Σφοδρές αντιδράσεις έχουν προκληθεί το τελευταίο διήμερο έπειτα από τη δημοσιοποίηση του θέματος σχετικά με την ανάκληση από την πλευρά του ΕΚΚΟΜΕΔ της υπαγωγής στο καθεστώς χρηματοδότησης cash rebate του επερχόμενου ντοκιμαντέρ του ΣΚΑΪ και του Αλέξη Παπαχελά με τίτλο «17 Νοέμβρη, άνοδος και πτώση». Επειτα από τη γνωστοποίηση της επιστολής του διευθύνοντος συμβούλου και ιδιοκτήτη του ΣΚΑΪ Γιάννη Αλαφούζου προς τη διοίκηση του οργανισμού, αλλά και την ανακοίνωση του Συνδέσμου Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Εργων σχετικά με την «προληπτική λογοκρισία» που καταγγέλλεται, ήρθε χθες η απάντηση του κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη σε συνέντευξή του στον ΣΚΑΪ. «Από την πρώτη απόφαση, που ήταν θετική, μέχρι τη στιγμή της δεύτερης απόφασης μεσολάβησε μια επιστολή των συγγενών των θυμάτων της 17N. Αυτό το στάθμισε το ΕΚΚΟΜΕΔ και μετά από αυτή την επιστολή έκρινε, χωρίς να αμφισβητεί κανένας μας ούτε την εγκυρότητα ούτε τα κίνητρα του κ. Παπαχελά […] ότι δεν είναι δυνατόν να επιδοτηθεί κάτι που θα προβάλει τον δολοφόνο και δεν θα προβάλει τα θύματα», είπε μεταξύ άλλων ο κ. Μαρινάκης.
Οι συγγενείς
Ο Σύλλογος Αλληλεγγύης στα Θύματα Τρομοκρατίας «Θάνος Αξαρλιάν» και του «Ως Εδώ» με ανακοίνωσή του επιβεβαιώνει τόσο την απόσυρση της παρουσίας των συγγενών από το ντοκιμαντέρ όσο και την επιστολή με την οποία ζήτησαν την άρση της χρηματοδότησης της παραγωγής. «Απευθυνόμενοι γραπτώς στον κύριο Παπαχελά σε ανύποπτο χρόνο και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας», αναφέρεται στην ανακοίνωση, «εκφράσαμε την έντονη αντίθεσή μας, όχι προφανώς στη δημιουργία του ντοκιμαντέρ, του οποίου τη δημοσιογραφική έρευνα δεν αμφισβητούμε, αλλά στο ενδεχόμενο να δοθεί βήμα στους τρομοκράτες της “17 Νοέμβρη”, οι οποίοι επί δεκαετίες επέβαλλαν τη φωνή τους στον δημόσιο λόγο με το αίμα των ανθρώπων μας. Των πατεράδων, των γιων, των συζύγων και των αδερφών μας. Ταυτόχρονα αποσύραμε εμφατικά οποιαδήποτε συμμετοχή μας σε αυτό μέσω συνεντεύξεων, παλιών και νέων, αλλά και πλάνων δικών μας, αλλά και των συγγενών μας, αρνούμενοι να συμμετάσχουμε σε έναν άτυπο διάλογο εξίσωσης θυτών και θυμάτων». Διευκρινίζουν επίσης ότι για εκείνους «η ανάκληση της κρατικής χρηματοδότησης μιας παραγωγής, μιας οποιαδήποτε παραγωγής, δεν αποτελεί λογοκρισία. Ποτέ δεν ζητήσαμε, ούτε επιδιώξαμε να λογοκριθεί οποιοσδήποτε δημοσιογράφος και οποιαδήποτε δημοσιογραφική έρευνα. Αυτό που διεκδικήσαμε είναι ο Δημήτρης Κουφοντίνας να μην πάρει με κρατικά χρήματα αυτό που κάποτε “αγόραζε” με αίμα».
Από τον πολιτικό χώρο υπήρξε επίσης η αντίδραση του ΠΑΣΟΚ, κάνοντας λόγο «για απόφαση η οποία πλήττει ευθέως τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης και θέτει σοβαρό ζήτημα νομιμότητας στη λειτουργία του ίδιου του φορέα» και κατέληξε σημειώνοντας πως «η Ιστορία δεν εγκρίνεται, δεν φιλτράρεται και δεν επιτηρείται».
