Οι Κινέζοι πολιτικοί μιλούν για την εξισορρόπηση της οικονομίας και τη μεταστροφή της από τις επενδύσεις και τις εξαγωγές στην κατανάλωση περισσότερο από 20 χρόνια. Ωστόσο, η εκστρατεία λιτότητας του προέδρου Σι Τζινπίνγκ και η περιστολή της χρηματοδότησης των καταναλωτών είναι δύσκολο να εξισωθεί με τις ελεύθερες δαπάνες. Οι πρόσφατες πολιτικές επιλογές για την αναθέρμανση της οικονομίας απλώς φανερώνουν πως το Πεκίνο δεν επιθυμεί και τόσο να στρέψει τα νώτα του σε αυτό το παλιό μοντέλο. Κι ενώ η καταναλωτική δαπάνη αντιστοιχεί σχεδόν στο 75% του ΑΕΠ παγκοσμίως, το εναπομείναν 25% προέρχεται από επενδύσεις, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Ωστόσο, στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας η κατανάλωση συνεισέφερε μόλις το 53% της οικονομικής παραγωγής το 2022, ενώ οι επενδύσεις κατέλαβαν μερίδιο 43%. Το Πεκίνο συνειδητοποιεί ότι ένα μοντέλο ανάπτυξης το οποίο εν πολλοίς βασίζεται στις επενδύσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων και στις εξαγωγές μπορεί να μην είναι βιώσιμο. Η προβληματική ανάπτυξη και ο αποπληθωρισμός της οικονομίας των 18 τρισ. δολαρίων προκαλούν συγκρίσεις με την παρατεταμένη περίοδο οικονομικής στασιμότητας στην Ιαπωνία, αρχής γενομένης τη δεκαετία του 1990. Για να αποφευχθεί αυτό το αποτέλεσμα, οι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι η Κίνα θα πρέπει να ξοδέψει τρισεκατομμύρια γουάν για να υποστηρίξει την κατανάλωση και την ανάπτυξη.
Με αυτό το κριτήριο, τα μέτρα αναζωογόνησης του Πεκίνου, που ανακοινώθηκαν τον Οκτώβριο, ήταν απογοητευτικά. Εκτός από τη δέσμευση για παρεμβάσεις μεγαλύτερης υποστήριξης σε άτομα με χαμηλό εισόδημα και φοιτητές για την τόνωση της κατανάλωσης, οι περισσότερες προσπάθειες στόχευαν στην αναζωογόνηση των επενδύσεων από τις προβληματικές τοπικές κυβερνήσεις. Ηδη από το 2007 ο τότε πρωθυπουργός Γουέν Ζιαμπάο είχε προειδοποιήσει ότι ένα μοντέλο ανάπτυξης που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις επενδύσεις είναι «μη ισορροπημένο, ασταθές και μη βιώσιμο» και ότι η οικονομική στροφή προς την κατανάλωση ήταν ύψιστη προτεραιότητα. Το 2022 το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα δημοσίευσε μια γενική προς όλους οδηγία, ζητώντας να καταβληθούν προσπάθειες για τη δημιουργία ενός «υγιούς συστήματος εσωτερικής ζήτησης» έως το 2035. Η φιλοδοξία του Σι είναι η Κίνα να διπλασιάσει το ΑΕΠ της μεταξύ 2020 και 2035, όπερ σημαίνει ότι θα πρέπει να αναπτύσσεται ετησίως σχεδόν 5% στα επόμενα 10 χρόνια. Ωστόσο, εάν το ισοζύγιο επενδύσεων και κατανάλωσης παραμείνει το ίδιο με σήμερα, οι οικονομολόγοι στο Carnegie China εκτιμούν ότι το μερίδιο της Κίνας στις παγκόσμιες επενδύσεις θα αυξηθεί κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες, στο εκπληκτικό 38%.
Η εξάρτηση από τον υπόλοιπο κόσμο για την απορρόφηση μιας τέτοιας αύξησης της παραγωγής από την Κίνα θα όξυνε αναπόφευκτα τις εμπορικές διενέξεις. Το παράδειγμα της Ιαπωνίας, ωστόσο, προσφέρει μια νέα προοπτική. Η χαμηλή κατανάλωση και οι υψηλές αποταμιεύσεις τη διευκόλυναν να ορθοποδήσει γρήγορα από τα ερείπια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αν και στη δεκαετία του 1980 η οικονομία άρχισε να υποφέρει από τα ίδια προβλήματα με την Κίνα σήμερα. Η κυβέρνηση κάλεσε τους πολίτες – καταθέτες να ξοδέψουν περισσότερα. Το ισχυρό γιεν συνέβαλε στη μετατόπιση, μειώνοντας τις εξαγωγές και δίνοντας κίνητρα για την κατανάλωση. Αυτό ήταν μέρος της σκέψης πίσω από την απόφαση της Ιαπωνίας να υπογράψει τη Συμφωνία Πλάζα του 1985, η οποία ανατίμησε το γιεν έναντι του δολαρίου. Ακόμη και τότε, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η Ιαπωνία χρειάστηκε ακόμα 17 χρόνια για να αυξήσει το μερίδιο κατανάλωσης του ΑΕΠ κατά 10 π.μ., σε επίπεδα κοντά στον παγκόσμιο μέσο όρο.
