Στις 28 Ιουλίου του 1979, ένα καινούργιο και εντυπωσιακό μουσείο άνοιγε τις πόρτες του στην Ελλάδα. Ηταν δημιούργημα αγάπης από τον Βασίλη και την Ελίζα Γουλανδρή, κοιτίδα καταγωγής της οικογένειας που άνοιξε δρόμους στο θαλάσσιο επιχειρείν. Στόχος τους ήταν να φτιάξουν εκεί ένα ωραίο αρχιτεκτόνημα αλλά κι ένα καλλιτεχνικό «δίκτυο» που –μέσα από τα πολύτιμα εκθέματα της συλλογής τους και τις διεθνείς καλλιτεχνικές τους διασυνδέσεις– θα καλλιεργούσε μια νέα κατάσταση. Η προσπάθειά τους απέδωσε.
Η Ανδρος μπήκε στον παγκόσμιο εικαστικό χάρτη με αφιερώματα που τότε κανείς δεν θα τολμούσε να ονειρευτεί. Οταν, λοιπόν, κάποιος κατεβαίνει σήμερα τα ασβεστωμένα σκαλάκια που οδηγούν στην πόρτα του, καλό είναι να θυμάται πως αυτό το μουσείο λειτούργησε μαζί με την Εθνική μας Πινακοθήκη σαν ένα σπουδαίο σχολείο για την τέχνη, την καλαισθησία αλλά και το ήθος. Αναφέρομαι στο τελευταίο, επειδή η επιτελική ομάδα, η ανιψιά της Ελίζας, Φλερέτ Καραδόντη αλλά και ο επί χρόνια διευθυντής Κυριάκος Κουτσομάλλης, κατάφερε να προφυλάξει από διάφορους κινδύνους τα πολύτιμα έργα και να φτιάξει και ένα καταπληκτικό μουσείο στο Παγκράτι, ύστερα από τόσες δοκιμασίες που άλλος στη θέση τους θα είχε καταθέσει τα όπλα.
Φέτος, για πρώτη φορά, Ανδρος και Παγκράτι συντονίζονται. Το Ιδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση του διακεκριμένου καλλιτέχνη Takis (Παναγιώτης Βασιλάκης, 1925-2019), διοργανώνει μεγάλη αναδρομική για τον Ελληνα εικαστικό που έκανε διεθνή καριέρα. Στην Αθήνα παρουσιάζεται η ενότητα των έργων στην οποία αναδεικνύει τη μαγεία του μαγνητισμού, που πρωτοανακάλυψε στα τέλη της δεκαετίας του 1950. Παράλληλα, στο κυκλαδονήσι η έκθεση χωρίζεται σε δύο τμήματα, καθώς στην ανακαινισμένη Παλαιά Πτέρυγα του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης θα παρουσιαστεί εκτενώς η ενότητα των Signals –εμβληματικά έργα φτιαγμένα από διαφορετικά υλικά όπως μπρούντζος, μάρμαρο ή ανοξείδωτο ατσάλι– που συνέβαλαν αποφασιστικά στη διεθνή καταξίωσή του, ενώ στη Νέα Πτέρυγα θα ακολουθηθεί μια χρονολογική προσέγγιση, δίνοντας τη δυνατότητα στους επισκέπτες να ακολουθήσουν την εξέλιξη του καλλιτέχνη από τις αρχές του το 1946 έως το 2019.
Πρόκειται για ένα χορταστικό αφιέρωμα που αποκαλύπτει πώς ο Takis κατάφερε να διακριθεί σε μια δύσκολη αρένα, την οποία δεν είχε κατακτήσει σε τέτοιο βαθμό κανένας άλλος ελληνογεννημένος καλλιτέχνης. Υπό τον τίτλο «Εύρηκα», εγκαινιάστηκε το Σάββατο 21 Ιουνίου η έκθεση της Ανδρου με πολύ κόσμο που ταξίδεψε από την Αθήνα, αλλά και με τους ντόπιους να δίνουν το «παρών», προεξαρχούσης της δημοτικής αρχής. Οι σφαίρες και τα σινιάλα του Takis μάς ταξίδεψαν σε άλλες εποχές, όταν ο ίδιος ο εικαστικός διατράνωνε πως με τα έργα του «δημιουργεί το αόρατο». Η Μαρία Κουτσομάλλη-Moreau και ο Τόμπι Καμπς που επιμελήθηκαν το αφιέρωμα, εξήγησαν τη μαγνητική έλξη (κυριολεκτικά) που ασκούν τα έργα τους στους θεατές.
Τα δεκάδες έργα ήταν αριστοτεχνικά στημένα και φωτισμένα, όπως άλλωστε και ο κατάλογος διά χειρός Ανδρέα Γεωργιάδη και Βιβής Γερολυμάτου από τη Μικρή Αρκτο, που με ταλέντο και μεράκι συμβάλλει στην αρτιότητα της έκθεσης. Οπως πάντα, αξίζουν και τα εκπαιδευτικά εργαστήρια που θα γίνουν τόσο σε Ανδρο για το καλοκαίρι, όσο και στην Αθήνα από το φθινόπωρο. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι και τις 2 Νοεμβρίου.