Η «Κ» ζήτησε την άποψη πάνω στο θέμα μερικών από τους πιο διακεκριμένους Ελληνες κινηματογραφιστές, που δραστηριοποιούνται (και) στον χώρο του ντοκιμαντέρ. «Θεωρώ τεράστιο λάθος αυτό που έχει συμβεί και σαφώς αποτελεί μια μορφή λογοκρισίας. Αρχικά δεν στέκει νομικά, αφού όλοι γνωρίζουν ότι η χρηματοδότηση του cash rebate του ΕΚΚΟΜΕΔ γίνεται μέσω ενός πρακτικά αυτόματου μηχανισμού, δίχως ποιοτικά κριτήρια· πόσο μάλλον που εδώ μιλάμε για μια δουλειά του κ. Παπαχελά, ενός από τους πιο έγκριτους δημοσιογράφους της χώρας», λέει ο Λευτέρης Χαρίτος, ο οποίος έχει δημιουργήσει ντοκιμαντέρ στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο επί σειρά ετών.
Τι υποστηρίζει με ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Αλληλεγγύης στα Θύματα Τρομοκρατίας «Θάνος Αξαρλιάν» και του «Ως Εδώ».
Και συνεχίζει δίνοντας μια άλλη διάσταση του θέματος: «Το κακό που προκαλεί μια τέτοια απόφαση δεν έχει να κάνει μόνο με τη συγκεκριμένη εκπομπή ή τη συγκεκριμένη κυβέρνηση. Κάτι τέτοιο δημιουργεί προηγούμενο, το οποίο πλέον μπορεί να επικαλεστεί οποιοσδήποτε για να μπλοκάρει τη χρηματοδότηση ενός έργου, χωρίς την οποία, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, αυτό αποκλείεται να υλοποιηθεί», καταλήγει ο κ. Χαρίτος, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος των λεγομένων του κινείται και η σχετική ανακοίνωση της Ενωσης Παραγωγών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης (PACT).
Από την πλευρά του ο Φώτος Λαμπρινός, που τιμάται αύριο Παρασκευή από το ΕΚΠΑ (αναγορεύεται επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου), κορυφαίος, βετεράνος, ντοκιμαντερίστας ιστορικών ταινιών και από τους πλέον σημαντικούς μελετητές ιστορικών αρχείων στην Ελλάδα, στη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας μας, αναφέρθηκε στο θέμα τονίζοντας: «Δεν αφορά μόνο το ντοκιμαντέρ. Κάθε σοβαρός άνθρωπος, δημοσιογράφος, επιστήμονας που ασχολείται με την έρευνα οφείλει να κάνει τη δουλειά του ανεμπόδιστα, που σημαίνει να φέρει στην επιφάνεια την αλήθεια. Οποιος τον εμποδίζει δεν θέλει να αποκαλύπτεται η αλήθεια».
Τον τελευταίο λόγο για χθες είχε ο ίδιος ο Αλέξης Παπαχελάς, ο οποίος στο βραδινό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ είπε πως κατανοεί πλήρως την ευαισθησία και τον πόνο των συγγενών των θυμάτων, όμως η διαδικασία δημιουργίας ενός ιστορικού ντοκιμαντέρ οπουδήποτε στον κόσμο είναι μια έρευνα που απαιτεί να συμπεριλάβεις όλους τους πρωταγωνιστές. «Αυτό είναι ένα θέμα που το έχω ζήσει από πρώτο χέρι και με πονάει προσωπικά. Ημουν ο πρώτος που έβγαλε τους συγγενείς των θυμάτων στη δημοσιότητα. Η ιστορική αλήθεια όμως θέλει σκληρές αποφάσεις», σημείωσε συγκεκριμένα ο κ. Παπαχελάς και κατέληξε: «Δεν είναι δυνατόν κάποιοι να προσπαθούν να προλάβουν κάποιες συνεντεύξεις ή τη χρηματοδότηση προδικάζοντας το περιεχόμενο αυτού του ντοκιμαντέρ. Βρίσκω ανεξήγητο να αναστέλλεται μια χρηματοδότηση διότι σε κάποιους μπορεί να μην αρέσει το εικαζόμενο περιεχόμενο. Και ανοίγει πολύ επικίνδυνα μονοπάτια. Θα ήθελα πολύ να κάτσω σε ένα τραπέζι με τους συγγενείς, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και την τοξικότητα των σόσιαλ μίντια, και να μιλήσουμε στα ίσια, να τους ακούσω και να με ακούσουν. Αν θέλουν να έχουν μια πεντάλεπτη διαμαρτυρία πριν από το ντοκιμαντέρ και να με καταγγέλλουν, να το κάνουν. Αλλά η μόνη λύση είναι ο ανοιχτός διάλογος και να υπάρχουν όλες οι μαρτυρίες. Να έχουμε όλη την ιστορία της 17Ν».
Επανόρθωση: Στη χθεσινή «Κ» (17/12) υπήρχε αναφορά στην ταινία «Αδέσποτα κορμιά» της Ελίνας Ψύκου, ως έργου που επίσης σε πρώτο χρόνο είχε απορριφθεί από την αξιολόγηση του cash rebate. Σύμφωνα με την κ. Ψύκου, αυτή η πληροφορία ήταν λανθασμένη.
