Στο μπαλκόνι των διακοπών μου στον Αβλέμονα Κυθήρων, βυθισμένη μέσα σε μια ανεμοδαρμένη νουβέλα του Τζόζεφ Κόνραντ για τις περιπέτειες ενός νεαρού καπετάνιου, έπιασα με την άκρη του ματιού του τον ιδιοκτήτη του ενοικιαζόμενου δωματίου να ετοιμάζει το βαρκάκι του για βραδινό παραγάδι. «Κύριε Μανώλη, θα με πάρετε μαζί;», του ένευσα και εκείνος καλόκαρδα προσφέρθηκε: «Φέρε μπουφάν, θα βγούμε κατά τις 10 αλλά θα γυρίσουμε μετά τα μεσάνυχτα και θα έχει δροσιά». Το νυχτερινό ψάρεμα είναι η μόνη αρχέγονη τελετουργία του ελληνικού καλοκαιριού που ακόμα δεν έχει διαταραχθεί από τον μαζικό τουρισμό. Στη σιγαλιά των σκοτεινών κυμάτων ξαναβρίσκεις το συμβολικό μέρος που μπορείς να συνομιλήσεις με τον Θεό και τους προγόνους, όπως έλεγε και ο Κόντογλου. Σε λίγο, η τετράχρονη μηχανή του «Γλάρου» πήρε αμέσως μπροστά με αυτόν τον γνώριμο ήχο που σε κάνει να ταξιδεύεις μόνο με το άκουσμα. Ξεκινήσαμε.
Το φεγγαράκι από ψηλά έλαμπε μαζί με το μακρινό λευκό σημάδι, τον Αγιο Γιώργη του Βουνού, το εκκλησάκι που χτίστηκε πάνω στο μινωικό ιερό της αρχαιότητας και είναι η καλύτερη βίγλα για να βλέπεις από τον Μαλέα μέχρι την αχνή σιλουέτα της Κρήτης. Προσπεράσαμε το μικρό βενετσιάνικο καστράκι που φύλαγε την μπούκα του λιμανιού. Ο χρόνος του ‘χει καταφέρει χτυπήματα πιο ισχυρά από κανονιές, αλλά εκείνο κάθεται στωικά στο ίδιο σημείο από το 1725, όταν ο προβλεπτής των Ιονίων Φραντσέσκο Κορέρ έδωσε την εντολή να χτιστεί για να προστατεύει τον όρμο από τους Μαλτέζους πειρατές. «Εδώ κοντά στον φάρο είναι το ναυάγιο του “Μέντορα”», μου είπε ο κύριος Μανώλης. Μ’ έπιασε ανατριχίλα όταν σκέφτηκα ότι τα γλυπτά του Παρθενώνα που βρίσκονταν στο αμπάρι του μπρικιού που ναύλωσε ο Λόρδος Ελγιν, έμειναν για κάμποσα χρόνια στον βυθό ακριβώς από κάτω μας μέχρι να βρεθούν το 1802 οι βουτηχτάδες που ανέσυραν τα ξύλινα κιβώτια. Καθισμένος στη λαγουδέρα, συνέχιζε να μου λέει για τα ψάρια που κυκλοφορούν αυτήν την εποχή: «Ποτέ δεν ξέρεις ακριβώς, αλλά το πιο πιθανό είναι να πιάσουμε μελανούρια», κατέληξε. Σε λίγο φάνηκαν μπροστά μας οι σκούρες φιγούρες από δύο βραχονησίδες. Η Μεγάλη και η Μικρή Δραγονέρα ξεχώριζαν στο σεληνόφως. Στα ιταλικά το όνομά τους σημαίνει μαύρος δράκος (Drago Nera) και όντως μέσα στη νύχτα έμοιαζαν με μεγάλα ζώα που κοιμούνταν.
Μέρη ακατοίκητα, αλλά όχι ασήμαντα. Στη Μικρή Δραγονέρα (ή Αντιδραγονέρα) έχουν εντοπιστεί τα ίχνη από έναν ναό του Ποσειδώνα Γαιήοχου, μια και ο θεός εκτός από τις θάλασσες ήλεγχε και τους σεισμούς. Καθώς απλώναμε τα παραγάδια περιμετρικά της ο κύριος Μανώλης μου έδειχνε από μακριά μια μεγάλη σχισμή στη γη, σημάδι του Εγκέλαδου. Αυτή η τοσοδούλα στεριά ήταν κάποτε ιερή για τους αρχαίους ναυτικούς. Οταν ο αρχαιολόγος Αρης Τσαραβόπουλος την ερεύνησε, βρήκε 250 νομίσματα από διάφορα μέρη της τότε γνωστής οικουμένης, κοντολογίς από τη Μαύρη Θάλασσα έως τη σημερινή Ισπανία, την Αίγυπτο, το Αιγαίο και τη Μικρά Ασία. Κάθε φορά που κατάφερνε ένα πλοίο να περάσει τον Μαλέα ή ετοιμαζόταν να διασχίσει το δύσκολο στενό, οι θαλασσοπόροι έβαζαν στο ιερό ένα νόμισμα σαν τάμα για καλή τύχη ή ευγνωμοσύνη στο νησάκι αυτό. Είναι απίστευτο πώς ένα μικρό κομμάτι γης είχε τέτοια φόρτιση, που έως σήμερα την ένιωθες στο πετσί σου. Τα σκεφτόμουν όλα αυτά την ώρα που αισθανόμουν την υγρασία να με κυκλώνει. Η ιστορία μπορεί να σου κάνει πολλά πράγματα αλλά όχι να σε θερμάνει. Το μπουφάν όντως χρειάστηκε, και κατά τις 2 το πρωί ξαναπατήσαμε στο μικρό ψαροχώρι με αρκετά μελανούρια στον κουβά και την πεποίθηση ότι η πατρίδα είναι μέρος μαγικό.
