Τέλη Αυγούστου και στο Συσκευαστήριο Φασολιών του Συνεταιρισμού «Πελεκάνος» στις Πρέσπες, το κοινό κρατούσε την ανάσα του καθώς η σοπράνο Δήμητρα Κωτίδου ερμήνευε το τελευταίο μέρος της «Πνοής» του Κορνήλιου Σελαμσή, βασισμένο στη θρηνητική άρια «When I Am Laid in Earth» του Χένρι Πέρσελ. Το χειροκρότημα του κοινού ήταν θερμό και εξελίχθηκε σε αποθεωτικό μετά την αφιέρωση της συναυλίας από τον μαέστρο Γιώργο Ζιάβρα σε δύο νέους από την περιοχή, τον Κωνσταντίνο και τον Σταύρο, 16 και 18 ετών, που είχαν χάσει τη ζωή τους την παραμονή της Πρωτοχρονιάς σε τροχαίο.
Το πένθος είχε τυλίξει τις Πρέσπες όπως η ομίχλη που τον χειμώνα σκεπάζει τα πάντα στην περιοχή. Ολες οι εορταστικές εκδηλώσεις ακυρώθηκαν, το ίδιο και τα πανηγύρια. Γλέντι δεν είχε στηθεί σε χωριό της λεκάνης των Πρεσπών όλο αυτό το διάστημα. Ηταν λοιπόν ιδιαίτερα συγκινητικό όταν ακριβώς μετά την αφιέρωση εμφανίστηκε τοπική μπάντα με χάλκινα πλημμυρίζοντας τον χώρο με τον εκρηκτικό βαλκανικό ήχο (που παραμένει πάντα κατανυκτικός). Ο κόσμος σηκώθηκε από τις θέσεις του, κύκλωσε τους μουσικούς και δειλά τα χέρια πλέχτηκαν και ξεκίνησε αργόσυρτος χορός. Ηταν ό,τι κοντινότερο σε πρεσπιώτικο πανηγύρι είχε στηθεί εδώ και καιρό.
Η συναυλία με τίτλο «Πνοή» αφιερώθηκε στη μνήμη των δύο νέων από τις Πρέσπες που έχασαν τη ζωή τους, ενώ στη Χίο οι εκδηλώσεις κράτησαν ενωμένη την κοινωνία που έχασε το βιος της από τις φωτιές.
Για τους διοργανωτές του Διεθνούς Φεστιβάλ Μουσικής Triethnés ήταν ένα μεγάλο στοίχημα. «Από την αρχή θέλαμε να αφιερώσουμε μια συναυλία σε αυτά τα παιδιά και να αγκαλιάσει τη διοργάνωση η τοπική κοινωνία», λέει στην «Κ» ο συντονιστής του φεστιβάλ Τζέι Ραΐσης. «Πράγματι ήρθαν πολλοί ντόπιοι στις εκδηλώσεις. Ενας βοσκός στο Συσκευαστήριο μου είπε ότι δεν είχε ξανακούσει ποτέ κλασική μουσική κι ήταν σαν να ακούει τα πουλιά όταν βρίσκεται στο βουνό. Ηταν το ωραιότερο πράγμα που μπορούσα να ακούσω». Η τοπική κοινωνία αγκάλιασε το φεστιβάλ, αλλά παρέμεινε μουδιασμένη, λέει στην «Κ» η Ζένια Αναστασιάδου, κάτοικος της Μικρολίμνης. «Σε άλλη περίπτωση, στα χάλκινα θα είχε γίνει χαμός από Πρεσπιώτες. Τώρα σηκώθηκαν αλλά σηκώθηκαν διστακτικά. Πάντως ανέκαθεν σε αυτές τις περιοχές τα πανηγύρια είναι αφορμή να έρθουν οι άνθρωποι κοντά, να συνεργαστούν, να αφήσουν πίσω τυχόν διαφωνίες. Αυτό που τονώνει τους δεσμούς σε κρατάει στα πόδια σου τις κρίσιμες στιγμές».
