Θα μπορούσε να είναι μία «επιστροφή». Στη χώρα που τον υποδέχθηκε ως νεαρό φοιτητή της Σορβόννης τη δεκαετία του ’60, του έδωσε τα καλύτερα εκπαιδευτικά εφόδια αλλά και του πρόσφερε το μοναδικό κοινωνικό περιβάλλον της εποχής που θα έπαιζε αποφασιστικό ρόλο στη μελλοντική του εξέλιξη. Γιατί ήταν στο Παρίσι το 1972 όταν ο σπουδαστής Ιστορίας από την Ιμβρο γνώρισε στη γαλλική πρωτεύουσα τον Βασίλη και την Ελίζα Γουλανδρή, μια συνάντηση που έμελλε να του αλλάξει μια για πάντα τη ζωή. Και τώρα η ίδια αυτή χώρα, η Γαλλία, του προσφέρει μία από τις υψηλότερες τιμές.

Προχθές, σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στην πρεσβεία της Γαλλίας στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, η πρέσβειρα της Γαλλίας στην Ελλάδα, Λοράνς Αουέρ, απένειμε στον γενικό διευθυντή του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, Κυριάκο Κουτσομάλλη, τον τίτλο του Ιππότη του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων. Πρόκειται για μία από τις υψηλότερες τιμητικές διακρίσεις της Γαλλικής Δημοκρατίας και αποδίδεται σε προσωπικότητες που έχουν συνεισφέρει σημαντικά στον χώρο των τεχνών και των γραμμάτων.

Οι σχέσεις του Κυριάκου Κουτσομάλλη με τη Γαλλία σφυρηλατούνται αρχικά στο Καθολικό Ινστιτούτο Παρισίων και παράλληλα στην École Pratique des Hautes Études. Θα συνεχίσει τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης από όπου έλαβε μεταπτυχιακό δίπλωμα στην Ιστορία της Τέχνης και στην Ιστορία, καθώς και διδακτορικό τίτλο. Η «στροφή» από την Ιστορία στην Ιστορία της Τέχνης οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη γνωριμία του με το ζεύγος των Ελλήνων συλλεκτών που θα τον μυήσουν στη μοντέρνα τέχνη και θα τον φέρουν σε επαφή με πραγματικά «ιερά τέρατα» της καλλιτεχνικής δημιουργίας του 20ού αιώνα.

«Εχουμε σήμερα μια εξαιρετική αφορμή να τιμήσουμε μια σημαντική προσωπικότητα των τεχνών και της σχέσης Ελλάδος και Γαλλίας. Μια ευκαιρία να τιμήσουμε έναν άνθρωπο με εξαιρετική σταδιοδρομία στο μουσειακό και καλλιτεχνικό τοπίο της χώρας. Με κάθε επισημότητα η Γαλλική Δημοκρατία εκφράζει την ευγνωμοσύνη της και τιμά μια ζωή που αφιερώθηκε με πάθος στη διάδοση της τέχνης, και δη της σύγχρονης τέχνης», δήλωσε η κυρία Λοράνς Αουέρ. Η πρέσβειρα της Γαλλίας στην Ελλάδα ανέτρεξε στη σταδιοδρομία του Κυριάκου Κουτσομάλλη, κάνοντας ειδική μνεία στη συνάντησή του με τον Βασίλη και την Ελίζα Γουλανδρή αλλά και στα δύο μουσεία του ιδρύματος στην Ανδρο και στην Αθήνα, καθώς και στην πολύ στενή συνεργασία της πρεσβείας και του ιδρύματος, την οποία χαρακτήρισε «μία από τις πιο πολύτιμες που διαθέτουμε». Να θυμίσουμε εδώ ότι χωρίς τον Κυριάκο Κουτσομάλλη και τις άοκνες προσπάθειές του για 27 ολόκληρα χρόνια, το μουσείο της οδού Ερατοσθένους που στέγασε σημαντικό μέρος μιας διεθνούς συλλογής μοναδικής καλλιτεχνικής αξίας ίσως να μην είχε γίνει ποτέ πραγματικότητα.

Ο Κυριάκος Κουτσομάλλης ευχαρίστησε με τη σειρά του τη Λοράνς Αουέρ για την ύψιστη τιμή, δηλώνοντας συγκινημένος ότι «το παράσημο αυτό αποκτά για εμένα μια εξαιρετική σημασία, για τον λόγο ότι επιστέφεται η αγάπη μου για τις Τέχνες και τον Πολιτισμό εν γένει, και ιδιαίτερα τον γαλλικό πολιτισμό, ο οποίος από την πρώιμη νιότη μου αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί μια προτεραιότητα». Αξιος.

