Σε νέα μείωση επιτοκίων, αυτή τη φορά κατά 25 μονάδες βάσης, αναμένεται να προχωρήσει σήμερα η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, έπειτα από τη δυναμική εκκίνηση που έκανε τον Σεπτέμβριο στον κύκλο της νομισματικής χαλάρωσης με μείωση 50 μονάδων βάσης. Το μεγάλο ερώτημα είναι πόσες ακόμα μειώσεις θεωρούν οι αξιωματούχοι πως απαιτούνται ώστε να μην επιβαρυνθεί η αγορά εργασίας και να συνεχίσει την πτωτική πορεία ο πληθωρισμός.
Οι επενδυτές προβλέπεται να «ξεκοκαλίσουν» την καθιερωμένη ομιλία του επικεφαλής της Fed Τζερόμ Πάουελ αφότου ανακοινωθεί η λίγο-πολύ αναμενόμενη απόφαση της κεντρικής τράπεζας, ώστε να δουν πόσο πιθανή είναι μια μείωση επιτοκίων και στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου, την τελευταία του έτους.
Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, προκειμένου να πάρουν την απόφαση αυτή οι αξιωματούχοι της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ θα πρέπει μέχρι τότε να έχουν απαντήσει σε τέσσερα κρίσιμα ερωτήματα:
1. Το εκλογικό αποτέλεσμα αλλάζει σημαντικά την οικονομία και τον πληθωρισμό ώστε να απαιτεί διαφορετικό μονοπάτι για τη νομισματική πολιτική;
Οι αξιωματούχοι δεν θα αποκλίνουν από το αρχικό σχέδιο μέχρι οι δεσμεύσεις του Ντόναλντ Τραμπ να πάρουν σάρκα και οστά, είτε αφορούν τις φοροαπαλλαγές και τους δασμούς είτε το μεταναστευτικό. Ενδέχεται να επαναξιολογήσουν κάποιες από τις προβλέψεις τους στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου, όπως είχαν κάνει και τον Δεκέμβριο του 2016, στην πρώτη ανάδειξη του Τραμπ.
2. Είναι υπερβολικές οι ανησυχίες για επιδείνωση του κλίματος στην αγορά εργασίας;
Οταν οι αξιωματούχοι συνεδρίασαν τον Σεπτέμβριο, τα τελευταία στοιχεία για την ανεργία έδειχναν άνοδο στο 4,3% τον Ιούλιο, από 3,7% στην αρχή του έτους, ενώ καταγραφόταν επιβράδυνση στον ρυθμό αύξησης της απασχόλησης. Ορισμένοι οικονομολόγοι φοβούνταν ότι η Fed είχε καθυστερήσει υπερβολικά να μειώσει τα επιτόκια, πλήττοντας την αγορά εργασίας.
Εκτοτε αυτές οι ανησυχίες έχουν αποδυναμωθεί, χωρίς όμως να έχουν εξαφανιστεί πλήρως. Η αύξηση της απασχόλησης ανέκαμψε τον Σεπτέμβριο, ήταν όμως πολύ ήπια τον Οκτώβριο, πιθανώς αντανακλώντας τον αντίκτυπο των τυφώνων και των απεργιών. Η ανεργία υποχώρησε στο 4,1% τον Σεπτέμβριο και παρέμεινε αμετάβλητη τον Οκτώβριο. Η αβεβαιότητα που προκαλούν για την οικονομία ο καιρός, οι απεργίες και οι εκλογές καθιστά δυσκολότερο για τη Fed να είναι ξεκάθαρη για τα επόμενα βήματά της.
3. Ποια είναι η κατεύθυνση του πληθωρισμού;
Βάσει του προτιμώμενου δείκτη της Fed, ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ επιβραδύνεται. Ο δείκτης διαμορφώθηκε στο 2,1% τον Σεπτέμβριο σε ετήσια βάση, ενώ ο δομικός πληθωρισμός, ο δείκτης δηλαδή που εξαιρεί τις ευμετάβλητες τιμές των τροφίμων και της ενέργειας, στο 2,7%. Ο δομικός πληθωρισμός έπεσε σημαντικά από το επίπεδο του 2023, εξ ου και η Fed αισθάνθηκε ότι μπορεί να ξεκινήσει να μειώνει τα επιτόκια. Ωστόσο, ορισμένοι αξιωματούχοι ενδέχεται να ζητήσουν βραδύτερο ρυθμό μειώσεων αν ο πληθωρισμός δείξει σημάδια επιμονής ή υπάρξουν ενδείξεις αδυναμίας στην οικονομία.
4. Ποιο είναι το σωστό επίπεδο για τα επιτόκια δανεισμού γενικά;
Οι αξιωματούχοι προσπαθούν να επαναφέρουν τα επιτόκια δανεισμού σε ένα επίπεδο πιο «φυσιολογικό», έπειτα από δύο χρόνια ταχείας αύξησης του κόστους δανεισμού. Ωστόσο, σημειώνει η Wall Street Journal, δεν ξέρουν τι ακριβώς σημαίνει «φυσιολογικό» επίπεδο επιτοκίων.
Πριν από την κρίση του 2008-2009, πολλοί θεωρούσαν ότι το «ουδέτερο» επίπεδο των επιτοκίων, στο οποίο δεν επηρεάζουν σημαντικά την ανάπτυξη, ενδέχεται να βρίσκεται πέριξ του 4%. Αυτή τη στιγμή το επιτόκιο αναφοράς διαμορφώνεται στο εύρος 4,75%-5%. Ωστόσο, μετά την κρίση και μια εξαιρετικά αργή ανάκαμψη, οι οικονομολόγοι κατέληξαν ότι ίσως έχει πια πέσει περίπου στο 2%. Σε συνέντευξη Τύπου τον Σεπτέμβριο, ο Πάουελ είχε δηλώσει ότι δεν πιστεύει πως τα επιτόκια στις ΗΠΑ θα επανέλθουν σε τόσο χαμηλό επίπεδο.
