Στο ελληνικό θέρος –ιδιαίτερα το τουριστικό των τελευταίων δεκαετιών– προορισμός δίχως θάλασσα δεν λογίζεται. Ολα συμβαίνουν πλάι στο κύμα. Εκεί ο, καταπονημένος από το άστυ, άνθρωπος ανακτά τον εαυτό του και διαφημίζει τις ημέρες και τις νύχτες του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κρυμμένη όμως σε διάφορες γωνιές του χάρτη, μια άλλη Ελλάδα, αυθεντική και ανέγγιχτη μας προσμένει. Και αν της κάνουμε τη χάρη να την τιμήσουμε, θα μας αγγίξει την ψυχή διότι δεν έχει τίποτε το τεχνητό και το φτιασιδωμένο. Εδώ και καιρό έχω ανακαλύψει τα κρυφά κάλλη του νομού Δράμας. Δεν βρέχεται από θάλασσα, η Εγνατία τον παρακάμπτει για τα μάτια της παραθαλάσσιας Καβάλας, η πόλη και τα πολίσματά της δεν φιγουράρουν στον κατάλογο των καλοκαιρινών διακοπών, εκτός και αν κάποιος έλκει την καταγωγή του από εκεί. Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι φανατικοί πεζοπόροι των βουνών που τον προτιμούν για το ορεινό κομμάτι, τη γοητευτικότατη φύση όπου τα μεσογειακά είδη δένδρων και φυτών σμίγουν με τα κεντροευρωπαϊκά σε ένα μοναδικό συνδυασμό. Από κοντά οι φίλοι του οίνου, μιας και η περιοχή έχει μερικά από τα διασημότερα οινοποιεία της Ελλάδας. Μαζί με την εξόρυξη μαρμάρου, αλλά και τη σπουδαία επιχείρηση Raycap του Κώστα Αποστολίδη που παράγει υψηλή τεχνολογία στην πατρίδα μας, είναι οι μεγάλοι εργοδότες των Δραμινών. Ανθρώπων προκομμένων που δεν το έβαλαν καθόλου κάτω όταν τελείωσε η υπόθεση των καπνών. Το αντίθετο, μάλιστα.
Προσωπικά, με συγκινεί σε όλη τη στεριανή επικράτεια της Ανατολικής Μακεδονίας η ατόφια αίσθηση του παρελθόντος, η φθορά οικισμών που κάποτε έσφυζαν από ζωή, αλλά η αστυφιλία και η μετανάστευση έφεραν την απίσχνανση του πληθυσμού. Αγαπώ τη γαλήνια ερημιά και τα σπαράγματά τους. Και ποιος καλύτερος συνοδοιπόρος σε μια τέτοια βόλτα από τον ποιητή και ιστοριοδίφη Κυριάκο Συφιλτζόγλου, έναν σαραντάρη που βρίσκει στη ζωή της επαρχίας χαρίσματα τα οποία άλλοι δεν διακρίνουν.
Το πιο πρόσφατο πόνημά του, «Ακατοίκητα» από τις εκδόσεις Ποταμός, μας ταξιδεύει ακριβώς στη ζώνη αυτή: παλιά οθωμανικά κτίρια, πρώην τούρκικα κεφαλοχώρια που έχασαν τους κατοίκους τους το 1923 και υποδέχθηκαν μαζικά Καππαδόκες, Πόντιους, Μικρασιάτες, Ανατολικοθρακιώτες. Και αυτοί ξαναέφυγαν με τη σειρά τους για το Μόναχο, τη Στουτγκάρδη, την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη. Μαζί γυρίσαμε μέσα Αυγούστου ένα μεγάλο μέρος της παλιάς σιδηροδρομικής γραμμής που ένωνε τη Δράμα με όλα τα μεγάλα χωριά του σημερινού Δήμου Παρανεστίου, κυρίως τον Νικηφόρο και την Πλατανιά, τον τόπο της καταγωγής του. Ο ήλιος έδυε γλυκά, την ώρα που τα επισκεφθήκαμε: Ενα κατεστραμμένο τζαμί στο Πυξάρι με ξεχαρβαλωμένους τοίχους επειδή κάποιοι ψάχνουν ακόμα τις παραχωμένες λίρες που υποτίθεται άφησαν πίσω τους οι Τούρκοι. Τα υπέροχα κτίρια των παλαιών σταθμών θυμίζουν την εποχή που το τρένο κουβάλαγε την πρόοδο και τα αγαθά. Τα σπίτια με τα σαχνισιά, τα παλιά επιβλητικά δίπατα, περήφανα, χωρίς στέγη πια με σπασμένα τζάμια έδωσαν κάποτε καταφύγιο στους πρόσφυγες και πριν από λίγα χρόνια και στους μετανάστες.
Ποια μνήμη επιζεί σήμερα; Ενας μακρινός σεβαστικός απόηχος όσων πέρασαν και έφυγαν. Ισως και μια νοσταλγία. Γιατί πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς ότι στην Πλατανιά (Κιουζλούκιοϊ) όπου υπήρχε ένα τρανό μουσουλμανικό νεκροταφείο που καταστράφηκε ολοσχερώς από το 1923, οι κάτοικοι έχουν συγκεντρώσει με δική τους πρωτοβουλία ό,τι απέμεινε από αυτά τα μνήματα σε μια γωνιά του δρόμου; Οσο οι διακοπές μας εκδυτικίζονται και αποκτούν το ψευτοεπίχρισμα της νεοπλουτιάς, τόσο αποκτά εντός μου λάμψη αυτός ο ξεχασμένος κόσμος της δικής μας Ανατολής.
