Τα σπουδαία αστικά μνημεία είναι χαμαιλέοντες. Αλλάζει η «ψυχοσύνθεσή» τους ανάλογα με το ποιος περνάει το κατώφλι. Τη Δευτέρα, στο finissage της Art Athina, το Ζάππειο, που έχει βγάλει την Αθήνα ασπροπρόσωπη σε εκδηλώσεις με σπουδαίους ξένους ηγέτες και μεγάλες προσωπικότητες, ανέδιδε έναν αέρα νεανικό. Λογικόν, διότι καθισμένα στα σκαλιά και όρθια ανάμεσα στους μαρμάρινους κίονες ήταν πολλά νέα παιδιά που επισκέφθηκαν την αθηναϊκή φουάρ και στάθηκαν εκεί για να απολαύσουν το δειλινό με φόντο τον Αρδηττό και την Ακρόπολη. Τατουάζ, σκουλαρίκια, πάνινες τσάντες και σνίκερς έκαναν παρέα στην προτομή του Ζάππα, ενώ δίπλα η ανακαινισμένη Αίγλη υποδεχόταν τους φιλότεχνους για κοκτέιλ και δείπνο.
Στο εσωτερικό επικρατούσε κοσμοσυρροή –την Παρασκευή και το Σάββατο γινόταν το αδιαχώρητο– με όλους όσοι θέλησαν να προλάβουν να ρίξουν μια ματιά έστω και στην εκπνοή, όπως η αφεντιά μου. Και ενώ από πλευράς διοργάνωσης όλα κύλησαν καλά, το αποτέλεσμα ήταν άρτιο, ο κλιματισμός του κτιρίου που είχε χαλάσει και πέρυσι, ταλαιπώρησε και φέτος αιθουσάρχες, συλλέκτες και κοινό με αφόρητη ζέστη. (Μήπως έχει φτάσει η ώρα η διοίκηση του Ζαππείου να λύσει αυτό το –κυριολεκτικά– φλέγον θέμα; Το ότι επέστρεψε η φουάρ στο κέντρο είναι καλό γι’ αυτήν, αλλά τιμητικό και για τον φορέα που την φιλοξενεί).
Παρά τον καύσωνα που τους έκανε όλους να θέλουν να βγουν γρήγορα έξω για να πάρουν ανάσα, η φετινή Art Athina κρίνεται από τις πλέον δημοφιλείς και οικονομικά τελεσφόρες. Υπήρχαν γκαλερί που άλλαξαν το στήσιμο τρεις φορές διότι πουλήθηκαν όλα τα έργα, οι πολλές δράσεις προσέφεραν ποικιλία, το μέγεθος παραμένει χορταστικό και όχι κουραστικό όπως γίνεται στο εξωτερικό με τις αχανείς εκθέσεις που φεύγεις και στο τέλος δεν θυμάσαι τίποτε.
Πιο ελπιδοφόρο στοιχείο, η εξοικείωση που έδειχνε το κοινό με τον θεσμό. Θα πει κανείς, είναι αυτό δείκτης επιτυχίας; Και βέβαια. Αθηναίοι όλων των γενεών αλλά κυρίως 30-50 ετών προσήλθαν με μωρά στα καροτσάκια, παιδιά, σκυλιά (είδα τουλάχιστον οκτώ art lover τετράποδα, μερικά μάλιστα μύριζαν και ένα τριχωτό έργο του Γιώργου Λάππα στη Citronne). Κοντολογίς, οι επισκέπτες αισθάνονταν σαν στο σπίτι τους, μιλούσαν με καλλιτέχνες και γκαλερίστες, χαίρονταν την μποέμ ατμόσφαιρα με woke απόηχο, ο οποίος τείνει να εξαφανιστεί στην άλλη όχθη του Ατλαντικού.
Οσο πάντως μεγαλώνει το εγχώριο φιλότεχνο κοινό, τόσο αυξάνονται αυτοί που έχουν αισθητική, φιλομάθεια, περιέργεια και εν τέλει έγνοια για τον δημόσιο χώρο και όχι μόνον. Διότι και στις προηγούμενες δεκαετίες είχαμε δει την αγορά της τέχνης να ανθεί στη χώρα μας, αλλά επρόκειτο περισσότερο για απότοκο του πρόσκαιρου νεοπλουτισμού. Τώρα φαίνεται να υπάρχει μια πιο αυθεντική προσέγγιση.
Πιο ευχαριστημένοι με το ενδιαφέρον των επισκεπτών οι αιθουσάρχες. Και οι λόγοι δεν ήταν μόνον οικονομικοί, αλλά ανταπόκρισης του κοινού. Η Μαρίνα Βρανοπούλου από την γκαλερί Δυο Χωριά έθεσε σωστά τον προβληματισμό: εφόσον υπάρχει αυτή η τάση, γιατί οι αθηναϊκές γκαλερί να μην αυξήσουν τις μεταξύ τους κοινές δράσεις προσφέροντας γεγονότα μεγαλύτερης συμμετοχής και προβολής; Εκτός συνόρων αυτό συνηθίζεται σε επίπεδο πόλης και κυρίως γειτονιάς. Είναι μια ωραία ιδέα που μπορεί πραγματικά να πολλαπλασιάσει την εμβέλεια της φουάρ.
