«Δεν αντιλαμβάνεσαι τι κάνουν. Σε καλεί σε δράση η ανδρόσφαιρα». Το «Adolescence» («Εφηβεία»), η σειρά του Netflix που μόλις τέσσερις μέρες από την προσθήκη στην ταινιοθήκη της πλατφόρμας έφτασε τa 24,3 εκατομμύρια προβολές παγκοσμίως, αφηγείται την ιστορία του 13χρονου Τζέιμι ο οποίος κατηγορείται για τη δολοφονία συμμαθήτριάς του.
Το τηλεοπτικό εγχείρημα βρετανικής παραγωγής των Στίβεν Γκράχαμ και Τζακ Θορν επικεντρώνεται σε σημαντικά και επίκαιρα θέματα όπως ο σχολικός εκφοβισμός, η βία ανηλίκων, η υποκουλτούρα των incels (ακούσια ανέραστοι), η τοξική αρρενωπότητα και η πλοήγηση των νέων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τη χρήση κωδικοποιημένων μηνυμάτων που ενέχει κινδύνους, αν δεν ελέγχεται από γονείς και εκπαιδευτικούς. Η νέα γενιά επηρεάζεται πολύ από τα social media, τόσο που περνά πολλές ώρες μπροστά σε μια οθόνη επικοινωνόντας όσα συμβαίνουν στη ζωή της γιατί έτσι έχει μάθει, με αυτόν τον τρόπο νιώθει ότι ανήκει σε μια κοινότητα.
Η σειρά, που είναι εμπνευσμένη από υποθέσεις βίαιων συγκρούσεων ανηλίκων σε σχολεία της Βρετανίας, έγινε viral για όλους τους σωστούς λόγους καθώς αποτελεί ένα μάθημα για μικρούς και αφύπνιση για μεγαλύτερους θεατές. Μάλιστα, σύμφωνα με το BBC, οι δημιουργοί προτείνουν το «Adolescence» να προβάλλεται στα σχολεία και τη Βουλή «γιατί η κατάσταση θα γίνει χειρότερη».
Την επίδραση των μέσω κοινωνικής δικτύωσης στους νέους έχουν καταγράψει αρκετές κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές, με ακόμα περισσότερες να κυκλοφορούν άμεσα (π.χ. το «Bad Influence» στο Netflix). Παρακάτω, μια λίστα με σειρές, ταινίες και ντοκιμαντέρ που κρούουν τoν κώδωνα του κινδύνου όσον αφορά το Facebook, το Instagram, ακόμα και το TikTok.
Κοινωνικές Σπουδές (Social Studies)
Μετά την πρεμιέρα στο 27ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, το νέο πρότζεκτ της βραβευμένης Λόρεν Γκρίνφιλντ εντάχθηκε στην ταινιοθήκη του Disney+ Ελλάδος και έχει ήδη πυροδοτήσει συζητήσεις όσον αφορά το περιεχόμενο. Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό ντοκιμαντέρ με επίκεντρο τους χαρακτήρες και συγκεκριμένα τις ζωές της πρώτης γενιάς των digital natives (ψηφιακοί αυτόχθονες) – με λίγα λόγια τη γενιά Ζ.
Γυρισμένη κατά τη διάρκεια μιας σχολικής χρονιάς στο Λος Αντζελες, η σειρά ντοκιμαντέρ του FX είναι ένα κοινωνικό πείραμα, που μας συστήνει μια ποικιλόμορφη ομάδα εφήβων, οι οποίοι ανοίγουν μπροστά στην κάμερα τα κινητά τους τηλέφωνα. Με αυτόν τον τρόπο προσφέρουν μια οικεία ματιά στο πώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν επηρεάσει την παιδική τους ηλικία.
Οι εμπειρίες τους, πολλές: από την καταπολέμηση του σχολικού εκφοβισμού, την πάλη με τα πρότυπα ομορφιάς και την πίεση της σύγκρισης με άλλους συμμαθητές μέχρι την αντιμετώπιση του ρατσισμού και την εξερεύνηση της σεξουαλικότητας καθώς ενηλικιώνονται. Αυτά είναι μερικά από τα θέματα που απασχολούν τα παιδιά ηλικίας από 13 έως 17 χρονών και που το ντοκιμαντέρ θίγει με λεπτομέρεια. Μέσα από τα πέντε επεισόδια της σειράς, η Γκρίνφιλντ καταφέρνει και παρασέρνει τον θεατή σε ένα ακατέργαστο και ειλικρινές ταξίδι στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν ανήλικοι στην ψηφιακή εποχή.
Διαθέσιμο στο Disney+
Το Κοινωνικό Δίλημμα (The Social Dilemma)
Βραβευμένο με δύο Emmy και πολυσυζητημένο για το διαχρονικό θέμα που παρουσιάζει και αφορά τον εθισμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το ντοκιμαντέρ που κυκλοφόρησε στην πλατφόρμα του Netflix το 2020, απευθύνεται σε εφήβους αλλά και στους γονείς τους.
