Η Ρωσία επεξεργάζεται σχέδιο για τη συγχώνευση των μεγαλύτερων πετρελαϊκών εταιρειών της σε έναν ενιαίο κρατικό «γίγαντα», με στόχο να ενισχύσει τον ρόλο της στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας, αλλά και την οικονομία της εν καιρώ πολέμου. Σύμφωνα με το σενάριο που συζητείται, η υποστηριζόμενη από το κράτος Rosneft Oil θα απορροφήσει την Gazprom Neft –θυγατρική του εξαγωγέα φυσικού αερίου Gazprom– και την ανεξάρτητη Lukoil, επιβεβαίωσαν πηγές με γνώση των συνομιλιών στη Wall Street Journal. Η εταιρεία που θα προκύψει θα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός αργού στον κόσμο, μετά την Aramco της Σαουδικής Αραβίας, αντλώντας σχεδόν τριπλάσια ποσότητα πετρελαίου από την Exxon Mobil, τον μεγαλύτερο παραγωγό των ΗΠΑ και επιτρέποντας στη Ρωσία να αποσπάσει υψηλότερες τιμές από μέρη όπως η Ινδία και η Κίνα. Πληροφορίες για συγχωνεύσεις και εξαγορές κυκλοφορούν περιοδικά την τελευταία δεκαετία, ωστόσο δεν υπήρξαν μεγάλες ενεργειακές συμφωνίες, καθώς φέρεται να «σκοντάφτουν» στην αντίθεση στελεχών αλλά και στη συγκέντρωση κεφαλαίων για την πληρωμή των μετόχων.
Ο Πούτιν οραματίζεται έναν ενεργειακό «γίγαντα» ικανό να ανταγωνιστεί τη Σαουδική Αραβία, σε μια εποχή που η ζήτηση πετρελαίου, αν και παραμένει τεράστια, επιβραδύνεται μπροστά σε πιο πράσινες εναλλακτικές λύσεις. Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο είναι η πηγή ζωής της ρωσικής οικονομίας, παρέχοντας σχεδόν το ένα τρίτο των εσόδων της και αυξάνοντας την επιρροή του Κρεμλίνου σε όλο τον κόσμο. Οταν ανήλθε στην εξουσία πριν από ένα τέταρτο του αιώνα, ο Πούτιν αναδιοργάνωσε την κατακερματισμένη μετα-σοβιετική βιομηχανία πετρελαίου, συλλαμβάνοντας ολιγάρχες και αναδιανέμοντας την εξουσία στους συμμάχους του.
Η εταιρεία που θα προκύψει θα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός αργού στον κόσμο.
Οι εταιρείες πετρελαίου της Ρωσίας συνεργάζονται ως μέρος του ΟΠΕΚ+, ανταγωνίζονται ωστόσο για το μερίδιο αγοράς και διεκδικούν την εύνοια της κυβέρνησης. Οι υποστηρικτές του σχεδίου πιστεύουν ότι ένας νέος κολοσσός θα μπορούσε να αποφέρει σημαντικά περισσότερα χρήματα. Κι αυτό γιατί το πετρέλαιο και από τις τρεις εταιρείες θα μπορούσε να πωληθεί με τη βοήθεια του μεγάλου εμπορικού σκέλους της Lukoil με έδρα το Ντουμπάι, τη Litasco. Η Rosneft, ειδικότερα, αντιμετώπισε δυσκολίες μεγιστοποίησης των κερδών από τις εξαγωγές της. Από τις αρχές του πολέμου βασίστηκε σε ένα μυστικό δίκτυο εμπορικών και ναυτιλιακών εταιρειών που διευθύνεται από έναν ελάχιστα γνωστό έμπορο από το Αζερμπαϊτζάν, ανέφερε πρόσφατα η WSJ. Κατά καιρούς, αυτή η επιχείρηση δυσκολεύτηκε να αποσπάσει πληρωμές από την Ινδία και αλλού. Μια εβδομάδα μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022 το διοικητικό συμβούλιο της Lukoil ζήτησε τον τερματισμό των μαχών, ως μία από τις ελάχιστες ρωσικές εταιρείες που αντιτάχθηκαν δημόσια στον πόλεμο. Ο τότε πρόεδρός της, Ραβίλ Μαγκάνοφ, πέθανε όταν έπεσε από το παράθυρο του νοσοκομείου στη Μόσχα έξι μήνες αργότερα. Το μακροχρόνιο αφεντικό της, Βάγκιτ Αλεκπέροφ –πρώην υφυπουργός Ενέργειας της Σοβιετικής Ενωσης και ο πλουσιότερος άνθρωπος της Ρωσίας πέρυσι, σύμφωνα με το Forbes– παραιτήθηκε επίσημα από πρόεδρος της Lukoil τον Απρίλιο του 2022, μέρες μετά την επιβολή κυρώσεων από τη Δύση. Παραμένει ο μεγαλύτερος μέτοχος.
Μια πιθανή συμφωνία θα πυροδοτούσε αναταραχή στους ρωσικούς διαδρόμους εξουσίας. Κύριος παίκτης στις συνομιλίες είναι το αφεντικό της Rosneft, Ιγκόρ Σέτσιν, έμπιστος του Πούτιν από τη δεκαετία του 1990 και πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης. Ενας άλλος πιθανός ηγέτης του ομίλου θα μπορούσε να είναι ο Aλεξάντρ Ντιούκοφ, ο οποίος εισήγαγε την πιο προηγμένη τεχνολογία εξόρυξης πετρελαίου της Ρωσίας, ως διευθύνων σύμβουλος του μικρότερου από τους τρεις παραγωγούς, της Gazprom Neft.
