Η Βοβούσα είναι ένα εντυπωσιακότατο χωριό στο Ανατολικό Ζαγόρι με μια πέτρινη γέφυρα του 18ου αιώνα χτισμένη από τα άγια χέρια των Ηπειρωτών μαστόρων και έτσι άντεξε στον χρόνο σαν αιωνόβιος πλάτανος. Κάποτε έσφυζε από ζωή, αλλά τις τελευταίες δεκαετίες έχει απομείνει με μερικές δεκάδες κατοίκους, παρά το τεράστιο φυσικό κάλλος της, μια και –ευρισκόμενη στην καρδιά του εθνικού δρυμού– συγγενεύει με τη Βάλια Κάλντα. Κάποτε, επίσης, τη διέτρεχε ορμητικά ο Αώος, αλλά αφότου φτιάχτηκε ένα φράγμα που απέκοψε τη ροή του τα νερά έχουν μειωθεί. Πριν από 11 χρόνια, δύο ξαδέλφια που έλκουν την καταγωγή τους από τον τόπο αυτό συνέλαβαν ένα φιλόδοξο σχέδιο. Ο φωτογράφος Καμίλο Νόλλας και ο Δημήτρης Δρούγιας θέλησαν να προστατεύσουν το ποτάμι από μελλοντικά σχέδια ανθρώπινης παρέμβασης που θα αλλοίωναν τη φυσιογνωμία του, αλλά και να δώσουν στη γενέτειρα των προγόνων τους νέα πνοή. Eνα φεστιβάλ θα μπορούσε να φέρει κόσμο στον αυθεντικό Βορρά, να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη και κυρίως να δώσει σε αυτούς τους λιγοστούς πείσμονες που ζουν εκεί την αίσθηση ότι δεν είναι μόνοι.
Εντεκα χρόνια αργότερα, το Φεστιβάλ Βοβούσας ζει και αναπνέει και μας προσκαλεί ξανά να θυμηθούμε ότι η θερινή Ελλάδα δεν είναι μόνο κοντά στη θάλασσα. Ιδιαίτερα τώρα με τον καύσωνα, η ιδέα να ανέβει κανείς σε ένα μέρος όπου η θερμοκρασία την ημέρα είναι 25-28 βαθμούς και το βράδυ πέφτει ακόμα και στους 10, ακούγεται άκρως δελεαστική. Το διαπίστωσα και εγώ η ίδια το 2019 όταν επισκέφθηκα το χωριό και βίωσα αυτήν την απροσδόκητα ευχάριστη αλλαγή στο σώμα και στην ψυχή, σαν βαθιά ξεκούραση. Πέρα από τη δροσιά και το οξυγόνο, την παγανιστική αύρα που εκπέμπει το δάσος, την ανέγγιχτη ομορφιά, ο θεσμός προσφέρει και άλλα δώρα. Να, όπως προχθές, που οι συμμετέχοντες έμαθαν πώς να ανοίγουν αυτό το λεπτό ηπειρώτικο φύλλο –που κάνει τις πίτες να έχουν την ίδια μαστοριά όπως και τα γεφύρια– από μια σπουδαία νοικοκυρά, τη Βασιλική Θεοδωράκη, στο διπλανό χωριό Τρίστενο. Αλλά και καλλιτεχνικές εκθέσεις, εργαστήρια για μικρούς και μεγάλους, προβολές ταινιών, παρατήρηση των άστρων σε ουρανό που δεν έχει φωτορύπανση, όλα είναι στο φετινό πρόγραμμα. Για να γίνουν αυτά, η ομάδα του φεστιβάλ κάνει μεγάλο κόπο σε κάθε επίπεδο, ανοίγοντας ώς και δασικούς δρόμους που είχαν κλείσει από την πυκνή βλάστηση.
«Παρά το ότι έχουμε κλείσει ήδη δεκαετία, η διοργάνωση δεν έχει γίνει πιο εύκολη υπόθεση, μια και κάθε τόσο έχουμε να αντιμετωπίσουμε νέες προκλήσεις, αλλά δεν το βάζουμε κάτω», λέει ο Καμίλο Νόλλας στη στήλη. «Το βασικό είναι ότι πετύχαμε τον ιδρυτικό μας σκοπό ώς τώρα που ήταν να προστατευθεί ο Αώος και να σταματήσουν προσώρας σχέδια που θα τον απειλούσαν. Ταυτόχρονα, το χωριό κάθε καλοκαίρι ζει μια μικρή αναγέννηση, καθώς τα τέλη Ιουλίου – αρχές Αυγούστου, που κρατούν οι δράσεις, ανεβαίνουν εκατοντάδες άνθρωποι, οικογένειες με τα παιδιά τους, και χαίρονται τις δωρεάν εκδηλώσεις, διαμένοντας εδώ», υπογραμμίζει η «ψυχή» του φεστιβάλ, που απόψε υποδέχεται τη Σαβίνα Γιαννάτου και τον Θοδωρή Οικονόμου για μια ωραία μουσική βραδιά στην κεντρική πλατεία. Κρίνοντας πάντως από τη δική μου επίσκεψη στη Βοβούσα, το μεγαλύτερο κέρδος είναι το masterclass από το υπερήφανο ηπειρώτικο παρελθόν για το πώς να διαχειρίζεται σωστά ο άνθρωπος τους πόρους του. Να πάτε, να δροσιστείτε.
