Ενα δώρο της Πέγκυς Ζουμπουλάκη μού κρατάει συντροφιά στα γραψίματά μου. Μια μικρή, στρογγυλή λευκή πέτρα πάνω στην οποία ο Νίκος Νικολάου έχει ζωγραφίσει ένα γοητευτικό γυναικείο πρόσωπο, ακολουθώντας το σουλούπι του βότσαλου. Κάθε τόσο της ρίχνω λοξές ματιές και περνάω από το ψηφιακό σύμπαν του υπολογιστή στη χειροποίητη ομορφιά πάνω σε ένα τόσο δα κομματάκι φύσης. Υποδέχθηκα με πολλή χαρά, λοιπόν, το άγγελμα μιας νέας έκθεσης στην Αίγινα, το λημέρι της τριανδρίας Νικολάου, Μόραλη, Καπράλου. Θα φιλοξενείται από αυτό το Σάββατο στο ατελιέ του πρώτου. Διοργανώθηκε πάνω σε ιδέα και επιμέλεια της Ιριδας Κρητικού –Αιγινήτισσα και αυτή– και θα έχει ως θέμα «Πέτρες Αιγίνης και άλλες θάλασσες». Μέσα στον κομψό χώρο του εργαστηρίου του ζωγράφου παρουσιάζονται έργα παλαιότερων και σύγχρονων καλλιτεχνών που έχουν γίνει πάνω στη σκληρή επιφάνεια του λίθου. Χρειάζεται οικονομία και σοφία για να μπορέσει κανείς να ξετρυπώσει ή και να διαμορφώσει με ελάχιστα μέσα μια μορφή στην τυχαιότητα που έχει δώσει ο χρόνος σε μια πέτρα. Ο Καπράλος το συμπύκνωνε ωραία: «Ο περίπατος λοιπόν στην ακροθαλασσιά στάθηκε για μένα μιαν αποκάλυψη, παρατηρώντας τα σχήματα που είχαν πάρει οι πέτρες με τον καιρό. Ετσι, τις ώρες του μπάνιου γινόταν και η συγκομιδή. Οργώναμε με τη Σούλη από το πρωί τα ακρογιάλια φορώντας τα μπανιερά μας και φορτωνόμασταν τις πέτρες σε τσάντες απ’ τους ώμους μας. Το βράδυ, με μια λαμπίτσα συντροφιά, γινόταν η μεταμόρφωση…». Η Κρητικού, που έχει περάσει τα παιδικά της καλοκαίρια στο νησί, τον θυμάται να ψάχνει να βρει τους «θησαυρούς» αυτούς.
Εκεί στα Πλακάκια στήθηκε μια ολόκληρη κοινότητα. Την αρχή έκανε ο Νικολάου, μαγεμένος από το φως, για να ακολουθήσει ο Καπράλος. Εσμιξαν με τον Τάκη Καλμούχο, τον Νίκο Καζαντζάκη και τόσους ακόμη ανθρώπους του πνεύματος που είχαν προηγηθεί. Ο Μόραλης ακολούθησε. Ο Νικολάου από το 1964 εγκαταστάθηκε μόνιμα στο νησί. Στο σπίτι αυτό του Νίκου και της Αγγέλας «το ανοιχτό όλες τις ώρες, ανάμεσα στις ελαιογραφίες, τις νωπογραφίες και τα γλυπτά και τις λίθινες ενθέσεις, βρήκαν επίσης –λίγα χρόνια αργότερα– θέση περίβλεπτη οι ζωγραφισμένες πέτρες. Πέτρες που ο Νικολάου μάζευε προσεκτικά από την Αίγινα, την Επίδαυρο και αλλού, πέτρες που έγιναν πρόσωπα με μάτια τεράστια σαν φαγιούμ, πέτρες που έγιναν γυναικεία κορμιά κι ερωτικά συμπλέγματα του θέρους», τονίζει η επιμελήτρια. «Πηγαίνοντας μαζί μας και με τα άλλα του ανίψια απέναντι, στην Επίδαυρο», αφηγούνται η Δάφνη και ο Θοδωρής Ζουμπουλάκης, «στεκόταν στον ήλιο και κοιτούσε τις πέτρες, τις σήκωνε, τις εξέταζε, τις ακουμπούσε πάλι κάτω απαλά, σε μια διαδικασία που κρατούσε για ώρες, αφήνοντας εμάς εξαντλημένους και διαλέγοντας εντέλει μία μία μερικές από τις εκατοντάδες που είχε μελετήσει. Επέστρεφε και τις ζωγράφιζε».
Από την Αλεξάνδρα Αθανασιάδη έως την Ελενα Βότση, την Κατερίνα Γιάννακα, τον Παναγιώτη Μπελντέκο, οι 27 συμμετέχοντες εξαντλούν την εφευρετικότητά τους πάνω στην ίδια θεματική και την ίδια πρώτη ύλη. Και οι πέτρες τους από την Αίγινα, την Επίδαυρο, την Yδρα, την Αττική, την Εύβοια, τη Μυτιλήνη, τη Μάνη, τις Κυκλάδες, την Κρήτη, την Κύπρο και αλλού αποκτούν νέα υπόσταση.
Την Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου στις 12.00 θα πραγματοποιηθεί ξενάγηση από την επιμελήτρια της έκθεσης και εργαστήριο πέτρας για μικρούς και μεγάλους από τον συμμετέχοντα καλλιτέχνη Παναγιώτη Μαρίνη. Η συμμετοχή είναι ελεύθερη.
