Η πρόσφατη έκθεση Ντράγκι υπογραμμίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση θα χρειαστεί να επενδύει ετησίως 750-800 δισ. ευρώ ώστε να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της σε σύγκριση με τις ΗΠΑ και την Κίνα.
Αυτή η τεράστια επένδυση είναι απαραίτητη, προκειμένου η Ευρώπη να κλείσει το τεχνολογικό χάσμα με τους ανταγωνιστές της σε κρίσιμους τομείς όπως η πράσινη ενέργεια, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η καινοτομία. Από τους πόρους αυτούς, ένα μεγάλο μέρος θα κατευθυνθεί στην ενεργειακή μετάβαση και στις πράσινες τεχνολογίες, με 450 δισ. ευρώ να προορίζονται για επενδύσεις μόνο στον τομέα της ενέργειας.
Σε αυτό το ραγδαία μεταβαλλόμενο περιβάλλον τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα καλούνται να παίξουν κεντρικό ρόλο στην επιτάχυνση της ευρωπαϊκής οικονομίας, κυρίως μέσω της χρηματοδότησης των επενδύσεων και της εν γένει υποστήριξης του ιδιωτικού τομέα.
Για το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα αυτό σημαίνει πως οι τράπεζες οφείλουν να αποτελούν έναν σημαντικό κρίκο στην αλυσίδα αξίας των πελατών τους, προσφέροντας καινοτόμους λύσεις και υπηρεσίες εφάμιλλες αυτών που απολαμβάνουν οι επιχειρήσεις στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα καινοτομίας προς αυτή την κατεύθυνση, το οποίο και επιβεβαιώνει τον ρόλο της Εθνικής Τράπεζας ως η «Τράπεζα της Ενέργειας» στην ελληνική αγορά, αποτελεί το νέο πρωτοποριακό προϊόν αντιστάθμισης κινδύνου Energy Baseload Swap (EBS) που ενεργοποιήσαμε εντός του τρέχοντος έτους. Το εν λόγω προϊόν δίνει τη δυνατότητα σε μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις να σταθεροποιήσουν το ενεργειακό τους κόστος (στην περίπτωση των καταναλωτών) ή το έσοδό τους (στην περίπτωση των παραγωγών) για περίοδο έως και 10 ετών, μέσω διμερούς χρηματοοικονομικής σύμβασης με την Εθνική Τράπεζα. Αυτό σημαίνει ότι στο σκέλος των καταναλωτών ενέργειας το συγκεκριμένο προϊόν αποτελεί αρωγό προς ενεργοβόρες και όχι μόνον βιομηχανίες, καθώς τους δίνει τη δυνατότητα να «κλειδώσουν» το ενεργειακό τους κόστος για το διάστημα που εκείνοι επιθυμούν. Ταυτόχρονα, απευθύνεται σε μεγάλους και μικρούς παραγωγούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), επιτρέποντάς τους να εξασφαλίσουν συγκεκριμένες τιμές πώλησης για συγκεκριμένο διάστημα (κλειδωμένη ταρίφα) χωρίς απαραίτητα να συνάψουν διμερή συμφωνία (PPA) με κάποιο μεγάλο καταναλωτή. Ως εκ τούτου αποκτούν την ευχέρεια να προχωρήσουν με μεγαλύτερη ασφάλεια στην υλοποίηση της επένδυσης και παράλληλα να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση, δεδομένου του μειωμένου ρίσκου.
Παράλληλα, μια ακόμη σημαντική ανάγκη για το σύνολο των εμπλεκομένων μερών στην αγορά ενέργειας αποτελεί η δυνατότητα σύναψης χρηματοδοτικών πλαισίων τυποποιημένων όρων για υφιστάμενες και μελλοντικές συναλλαγές ΑΠΕ. Απαντώντας στην ανάγκη αυτή η Εθνική Τράπεζα έχει ήδη προχωρήσει με μία από τις μεγαλύτερες συμφωνίες αυτού του τύπου πανευρωπαϊκά για ελληνικό όμιλο εταιρειών. Η συμφωνία προβλέπει κοινούς βασικούς όρους σε έργα που ικανοποιούν προσυμφωνημένα κριτήρια επιλεξιμότητας, με δυνατότητα να ενταχθούν τόσο υφιστάμενα όσο και νέα έργα που θα υλοποιηθούν στην Ελλάδα σε διάφορα στάδια ανάπτυξης. Η παραγόμενη ενέργεια πωλείται μέσω συμβολαίων που βασίζονται σε διαφορετικές δομές (εγγυημένων τιμών Feed-in Premium / Feed-in Tariff ή/και χρηματοοικονομικών διμερών συμβάσεων Corporate Power Purchase Agreements) παρέχοντας πλήρη ευελιξία στον επενδυτή και άμεση υλοποίηση του χρηματοδοτικού αιτήματος.
Επιπλέον, όσον αφορά τα παραδοσιακά έργα ΑΠΕ και την αποθήκευση υπάρχει τεχνογνωσία σε όλο το φάσμα μεγέθους και τεχνολογίας, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι η Εθνική Τράπεζα το 2023 ξεπέρασε το 1 δισ. ευρώ σε χρηματοδοτήσεις έργων ΑΠΕ, εκ των οποίων περισσότερα από 200 εκατ. ευρώ σε μικρούς παραγωγούς. Είναι επίσης σημαντικό ότι αποτελεί το μόνο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα στην Ελλάδα που δύναται να εκκαθαρίζει συναλλαγές μέσω του ECC (European Commodity Clearing).
