Οταν ο Τομ Κρουζ λέει ότι «το να κάνω ταινίες δεν είναι απλά κάτι που κάνω, αλλά αυτό που είμαι», μπορεί να το εννοεί όσο λίγοι. Χρειάστηκαν 44 χρόνια πάνω στη μεγάλη οθόνη και περίπου 50 κινηματογραφικοί ρόλοι, πολλοί εκ των οποίων τον ώθησαν κυριολεκτικά στα άκρα, καθώς δεν καταδέχεται να κάνει άλλος τον κασκαντέρ για αυτόν, ώστε να μπορεί να το πει από τη σκηνή των βραβείων της Ακαδημίας, αισίως στα 63 του χρόνια.
Το βράδυ της Κυριακής τα Governor Awards, τα ειδικά τιμητικά βραβεία που προηγούνται των «διαγωνιστικών» βραβείων της Ακαδημίας τα οποία αναμένονται πατροπαράδοτα την άνοιξη, επέτρεψαν στον Τομ Κρουζ να βάλει τικ σε ένα ακόμα κατόρθωμα στην πορεία του. Βρέθηκε 4 φορές υποψήφιος για Οσκαρ στη μακρά καριέρα του –1 ως παραγωγός του «Top Gun: Maverick» και 3 για τις ερμηνείες του στα «Μανόλια», «Τζέρι Μαγκουάιρ» και «Γεννημένος την 4η Ιουλίου»–, αλλά έμελλε τελικά το πρώτο Οσκαρ του Τομ Κρουζ να είναι τιμητικό, τρόπον τινά για καθέναν ρόλο που ενσάρκωσε.
Και ίσως αυτό να ήταν και το πιο ταιριαστό. Η ερμηνευτική πορεία του Τομ Κρουζ χωράει μέσα της τις μεγαλύτερες φαντασιώσεις της Αμερικής. Ξεκίνησε παίζοντας έναν αυθάδη και ξύπνιο πιτσιρικά, από το «Outsiders» έως το «Risky Business» που ήθελε να κάνει το δικό του, μέχρι να καταφέρει να κάνει κάτι («Cocktail»). Ο πιτσιρικάς μεγάλωσε, φόρεσε κοστούμια με ατσαλάκωτη χάρη και, όσο πετύχαινε στις «μπίζνες», τόσο δυσκολευόταν με τις ευαισθησίες του («Ο Ανθρωπος της Βροχής», «Τζέρι Μαγκουάιρ»).
Σε άλλες εκφάνσεις του, φόρεσε τη στολή της πατρίδας («Top Gun», «Γεννημένος την 4η Ιουλίου», «Ζήτημα Τιμής») και στην… τελική μορφή του έγινε ο ίδιος ένας ανθρώπινος υπερήρωας. Μιλάμε φυσικά για το brand των «Επικίνδυνων Αποστολών», που μεταμόρφωσε και τον Τομ Κρουζ τις τελευταίες δεκαετίες στον άνθρωπο-ορχήστρα των stunts, τα οποία σαν άλλος υπεράνθρωπος επέλεξε να κάνει ο ίδιος για τον ρόλο του Ιθαν Χαντ – και για κάθε ρόλο που γεννήθηκε από τα «πλευρά» του ήρωα των «Επικίνδυνων Αποστολών».
Ανάμεσα σε όλα αυτά, δεν έλειψαν και οι «εκτός προγράμματος» ρόλοι που λειτούργησαν σαν το «αλατοπίπερο» στο κεφάλαιο Τομ Κρουζ. Από το παλμαρέ του Αμερικανού ηθοποιού, επιλέγουμε 4 ρόλους (όσες και οι υποψηφιότητές του για Οσκαρ) που ήταν άξιοι να τον κάνουν να σηκώσει χρυσό αγαλματίδιο και πριν από το «μεγάλο».
Ο Τσάρλι Μπάμπιτ που έκλαψε στον «Ανθρωπο της βροχής»
Είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις στις οποίες ο Τομ Κρουζ δεν έδειξε το άστρο του ως πρωταγωνιστή και σε μία από αυτές έκανε χώρο για να δούμε τον Ντάστιν Χόφμαν να υποδύεται με περισπούδαστη λεπτότητα, αλλά και κωμική ένταση, τον αυτιστικό Ρέιμοντ Μπάμπιτ στον «Ανθρωπο της βροχής» (Μπάρι Λέβινσον, 1988). Παρ’ όλα αυτά, ο Κρουζ εδώ έκτισε μία από τις πλέον χαρακτηριστικές κατηγορίες χαρακτήρων του. Του νευρωτικού τύπου που όταν κάτι του χαλάει τον δρόμο για την επιτυχία βάζει τις φωνές. Και αυτού που, όσο άτεγκτος και αν δείχνει, υπάρχουν πάντα οι μέθοδοι χειρουργικής ακρίβειας που επιτρέπουν το σταδιακό λιώσιμο του συναισθηματικού του πάγου. Στην ταινία του Μπάρι Λέβινσον ο Τομ Κρουζ όχι μόνο κατάφερε να βάλει αυτόν τον σπόρο, αλλά συγχρόνως πέτυχε το σχεδόν ακατόρθωτο: να σταθεί ως επάξιος, αν και φαινομενικά παράταιρος, συνοδοιπόρος του σαρωτικού ερμηνευτικά Χόφμαν.
