 δισ. λίρες (0,8%) σε σύγκριση με το 2022-2023.
– Πώς έχει επιδράσει ο πληθωρισμός των τελευταίων ετών στα φορολογικά έσοδα της Βρετανίας;
– Τα βασικά περιθώρια και όρια στον φόρο εισοδήματος και τις εθνικές ασφαλιστικές εισφορές έχουν «παγώσει» –αντί να αναβαθμιστούν– λόγω του πληθωρισμού από τον Μαρτίου 2021 έως τον Νοέμβριο 2022. Η απόδοση από το συνεχιζόμενο «πάγωμα» του ορίου του φόρου εισοδήματος αναμένεται να ανέλθει στα 36 δισ. λίρες το 2027-28. Αυτή η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να τερματίσει το «πάγωμα» των ορίων, με τα όρια να αυξάνονται σύμφωνα με τον πληθωρισμό από τον Απρίλιο του 2028.
– Η αποτελεσματικότητα στην είσπραξη των φόρων είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη αφορά τα κίνητρα που διαμορφώνουν τη φορολογική συνείδηση. Τι έχετε να παρατηρήσετε εδώ;
– Εργαζόμαστε συνεχώς για να αυξήσουμε την επίγνωση των πολιτών σχετικά με τις φορολογικές τους υποχρεώσεις, ώστε να τους βοηθήσουμε να λάβουν σωστά τους φόρους τους και να διευκολύνουμε τους ανθρώπους να πληρώσουν έγκαιρα όσα οφείλουν. Οι διαδικτυακές μας υπηρεσίες υψηλής αξιολόγησης και το app της HMRC επιτρέπουν στους χρήστες να λαμβάνουν γρήγορα και εύκολα απαντήσεις στα ερωτήματα που έχουν και να ταξινομούν τις φορολογικές τους υποθέσεις. Δημοσιεύουμε επίσης εκτενείς και προσβάσιμες οδηγίες στον ιστότοπο της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου (GOV.UK), τις οποίες οι πολίτες μπορούν να διαβάσουν ώστε να ενημερωθούν για οποιονδήποτε τομέα φορολογίας.
Διεξάγουμε διαφημιστικές καμπάνιες και εκδίδουμε πληροφοριακά δελτία και αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να ενημερώσουμε τους πολίτες σχετικά με τους βασικούς φορολογικούς κανόνες και τις επερχόμενες προθεσμίες. Μιλάμε επίσης με διάφορες φορολογικές και φιλανθρωπικές οργανώσεις για να τους βοηθήσουμε να στηρίξουν τα μέλη και τους δικαιούχους τους. Οι ανακοινώσεις μας προς τους φορολογουμένους τονίζουν τα οφέλη από τη σωστή ρύθμιση των πραγμάτων, καθιστώντας παράλληλα σαφές τι μπορεί να συμβεί εάν δεν τηρήσουν τους κανόνες που ακολουθεί η συντριπτική πλειονότητα.
– Πώς φορολογεί η Βρετανία τους ελεύθερους επαγγελματίες;
– Εισπράττουμε φόρο επί των αποδοχών από τους αυτοαπασχολούμενους μέσω του συστήματος αυτοαξιολόγησης. Κάθε χρόνο εκατομμύρια αυτοαπασχολούμενοι φορολογούμενοι συμπληρώνουν μια φορολογική δήλωση αυτοαξιολόγησης και μας ενημερώνουν για το εισόδημα που είχαν το προηγούμενο φορολογικό έτος, έως τις 31 Ιανουαρίου, προτού πληρώσουν τυχόν οφειλόμενο φόρο. Επιβάλλονται κυρώσεις για μη έγκαιρη κατάθεση ή πληρωμή, αν και μπορεί να ασκηθεί έφεση εάν ο φορολογούμενος έχει εύλογη δικαιολογία για τη μη τήρηση της προθεσμίας. Διεξάγουμε μια εκτεταμένη εκστρατεία κάθε χρόνο για να βεβαιωθούμε ότι υπενθυμίζεται στους φορολογουμένους της αυτοαξιολόγησης πότε πρέπει να υποβάλουν τη φορολογική τους δήλωση και πώς να το κάνουν. Πέρυσι υποβλήθηκαν έως τη λήξη της προθεσμίας φορολογικές δηλώσεις-ρεκόρ – 11,5 εκατ.
Κάθε χρόνο εκατομμύρια αυτοαπασχολούμενοι συμπληρώνουν μια φορολογική δήλωση αυτοαξιολόγησης με το εισόδημα που είχαν.
– Μια περίπτωση φορολόγησης με ειδικές απαιτήσεις είναι μάλλον οι έμμεσοι φόροι, όπως οι φόροι κατανάλωσης; Πώς επιβάλλει κανείς στην αγορά να εκδίδει αποδείξεις;
– Εφαρμόζουμε το πρόγραμμα Making Tax Digital (MTD), το οποίο απαιτεί από τις επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν ψηφιακά αρχεία ώστε να διευκολύνονται να παρακολουθούν τις υποθέσεις τους σχετικά με τον ΦΠΑ, εξοικονομώντας χρόνο και αποφεύγοντας τα λάθη. Το επεκτείνουμε πλέον στον φόρο εισοδήματος για επιχειρήσεις, αυτοαπασχολούμενους και ιδιοκτήτες. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η χρήση συμβατού λογισμικού ενθαρρύνει πραγματικά τις επιχειρήσεις να ψηφιοποιήσουν μέρη της επιχείρησής τους, καθώς μπορούν να δουν τα οφέλη παραγωγικότητας.
– Σε ποιον βαθμό οι βρετανικές αρχές έχουν εισαγάγει τεχνητή νοημοσύνη στη διασταύρωση και συλλογή των φόρων;
– Χρησιμοποιούμε την προηγμένη τεχνολογία ανάλυσης που φέρνει η τεχνητή νοημοσύνη για τουλάχιστον μια δεκαετία σε ορισμένες από τις εργασίες του τμήματος. Αυτό περιλαμβάνει τον εντοπισμό τομέων ιδιαίτερου κινδύνου ή ανησυχίας στις υπηρεσίες μας μεγάλης κλίμακας, όπως η πραγματοποίηση επαναπληρωμών σε άτομα που έχουν πληρώσει πάρα πολύ φόρο μέσω της αυτοαξιολόγησης. Αναγνωρίζουμε ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει τεράστιες δυνατότητες και εντοπίζουμε και διερευνούμε μια σειρά πιθανών χρήσεων, ενώ είμαστε προσεκτικοί στη διαχείριση των κινδύνων, συμπεριλαμβανομένης της εμπιστοσύνης του κοινού.
