Στο «Μόνον της ζωής του ταξείδιον» ο Βιζυηνός μας παρουσιάζει ως ήρωα ένα δεκάχρονο ραφτόπουλο στην Κωνσταντινούπολη που μαθητεύει πλάι σε έναν αυστηρό αφέντη. Κάθε φορά που βρίσκεται σε ανάγκη καίει μια μαγική τρίχα –φυλαγμένη μέσα στη δαχτυλήθρα του– και εμφανίζεται η χρυσόμαλλη νεράιδα να τον βοηθήσει να ράψει τα πιο όμορφα ενδύματα αλλά και να τακτοποιήσει τα ακατάστατα νήματα. Στη σύγχρονη Αθήνα, οι νεράιδες είναι τρεις και μάλιστα όλες Μικρασιάτισσες. Η Βιργινία Ματσέλη, η Νικομάχη Καρακωστάνογλου και η Ηλέκτρα Σουτζόγλου ένωσαν με κλωστές τις δυνάμεις τους για μία από τις ομορφότερες και πιο τρυφερές εκθέσεις του 2025 σε έναν χώρο κυριολεκτικά μαγικό. Ο τίτλος της είναι «Από το Μελάνι στο Μετάξι». Αυθεντικά και πρωτότυπα σχέδια που έχουν γίνει πρώτα στο χαρτί παίρνουν τη μορφή χαλιού. Και παρουσιάζονται στο «φυσικό» τους περιβάλλον ανάμεσα σε ράφια με τόπια και δείγματα στο ΝΗ.ΜΑ. (Νηματουργεία Μέντης & Αντωνόπουλος – Κουτρουμπής) που ανήκει στο Μουσείο Μπενάκη και στεγάζεται σε δύο όμορα κτίρια στα Ανω Πετράλωνα (Πολυφήμου 6).
Στο ΝΗ.ΜΑ. ξετυλίγεται η ιστορία της ελληνικής υφαντουργίας, καθώς διασώζονται μηχανές (που είναι μάλιστα ακόμα λειτουργικές) και πρώτες ύλες από αυτά τα μεγάλα ονόματα της ελληνικής αγοράς. Θα είχαν πάει χαμένα όλα αυτά αν οι παλαιοί κάτοχοι δεν είχαν κάνει δωρεά στο μουσείο την υποδομή και αν δεν βρισκόταν η εθνολόγος Βιργινία Ματσέλη με πείσμα και τεράστιο αγώνα να τα σώσει και να τα αναδείξει κατά τρόπο συγκροτημένο. Στην προσπάθειά της βρήκε σπουδαίους συμπαραστάτες, τη Λία Μαρτίνου, όπως και την Πέννυ και τον Κώστα Αποστολίδη. Στην πρόσφατα αποκατεστημένη αίθουσα της αποθήκης εκτίθενται τα έργα που έκαναν η Νικομάχη και η Ηλέκτρα σε μια δημιουργική συνομιλία. Για να προετοιμαστεί ο χώρος για την έκθεση, όλα τα ανακατεμένα δείγματα που είχαν μπει όπως όπως στα ράφια, κατέβηκαν και ξανατοποθετήθηκαν ανά χρώμα και υφή, λες και όντως η χρυσόμαλλη νεράιδα ήρθε να βοηθήσει. «Ηταν μια διαδικασία απολύτως ψυχοθεραπευτική», λέει η Νικομάχη.
Η εικαστικός προέρχεται από οικογένεια που είχε μακροχρόνια σχέση με το ύφασμα και είναι κάτι που γνωρίζει και αγαπά από μικρή. Τα έργα της –ποιος δεν θυμάται την πολύ ωραία συνύπαρξή της με τον Ηλία Παπαηλιάκη στην έκθεση «Τι καλά το λέει το αηδόνι»– ξέρουν να συνδιαλέγονται με την ιστορία και τα αντικείμενά της. Η Ηλέκτρα Σουτζόγλου από την άλλη μεγάλωσε επίσης μέσα στην οικογενειακή επιχείρηση που ξεκίνησε στις αρχές του 20ού αιώνα στη Σπάρτη της Μικράς Ασίας. Εκεί, ο Νικόλαος Σουτζόγλου ίδρυσε μία από τις πρώτες ελληνικές βιοτεχνίες χαλιών. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή επανεκκίνησε την επιχείρηση στην Ελλάδα. Το 1974 τη σκυτάλη αναλαμβάνει η δεύτερη γενιά, ο Κυριάκος Σουτζόγλου, ο οποίος είχε και την τεχνογνωσία να βοηθήσει τις δύο κοπέλες να δουν ποια από τα σχέδια μπορούσαν τελικά να περάσουν στην τρισδιάστατη μορφή. Η Ηλέκτρα, ως τρίτη γενιά, σπούδασε ιστορία της τέχνης και δημιούργησε το Art Rug Projects, στο πλαίσιο του οποίου σύγχρονοι Eλληνες και διεθνείς καλλιτέχνες καλούνται να μεταφέρουν τα εικαστικά έργα τους στο χαλί, μετατρέποντας τη ζωγραφική σε ύφανση και το εικαστικό σχέδιο σε χειροποίητο αντικείμενο τέχνης.
Η επίσκεψη στην έκθεση και στον χώρο θα σας φανεί ψυχικά ιαματική γιατί τα έργα προκαλούν τα ακροδάχτυλα να τα αγγίξουν, γιατί τα νήματα στα ράφια έχουν τη δική τους σιωπηλή λαλιά, γιατί τα μηχανήματα που κάποτε έφτιαχναν από άμφια έως στολές διηγούνται το παρελθόν της ίδιας της χώρας. Ως τις 5 Δεκεμβρίου.
