Με μια πρώτη ανάγνωση, κάθε διήγημα της συλλογής «Σπάνιο να σου τύχει καλός άνθρωπος» (εκδ. Αντίποδες, μτφρ. Ρένα Χατχούτ) της Αμερικανίδας Φλάνερι Ο’ Κόνορ (1925-1964) μοιάζει σαν μια σκληρή δικαίωση του τίτλου της. Πώς γίνεται, άλλωστε, ένας νεαρός πλασιέ Βίβλων να αποπλανεί την άθεη και ανάπηρη κόρη μιας φορτικής θρήσκας γυναίκας με σκοπό να της αποσπάσει το ξύλινο πόδι της («Καλοί επαρχιώτες»); Πώς μπορούν ένας ημιμαθής παππούς και ο ενθουσιώδης εγγονός του να θεμελιώσουν τη σχέση τους πάνω στην άγνοιά τους για τους μαύρους («Ο ψεύτικος αράπης»); Και γιατί μπροστά στον φόβο της παρουσίας ενός φιλότιμου Πολωνού, θύματος των μεταπολεμικών εκτοπισμών της Ευρώπης, μια λευκή κτηματίας στη Τζόρτζια αδυνατεί ακόμη και να θαυμάσει ένα πανέμορφο παγώνι («Ο πρόσφυγας»);
Πιστή καθολική μέχρι το τέλος της σύντομης ζωής της, στη διάρκεια της οποίας διαγνώστηκε με ερυθηματώδη λύκο, η Φλάνερι Ο’ Κόνορ εκτιμούσε πως αυτό που αρκετοί χαρακτήριζαν στο έργο της γκροτέσκο και κυνικό ήταν η πραγματικότητα των πολιτειών του αμερικανικού Νότου, των αποκαλούμενων και «Ζώνη της Βίβλου». Οι ιστορίες της, ταξινομημένες συχνά ως southern gothic, ήταν σκληρές, «γιατί δεν υπάρχει τίποτα πιο σκληρό ή λιγότερο συναισθηματολογικό από τον χριστιανικό ρεαλισμό», είχε πει κάποτε.
Δεν είναι λοιπόν παράξενο που οι χαρακτήρες της, γεμάτοι προκαταλήψεις, ελαττώματα και αντιφάσεις, θύματα συγκρούσεων διαγενεακών και ταξικών, οδηγούνται συχνά στη βία. Τόσο στο «Σπάνιο να σου τύχει καλός άνθρωπος», όσο και σε άλλα έργα της (όπως το «Και βιασταί αρπάζουσιν αυτή», εκδ. Αντίποδες), η Ο’ Κόνορ αφηγείται τα αμαρτήματά τους με μια γλώσσα παραστατική, μακριά από ωραιοποιήσεις ή διδακτισμούς, από την οποία (όπως και από τη μετάφρασή της) τίποτα δεν λείπει και τίποτα δεν περισσεύει. Της αρκεί απλώς να δείξει, ενίοτε με σαρδόνιο χιούμορ, ότι οι άνθρωποι δεν στοχάζονται ουσιαστικά τις πράξεις τους.
Φυσικά, τα ερωτήματα που εξετάζει η Ο’ Κόνορ είναι ηθικά. Η προπατορική επιλογή της ανθρωπότητας να γνωρίσει και να πράξει το κακό, βρίσκεται στο επίκεντρό τους. Στη χριστιανική κοσμοθεωρία της συγγραφέως, όμως, το κοινότοπο είναι αυτό που η δύναμη του κακού μπορεί να καταστρέψει: μια ζωή κενή νοήματος, βασισμένη στη ρηχή ευσέβεια, μακριά από τη χριστιανική Θεία Χάρη. Στο διήγημα «Σπάνιο να σου τύχει καλός άνθρωπος», η γιαγιά της οικογένειας περνάει ένα ολόκληρο ταξίδι (μια ολόκληρη ζωή;), κυρίως διαμαρτυρόμενη και επιδεικνύοντας χειριστική συμπεριφορά προς όλους. Ο εγκληματίας που δίνει τέλος στη ζωή της, συμπεραίνει με σκληρότητα ότι «θα ήταν καλή γυναίκα αν υπήρχε κάποιος να την πυροβολεί κάθε λεπτό της ζωής της». Δεν είναι πάντως καθόλου βέβαιο ότι η καλοσύνη που η γιαγιά επιδεικνύει στις τελευταίες στιγμές της έρχεται απλώς πολύ αργά για να τη σώσει. Ο εγκληματίας τινάζεται, όταν βλέπει τέτοια συμπεριφορά, «σαν να τον είχε δαγκώσει φίδι». Είχε τα δικά του, βαθιά τραύματα, υπαινίσσεται η Ο’ Κόνορ.
Διαθέτει αρκετές χριστιανικές αναφορές το «Σπάνιο να σου τύχει…», όπως π.χ. στη βάπτιση («Ο ποταμός»), ενώ το παγώνι του διηγήματος «Ο πρόσφυγας» συμβολίζει, κατά τον χριστιανισμό, την αθανασία της ψυχής και την ανανέωση. Με δεδομένο ότι επηρέασε ακόμη και καλλιτέχνες όπως ο Νικ Κέιβ και ο Κουέντιν Ταραντίνο, για τη Φλάνερι Ο’ Κόνορ θα μπορούσε να ειπωθεί ότι κέρδισε και την αθανασία του έργου της.
