Υπάρχουν χρονιές όπου μια ταινία με μικρό προϋπολογισμό και ανεξάρτητη, εμφανίζεται ξαφνικά και καταφέρνει να γίνει ο πιο αναπάντεχος διεκδικητής της οσκαρικής σεζόν. Κινηματογραφικές παραγωγές όπως το σπαρακτικό «Moonlight» (2016), το ψυχολογικά φορτισμένο «Μια πόλη δίπλα στη θάλασσα» (2016) και η ανθρώπινη ιστορία ενηλικίωσης στο «CODA» (2021) ξεκίνησαν «ήσυχα», με περιορισμένο κόστος και σχεδόν μηδενική προώθηση, αλλά τελικά κατάφεραν να κερδίσουν τις εντυπώσεις — και σε πολλές περιπτώσεις και τα βραβεία.
Κάπως έτσι μοιάζει τώρα και το «Ονειρα Τρένων» («Train Dreams»), που πρόσφατα κυκλοφόρησε στο Netflix εντυπωσιάζοντας για την ξεχωριστή αισθητική του και την καθηλωτική αφήγηση.
Βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Ντένις Τζόνσον από το 2011, το φιλμ του Κλιντ Μπέντλεϊ αποτελεί το πορτρέτο του Ρόμπερτ Γκρέινιερ που έζησε στα δάση της Βορειοδυτικής Αμερικής στις αρχές του 20ού αιώνα και εργαζόταν ως υλοτόμος και σε συνεργεία τοποθέτησης σιδηροδρομικών γραμμών.
Υστερα από μια προσωπική τραγωδία, ο άνδρας βυθίζεται στη μοναξιά, κρατώντας όμως μια σπίθα ελπίδας για κάποια θετική ανατροπή στη ζωή του. Η ταινία καταγράφει την καθημερινότητά του στη φύση, αποτυπώνοντας τις μικρές νίκες και ήττες ενός ανθρώπου που προσπαθεί να βρει νόημα σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς.
Το στοιχείο που συγκλονίζει από τα πρώτα δευτερόλεπτα είναι η φωτογραφία του Αντόλφο Βελόσο («Jockey», «Mosquito»). Κάθε πλάνο μοιάζει με ζωγραφικό πίνακα, με τον καμβά των κυρίως γήινων χρωμάτων να δημιουργεί μια μοναδική αίσθηση ομορφιάς, χρόνου και μνήμης. Η χρήση φυσικού φωτός και η φροντισμένη σύνθεση δημιουργούν ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα.
Πέρα όμως από την καθηλωτική φωτογραφία, το «Train Dreams» ξεχωρίζει και για τις ερμηνείες. Ο Τζόελ Ετζερτον («Dark Matter», «The Great Gatsby») ειδικά, αποδίδει με μεγάλη ευαισθησία την εσωτερική πάλη και τις σπάνιες στιγμές τρυφερότητας του μοναχικού χαρακτήρα του Ρόμπερτ. Δίπλα του, οι εξίσου συγκινητικοί Φελίσιτι Τζόουνς (Γκλάντις) και Γουίλιαμ Μέισι (Αρν Πιπλς).
Μέσα από τις δυνατές ερμηνείες και τη σπουδαία δουλειά του Βελόσο, το φιλμ αναδεικνύει την ομορφιά και το βάθος των χρόνων που περνούν. Συχνά, θεωρούμε τη ζωή δεδομένη, αλλά είναι προσωρινή. Τίποτα δεν είναι μόνιμο και αυτό κάνει την κάθε στιγμή πολύτιμη. Παρά την απώλεια και τις δυσκολίες, κάθε σύντομη συνάντηση αφήνει το αποτύπωμά της με αποτέλεσμα να διαμορφώνει τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο γύρω μας.
Το πρότζεκτ του Μπέντλεϊ ξεχωρίζει ως κινηματογραφική εμπειρία που συνδυάζει αισθητική αρτιότητα, συναίσθημα και βάθος. Η αφηγηματική ροή, η σιωπηλή μελαγχολία και η προσωπική πορεία του κεντρικού χαρακτήρα το κάνουν να ξεφεύγει από τα τυπικά δράματα εποχής, ενώ οι υποκριτικές ικανότητες του Ετζερτον μεταφέρουν όλο το βάρος της ζωής ενός άντρα μόνο με βλέμμα και ένταση που πηγάζει από μέσα του.
Ταυτόχρονα, η ταινία αποτυπώνει μια εποχή που σβήνει –ανθρώπους που δούλευαν στα δάση και στις σιδηροδρομικές γραμμές– και ταυτόχρονα προσφέρει στοχασμό πάνω στη φθορά, τη μνήμη και την αξία της ζωής, ακόμη και στις πιο ταπεινές της στιγμές.
Η αυθεντικότητα και η ήρεμη δύναμή της την καθιστούν υποψήφια στα βραβεία της Αμερικανικής Ακαδημίας — όχι λόγω μεγαλεπήβολης παραγωγής, αλλά γιατί «χτυπά» στις ευαίσθητες χορδές που συχνά επιβραβεύει το Χόλιγουντ. Με την αισθητική της αρτιότητα, την εξαιρετική φωτογραφία και τις συγκινητικές ερμηνείες, το «Train Dreams» –παρά το γεγονός ότι κυκλοφόρησε σε λίγες αίθουσες στο εξωτερικό και αμέσως προστέθηκε στην ταινιοθήκη του Netflix–, φαίνεται έτοιμο, σύμφωνα με την άποψη κριτικών, να διεκδικήσει υποψηφιότητα στις κατηγορίες σκηνοθεσίας, φωτογραφίας και Α΄ ανδρικού ρόλου για τον Ετζερτον.
