«Οι αντανακλάσεις θυμίζουν στον θεατή πως τίποτα δεν υπάρχει χωρίς τη συμμετοχή του. Η τέχνη συμβαίνει μέσα του». Με αυτή τη φράση του Τζεφ Κουνς, συνοψίζονται όσα μάλλον θα συμβούν όταν σταθούμε εμπρός στο έργο του «Balloon Venus Lespugue» (2013-2019) στην Αθήνα. Η κατά Κουνς «Αφροδίτη», καλογυαλισμένη και φουσκωμένη σαν τεράστιο παιδικό παιχνίδι, είναι μια εμπειρία που ενεργοποιείται μέσα από την ανθρώπινη παρουσία.
Οπως ανακοίνωσε χθες το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, από τις 19 Μαρτίου 2026 θα παρουσιάσει για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό τη μοναδική χρώματος πορτοκαλί από τις πέντε Αφροδίτες του Κουνς, οι οποίες βρίσκονται σκορπισμένες στον κόσμο, ένα έργο που προέρχεται από τη συλλογή Homem Sonnabend.
Η ιδιωτική συλλογή Homem Sonnabend των Αντόνιο Χόμεν Σόναμπεντ και Φωκ. Ποταμιάνος Χόμεν φέρνει σε διάλογο έργα της Αναγέννησης, της τέχνης της Αφρικής και της Ωκεανίας, διακοσμητικές τέχνες του 20ού αιώνα και κορυφαία έργα της μεταπολεμικής και σύγχρονης δημιουργίας. Με πρωτοβουλία του κ. Ποταμιάνος, υποστηρικτή του μουσείου, το έργο δανείζεται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
Η «Balloon Venus Lespugue» (Orange), με ύψος άνω των 2,5 μέτρων και πλάτος πάνω από ένα μέτρο, ερχόμενη στην Αθήνα θα καταλάβει πλήρως το σαλόνι του Μεγάρου Σταθάτου τοποθετώντας το κιτς μέσα σε μια μεγαλοαστική έπαυλη του 1895. Αναχρονισμός; Ναι, αλλά πολύ δημιουργικός. Οπως άλλωστε χαρακτηριστικά μάς θυμίζει η Αφροδίτη Γκόνου, σύμβουλος προγράμματος σύγχρονης τέχνης του μουσείου, μία από τις πιο εντυπωσιακές και ενδιαφέρουσες αισθητικά εκθέσεις του Αμερικανού πολυεκατομμυριούχου καλλιτέχνη έγινε το 2008, στο παλάτι των Βερσαλλιών.
Στο Μέγαρο Σταθάτου, η γυαλισμένη επιφάνεια του γλυπτού από ανοξείδωτο χάλυβα, που συλλαμβάνει φως, κίνηση και ανθρώπινες φιγούρες, θα γειτονεύει στην άλλη αίθουσα του ισογείου με δέκα αντίγραφα παλαιολιθικών ειδωλίων Αφροδίτης, δάνεια από κορυφαία μουσεία της Ευρώπης (ανάμεσά τους το αντίγραφο της θρυλικής Αφροδίτης του Λεσπόγκ, από το Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Παρίσι). Τα μικρά αυτά ειδώλια –φορητές και συμπαγείς αναπαραστάσεις της γονιμότητας– ενσωματώνουν κάποιους από τους αρχαιότερους αισθητικούς κώδικες της ανθρώπινης ιστορίας. Η συνύπαρξή τους με τη μνημειακή Αφροδίτη του Kουνς ανοίγει ένα διάλογο για το πώς ένα παγκόσμιο αρχέτυπο επιβιώνει στις κοινωνίες του 21ου αιώνα. Η μορφή της Αφροδίτης διατρέχει ολόκληρο το έργο του Κουνς ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’70. Στη σειρά «Antiquity», ο καλλιτέχνης συνδέει την προϊστορική απλότητα με ένα πυκνό δίκτυο αναφορών, που εκτείνεται από τον Μποτιτσέλι και τον Τισιανό μέχρι τον Ντισάν και τον Μπρανκούζι. Η μικροσκοπική παλαιολιθική θεότητα μεταμορφώνεται σε ένα σχεδόν ανθρωπομετρικό «μπαλόνι», μέσα από μια επίπονη διαδικασία ετών.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Κ», ο καλλιτέχνης θα παραστεί προσωπικά στα εγκαίνια της έκθεσης και είναι «ενθουσιασμένος» από το γεγονός ότι το έργο του θα πλαισιώνεται από τις παλαιολιθικές Αφροδίτες. Η έκθεση θα συνοδεύεται από μια νέα έκδοση με δοκίμια του Kουνς και ειδικών, που αναδεικνύουν πρόσφατες έρευνες για την παλαιολιθική περίοδο στην Ελλάδα και πέρα από αυτήν.
Ας θυμίσουμε ότι η τελευταία φορά που ο καλλιτέχνης εξέθεσε στην Ελλάδα ήταν το 2022, με το «Jeff Koons: Apollo», στην Project Space του DESTE στον παλιό Σφαγείο της Υδρας – μια έκθεση που προκάλεσε ιδιαίτερη συζήτηση γύρω από τη σχέση μύθου, αρχαιότητας και μεταμοντέρνου θεάματος.