Το φιλμ, σε σκηνοθεσία Τζεφ Ορλόφσκι, εξερευνά τον αντίκτυπο αλληλεπίδρασης μέσα από δημοφιλείς διαδικτυακές πλατφόρμες όπως το Facebook και το Instagram. Συγκεκριμένα, μια ομάδα ειδικών στον τεχνολογικό κλάδο συζητά για τη στενή παρακολούθηση στα social media, την εξάρτηση από την οθόνη και τις επιβλαβείς συνέπειες στους νεαρούς χρήστες. Οπως επισημαίνεται στο ντοκιμαντέρ, αυτό που ξεκίνησε ως ένας αβλαβής τρόπος για να διατηρήσουμε επικοινωνία με φίλους, έχει πλέον μετατραπεί σε ένα επικίνδυνο εργαλείο χειραγώγησης. Μάλιστα, πολλοί δεν αντιλαμβάνονται καν ότι χειραγωγούνται.
Για παράδειγμα, ο συνιδρυτής του Κέντρου Ανθρωπίνων Τεχνολογιών Τρίσταν Χάρις, εξηγεί: «Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν αποτελούν ένα εργαλείο που υπάρχει απλώς για να χρησιμοποιηθεί. Αντιθέτως, έχουν τους δικούς τους στόχους και προθέσεις να επιδιώξουν».
Οσο για τους γονείς, οι τρεις λόγοι για τους οποίους θα πρέπει να παρακολουθήσουν «Το Κοινωνικό Δίλημμα» είναι οι εξής: 1) Το φιλμ αναλύει τον τρόπο με τον οποίο το ίντερνετ μπορεί να βλάψει την ψυχική υγεία των παιδιών, 2) εξηγεί γιατί η διαδικτυακή δραστηριότητα των παιδιών δεν είναι ποτέ ιδιωτική και 3) αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης κατασκευάστηκαν για να προκαλούν στα παιδιά εθισμό.
Διαθέσιμο στο Netflix
I Am Ruth
Συγκλονιστικές ερμηνείες και μια βαθιά προσωπική αφήγηση. Το «I Am Ruth», η ταινία που αποτελεί μέρος της βρετανικής σειράς ανθολογίας με τίτλο «I Am», δημιουργεί διάλογο για τη χρήση των social media από τις μικρές ηλικίες. Η δραματική ταινία, μια συνδημιουργία της Κέιτ Γουίνσλετ όπου συμπρωταγωνιστεί μαζί με την κόρη της Μία Θρίπλετον, εστιάζει στα προβλήματα ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουν πολλοί νέοι σήμερα. Η Γουίνσλετ υποδύεται τη Ρουθ, η οποία προσπαθεί απεγνωσμένα να βοηθήσει την κόρη της, Φρέγια, που πάσχει από κάποια ψυχική διαταραχή. Σε αυτό συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό η εξάρτηση της Φρέγια από τα social media, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένταση μεταξύ μητέρας και κόρης. Πεπεισμένη ότι το πρόβλημα προέρχεται από την υπερβολική χρήση του κινητού τηλεφώνου, η Ρουθ αναγκάζει τη Φρέγια να επισκεφτεί έναν σύμβουλο ψυχικής υγείας. Το φιλμ διάρκειας μιας ώρας απέχει πολύ από μια δραματική ιστορία μητέρας και κόρης, αντιθέτως είναι «σκοτεινό» αλλά εύστοχο ως προς τα μηνύματα που μεταδίδει.
Διαθέσιμο στα Apple TV+, Amazon Prime Video, Hulu
Euphoria
Η πολυβραβευμένη σειρά του αμερικανικού δικτύου HBO απευθύνεται κυρίως σε θεατές άνω των 16 ετών κι αυτό γιατί υπάρχει ωμή απεικόνιση ιστοριών που σχετίζονται με το σεξ, τα ναρκωτικά και τη σεξουαλική βία.
Η ιστορία ακολουθεί μαθητές σε σχολείο της Καλιφόρνια. Μια από τους πρωταγωνιστές –και αφηγήτρια– είναι η Ρου Μπένετ, μια 17χρονη τοξικομανής που προσπαθεί να αποτοξινωθεί και ταυτόχρονα να επαναπροσδιορίσει τη σχέση με τους φίλους και την οικογένειά της.
Ουσιαστικά, είναι μια σειρά για εφήβους που μεγαλώνουν μαζί με την εξέλιξη του ίντερνετ. Οπως αναφέρει ο ιστότοπος IndieWire, η πλοκή περιστρέφεται γύρω από το «πώς μια ολόκληρη γενιά ζει και εκπαιδεύεται μέσα από το άφιλτρο και συνεχώς προσβάσιμο διαδίκτυο, μια πραγματικότητα που δεν βίωσαν οι προηγούμενες γενιές».
Οι δυο πρώτοι κύκλοι είναι διαθέσιμοι στο Vodafone TV