Μία εβδομάδα αργότερα, στην κεντρική πλατεία της Χίου, ο κόσμος είχε πιάσει θέση από νωρίς. Στο πλαίσιο του 4ου Φεστιβάλ Χίου που διοργανώνει η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, ο σκηνοθέτης Γιώργος Τσεμπερόπουλος, η σεναριογράφος Κατερίνα Μπέη και η ηθοποιός Ασημένια Βουλιώτη θα απαντούσαν σε ερωτήσεις του κοινού για την ταινία «Υπάρχω», ενώ θα ακολουθούσε συναυλία με τραγούδια του Στέλιου Καζαντζίδη. Αντίστοιχη κοσμοσυρροή στο Πετροκάραβο Βροντάδου την επόμενη μέρα για την παράσταση «Return of the Summer» του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, αλλά και στην κεντρική πλατεία του εγκαταλελειμμένου χωριού Ανάβατος την περασμένη Κυριακή για το μονόπρακτο μελόδραμα «Μήδεια» με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη και τον μαέστρο Μάρκελλο Χρυσικόπουλο. Παρά τα δυνατά ονόματα, δεν ήταν δεδομένη η επιτυχία του φεστιβάλ. Η Χίος εξέρχεται από ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι στο οποίο δύο μεγάλες πυρκαγιές κατέκαψαν μεγάλο μέρος της. Είναι κι αυτό ένα συλλογικό πένθος, για τον τόπο σου, τα βουνά, τις καλλιέργειες, το βιος σου. «Οπως από το να ακυρωθούν οι εκδηλώσεις, περισσότερο βοηθάει σε αυτές τις περιπτώσεις να πραγματοποιηθούν. Δίνεις το μήνυμα ότι η ζωή συνεχίζεται», λέει η προϊσταμένη του τμήματος τουρισμού της Περιφερειακής Ενότητας Χίου, Μαρία Κόβα. «Τέτοιες εκδηλώσεις επίσης βοηθούν τους ντόπιους να συνειδητοποιήσουν τη φυσιογνωμία του προορισμού, τα χαρακτηριστικά που έχουν ενδιαφέρον για τους άλλους. Είναι πάντα μεγάλη η προθυμία του κόσμου να συμπεριληφθεί το δικό τους χωριό κάθε φορά στον χάρτη του φεστιβάλ».
Κάπως έτσι έγινε και με τον Αγιο Γεώργιο Συκούση, ένα ιστορικό χωριό της κεντρικής Χίου, γνωστό για την αμφιθεατρική του διάταξη και την παραγωγή μαστίχας. Οταν προετοίμαζαν τις εκδηλώσεις φυσικά, δεν γνώριζαν ότι οι κάτοικοι θα είχαν χάσει τα μαστίχια τους από τη φωτιά του Ιουνίου. Παρ’ όλα αυτά, έβαλαν τις παραδοσιακές τους φορεσιές και χόρεψαν με το κεφάλι ψηλά, μαγείρεψαν και φίλεψαν τους επισκέπτες τοπικά εδέσματα και κέρασαν γλυκά και σούμα. «Αυτά βοηθούν τους κατοίκους να αισθάνονται πιο ζωντανοί», λέει στην «Κ» η πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγίου Γεωργίου Συκούση, Αλεξάνδρα Ζενιώδη. «Βαθιά μέσα τους ελπίζουν ότι ο τουρισμός θα τους βοηθήσει οικονομικά τώρα που τα χωράφια τους κάηκαν». Η καταστροφή επηρέασε πολλές οικογένειες του χωριού. Η φωτιά έφτασε στα όρια του οικισμού, έχοντας στο μεταξύ καταπιεί πολλές καλλιεργήσιμες εκτάσεις με μαστίχι. Ηταν η εποχή της συγκομιδής, είχε μόλις αρχίσει να γίνεται το κέντημα του σκίνου. Μεγάλες καταστροφές και σε ελαιόδεντρα. «Οι μεγαλύτεροι έρχονται πάντα σε αυτές τις εκδηλώσεις. Χαίρονται πάντα με την επισκεψιμότητα του χωριού, με την ανταλλαγή, την επικοινωνία. Οι λίγο νεότεροι, ακόμα και αν ψυχολογικά δεν αντέχουν ένα γλέντι, στέλνουν τα παιδιά τους».
