Οταν είσαι ο δημιουργός μιας από τις καλύτερες, κατά κοινήν ομολογία, σειρές της τηλεοπτικής ιστορίας, πώς άραγε πηγαίνεις παρακάτω, δίχως μάλιστα να αντιγράψεις τον εαυτό σου; Σε αυτό το ερώτημα επιχειρεί να δώσει πειστική απάντηση ο Βινς Γκίλιγκαν, εμπνευστής του θρυλικού πια «Breaking Bad», ο οποίος πρόσφατα μας εισήγαγε στον κόσμο του «Pluribus» στην πλατφόρμα της Apple TV+. Λέμε «κόσμο» διότι εδώ πρόκειται για επιστημονική φαντασία, με την πρωταγωνίστρια Κάρολ (Ρία Σίχορν) να είναι ένα από τα ελάχιστα άνοσα άτομα έναντι ενός μυστηριώδους ιού, που έχει κατακλύσει την ανθρωπότητα με… ευτυχία, στερώντας της ταυτόχρονα την ελεύθερη βούληση. Πλέον η ίδια θα κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου να ανακαλύψει την αιτία όλης αυτής της παράδοξης κατάστασης και να μπορέσει να την αντιστρέψει.
Εχοντας εξερευνήσει σε πρωτοφανές (ειδικά για τη μικρή οθόνη) βάθος τις έννοιες της προσωπικής ηθικής και της δικαιοσύνης τόσο στο «Breaking Bad» όσο και στο υπέροχο spin-off «Better Call Saul», ο Γκίλιγκαν χρησιμοποιεί τη δημιουργική φαντασία του για να θέσει ένα υποθετικό –ή όχι και τόσο– ερώτημα: Τι θα διαλέγαμε ανάμεσα στην ατομική ελευθερία και την παγκόσμια ειρήνη και αρμονία; Αντί δηλαδή να κατασκευάσει μια ξεκάθαρη δυστοπία και να τοποθετήσει εκεί την ηρωίδα του, εκείνος προτιμά να φτιάξει μια αλλόκοτη… ουτοπία, όπου η ανθρωπότητα λειτουργεί ως ένας ενιαίος οργανισμός, ένα συλλογικό μυαλό και οι πάντες συνδέονται πνευματικά. Είναι ένας κόσμος χωρίς πλούσιους και φτωχούς, χωρίς πολέμους, δίχως καν εντάσεις, οι οποίες παρεπιπτόντως όταν πυροδοτούνται από την εκρηκτική πρωταγωνίστρια, οδηγούν σε τραγωδίες.
Στον κόσμο του «Pluribus» δεν υπάρχουν καθόλου ατομική πρωτοβουλία, προσωπικά κίνητρα ούτε συναισθηματική ποικιλία, παρά μόνο μια διαρκής ευδαιμονία.
Από την άλλη, όπως είπαμε, στην καινούργια πραγματικότητα δεν υπάρχουν καθόλου ατομική πρωτοβουλία, προσωπικά κίνητρα ούτε συναισθηματική ποικιλία, παρά μόνο μια διαρκής ευδαιμονία, που δεν επιβάλλεται εμφανώς από κάπου, μοιάζει ωστόσο επικίνδυνα με ομαδική λοβοτομή. Σε όλη αυτή την παράξενη κατάσταση προσθέστε και ένα μυστηριώδες σήμα που εκπέμπεται από κάποιο μακρινό σημείο του γαλαξία προς τη Γη, συμπληρώνοντας το παζλ της επιστημονικής φαντασίας.
Είναι φανερό ότι ο Βινς Γκίλιγκαν σχεδιάζει με το «Pluribus» κάτι φιλόδοξο και αρκετά περίπλοκο, το οποίο μένει να δούμε πώς θα εξελιχθεί στα επόμενα επεισόδια του πρώτου κύκλου. Προς το παρόν αυτό που έχουμε είναι μερικές ιδιοφυείς παρατηρήσεις, μπόλικο σαρκαστικό χιούμορ και συμβολισμούς-αναφορές σε σύγχρονα ή ιστορικά γεγονότα. Βλέποντας, για παράδειγμα, όλη αυτή τη συλλογική, καθολικά προσβάσιμη γνώση, δεν μπορεί παρά να φέρει κανείς στον νου την ΑΙ και το σύγχρονο διαδικτυακό περιβάλλον με τα θετικά και τα αρνητικά του.
Εναλλακτική πραγματικότητα
Η σειρά της Apple TV+ πάντως δεν είναι η πρώτη που δημιουργεί μια εναλλακτική πραγματικότητα, προκειμένου να σχολιάσει το σήμερα. Στο δημοφιλέστατο «Severance» της ίδιας πλατφόρμας, οι εργαζόμενοι μιας εταιρείας έχουν υποβληθεί σε μια ειδική επέμβαση, που διαχωρίζει εντελώς τις αναμνήσεις τους ανάμεσα στην εργασία και στην προσωπική τους ζωή. Η σειρά του Νταν Ερικσον έχει ήδη κερδίσει δέκα βραβεία Emmy (κυρίως) χάρη στον ιδιοφυή τρόπο με τον οποίο σχολιάζει το σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον, ωστόσο είναι το στοιχείο του μυστηρίου –και της αναπόφευκτης θεωρίας συνομωσίας– που καθηλώνει τον κόσμο στις οθόνες. Στην ίδια κατεύθυνση φαίνεται να κινείται και το «Pluribus».
Οχι τυχαία, σειρές όπως οι δύο παραπάνω ή σαν την παρόμοιας υφής τηλεοπτική ανθολογία του «Black Mirror» κάνουν θραύση τα τελευταία χρόνια. Ηδη η διαδικτυακή κουβέντα που έχει σηκωθεί γύρω από το «Pluribus» είναι μεγάλη, με τους διάφορους σχολιαστές να μην ασχολούνται μόνο με τα υποθετικά σενάρια σχετικά με το τι θα συμβεί παρακάτω, όπως γινόταν π.χ. στο παρελθόν με το ακόμα πιο μυστηριώδες «Lost», αλλά με την ηθική – κοινωνική – πολιτική διάσταση όσων βλέπουν τώρα στην οθόνη τους. Προφανώς και σε αυτό παίζει ρόλο η σημερινή ακραία πολωμένη ατμόσφαιρα στις ΗΠΑ, η οποία σίγουρα εμπνέει και τον ίδιο τον Γκίλιγκαν στη συγγραφή των σεναρίων του. Στη θέση του φιλήσυχου οικογενειάρχη Γουόλτερ Γουάιτ του «Breaking Bad», ο οποίος θα πάρει το σκοτεινό μονοπάτι προκειμένου να επιβιώσει σε έναν κόσμο «καρχαριών», εδώ έχουμε μια εξαρχής μάλλον αμφιλεγόμενη ηρωίδα, που όμως αγωνίζεται να επαναφέρει την κανονικότητα γύρω της. Αν τώρα αυτή η «κανονικότητα» είναι όντως προτιμότερη, αυτό ο Γκίλιγκαν το αφήνει σε εμάς να το κρίνουμε.