Πέραν όμως από τις ΑΠΕ, αξίζει να σημειωθεί ότι η πράσινη μετάβαση είναι κρίσιμο να υποστηριχθεί μεσοπρόθεσμα και από τη χρήση «καθαρότερων» ορυκτών καυσίμων στο ενεργειακό μείγμα, με έμφαση στο φυσικό αέριο. Με αυτό ως γνώμονα πραγματοποιήθηκε η χρηματοδότηση πλωτής μονάδας αποθήκευσης και επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) στη Βόρεια Ελλάδα, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει την εμπορική λειτουργία της το αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα, καθώς και η χρηματοδότηση για τη νέα Μονάδα Ηλεκτροπαραγωγής Συνδυασμένου Κύκλου (CCGT) με καύσιμο φυσικό αέριο. Και τα δύο έργα βρίσκονται στην Αλεξανδρούπολη, αναβαθμίζοντας τον ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου και επιβεβαιώνοντας τον σημαντικό ρόλο της Εθνικής Τράπεζας στη στήριξη κρίσιμων επενδύσεων.
Οι ηγέτιδες εταιρείες του κλάδου υποδομών cloud αναζητούν ενέργεια, διασύνδεση και γεωπολιτική σταθερότητα και η Ελλάδα μπορεί να παράσχει και τα τρία.
Ο δεύτερος άξονας της έκθεσης Ντράγκι είναι άμεσα συνυφασμένος με την αξιοποίηση της επανάστασης που συντελείται στον χώρο της τεχνολογίας με ηγέτιδα την τεχνητή νοημοσύνη.
Προκειμένου αυτό να καταστεί εφικτό, απαιτούνται τεράστιες επενδύσεις σε υποδομές cloud, ενέργειας και τηλεπικοινωνιακών δικτύων, η υλοποίηση των οποίων αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Οι ηγέτιδες εταιρείες του κλάδου αναζητούν ενέργεια, διασύνδεση και γεωπολιτική σταθερότητα και η Ελλάδα μπορεί να παράσχει και τα τρία. Ενδεικτικά, η αξία της εγχώριας αγοράς data centers ανήλθε στα 695 εκατ. ευρώ το 2023, ενώ αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια, καθιστώντας τη χώρα μας σημαντικό κόμβο μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής.
Προς αυτή την κατεύθυνση, η Εθνική Τράπεζα έχει ήδη χρηματοδοτήσει διασυνοριακές και εγχώριες διασυνδέσεις καλωδίων ψηφιακών δεδομένων, όπως το East Med Corridor που συνδέει ψηφιακά τη Μέση Ανατολή με την Ευρώπη, ενώ εντός του έτους αναμένεται η ολοκλήρωση της πρώτης μεγάλης συναλλαγής για data centers. Παράλληλα, έχει διαθέσει περισσότερα από 450 εκατ. ευρώ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για να υποστηρίξει και τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων.
Μια σύγχρονη τράπεζα πρέπει να παρέχει στους επενδυτές όλη την γκάμα των λύσεων ως προς τη δόμηση και υλοποίηση των συναλλαγών τους, καθώς και τη βελτιστοποίηση της κεφαλαιακής τους δομής.
Με αυτά τα δεδομένα, η Εθνική Τράπεζα έχει πρωταγωνιστήσει στις εκδόσεις εταιρικών ομολόγων στην εγχώρια αγορά (mini-bonds), σε εξαγορές και συγχωνεύσεις (LBOs), εισαγωγή εταιρικών τίτλων στο χρηματιστήριο αξιών (IPOs), ήταν η πρώτη που συντόνισε και υλοποίησε συναλλαγή στην Ελλάδα με τη μορφή του Islamic Finance, ενώ προσφάτως αποτέλεσε την πρώτη ελληνική τράπεζα που διοργάνωσε και χρηματοδότησε εξ ολοκλήρου συναλλαγή ύψους 220 εκατ. ευρώ με τιτλοποίηση επιχειρηματικών απαιτήσεων από συμβάσεις μακροχρόνιων μισθώσεων αυτοκινήτων (Asset Backed Securitization).
Παράλληλα, μέσω εξειδικευμένης ομάδας παρέχει υπηρεσίες προσαρμοσμένες σε κάθε πελάτη για την αντιστάθμιση πάσης φύσεως κινδύνων όπως η διακύμανση των επιτοκίων, των συναλλαγματικών ισοτιμιών, των διεθνώς διαπραγματευόμενων εμπορευμάτων και ρύπων, και φυσικά των τιμών της ενέργειας.
Χάρη στις παραπάνω υπηρεσίες η Εθνική Τράπεζα λειτουργεί σαν μια γέφυρα για Ελληνες και ξένους επιχειρηματίες προκειμένου να υλοποιήσουν τα πλάνα τους, αλλά και για την ίδια τη χώρα μας προκειμένου να προσελκύσει νέες επενδύσεις, επιβεβαιώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τον καταλυτικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η σύγχρονη εταιρική τραπεζική.
*Ο κ. Βασίλης Καραμούζης είναι γενικός διευθυντής Εταιρικής και Επενδυτικής Τραπεζικής.