Ο Τζέρι Μαγκουάιρ που «μας είχε» στο «γεια»
Αυτή την «πρώτη ύλη» από τον «Ανθρωπο της βροχής» έπλασε στην πληρότητά της ο Κρουζ στο «Τζέρι Μαγκουάιρ» (1996) του Κάμερον Κρόου. Ο ομώνυμος ήρωας που υποδύεται ο Κρουζ, ως αθλητικός ατζέντης, αντιλαμβάνεται τα πάντα ως δυνητικά στοιχεία της τροπαιοθήκης του: τα αθλητικά σκορ, τα χρήματα που συνεπάγονται αυτά, τις γυναίκες. Εως ότου μία υπεράνω υποψίας γυναίκα (Ρενέ Ζελβέγκερ) θα βοηθήσει για αυτή τη σταδιακή μετατόπιση από το «Show me the money» στο «You complete me», για να χρησιμοποιήσουμε και τις ατάκες του Μαγκουάιρ. Στο «Τζέρι Μαγκουάιρ» του Κάμερον Κρόου, που αποτελεί ιδανική «ταινία Κυριακής», ο Κρουζ πέτυχε ένα ακόμα μεγαλύτερο εύρος της συναισθηματικής αυτής μετατόπισης, σηκώνοντας συγχρόνως στις πλάτες του σχεδόν δυόμισι κινηματογραφικές ώρες.
Η δικαστική ακρίβεια ως «Ζήτημα τιμής»
Η «τύχη του πρωτάρη» διατρέχει την ταινία του Ρομπ Ράινερ από το 1992. Οχι μόνο γιατί ο Κρουζ υποδύεται τον νεαρό ταλαντούχο, μα άπειρο από δικαστήρια, δικηγόρο του ναυτικού, Ντάνιελ Κάφι. Αλλά και γιατί και ο ίδιος «έπεσε» στα βαθιά καλούμενος να αναλάβει τον πρωταγωνιστικό ρόλο, με ονόματα όπως της Ντέμι Μουρ, του Κέβιν Μπέικον, του Κίφερ Σάδερλαντ και του Τζακ Νίκολσον να τον περιβάλλουν. Είναι μια σκηνή που μοιράζεται με τον τελευταίο που κερδίζει κάθε στοίχημα: αυτή στην οποία ο νεαρός δικηγόρος καλείται να «στριμώξει στη γωνία» τον συνταγματάρχη Νέιθαν Τζέσαπ, που φαντάζει άτρωτος μόνο μέχρι η αγόρευση απέναντί του αποδειχθεί ικανή για να φύγει με χειροπέδες στα χέρια. Δεν είναι η μόνη στιγμή στην ταινία που ο Κρουζ φέρνει εις πέρας επάξια τον ρόλο του, αλλά είναι αυτή που μένεις να θαυμάζεις το πώς ένας «πιτσιρικάς» ηθοποιός καταφέρνει να παίξει ερμηνευτικό πινγκ πονγκ με κάποιον που θα εξάλειφε χωρίς προσπάθεια οποιονδήποτε άλλο από το κάδρο.
Το λοξό βλέμμα του Φρανκ Τ. Τζ. Μάκι στο «Μανόλια»
Ο ήρωας του Φρανκ Τ. Τζ. Μάκι μοιάζει σαν ένα παλίμψηστο των πιο ακραίων ερμηνευτικών εκδοχών των ηρώων του Τομ Κρουζ και, την ίδια στιγμή, δεν μοιάζει με τίποτα άλλο στη φιλμογραφία του ηθοποιού. Αναλαμβάνοντας να γίνει ένας απασφαλισμένος new age τηλε-κήρυκας στη σπονδυλωτή «Μανόλια» του Πολ Τόμας Αντερσον, ο Κρουζ γέρνει για μία και μοναδική φορά στο κοντινότερο σε σινεμά δημιουργού που θα μπορούσε να γνωρίσει ο αμερικανικός κινηματογράφος το 1999 (την ίδια χρονιά που πρωταγωνίστησε στα «Μάτια Ερμητικά Κλειστά» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ). Ο Φρανκ Μάκι ξετυλίγεται ως τραγικός ήρωας συντονισμένος απόλυτα σε έναν δυστοπικό σύγχρονο κόσμο. Και όσο και αν μοιάζει ο πιο έξω από τα νερά του ρόλος, βλέποντας και ξαναβλέποντας το «Μανόλια» ο Τομ Κρουζ φαντάζει συγχρόνως και ο ιδανικός για να τον ενσαρκώσει. Αν έπρεπε κανείς να διαλέξει μία και μόνο ερμηνεία του Τομ Κρουζ για να της χαρίσει Οσκαρ, δικαιωματικά θα ήταν αυτή.
