Την περίοδο της καραντίνας, όταν όλα τα μουσεία και οι γκαλερί ήταν κλειστές, μια από τις μεγάλες παρηγοριές μου ήταν οι ψηφιακές «βόλτες» στη Συλλογή Φέλιου. Με όλη μου την άνεση παρατηρούσα προσεκτικά από την οθόνη τα έργα που έχει συγκεντρώσει ο νομικός και συλλέκτης, ένα μικρό αλλά πολύτιμο πανόραμα της σύγχρονης ανθρωποκεντρικής ελληνικής τέχνης των τελευταίων δεκαετιών. Αυτό που με εντυπωσίαζε τότε ήταν οι πρωταγωνιστές στις ζωγραφικές συνθέσεις: άνδρες και γυναίκες, ηλικιωμένοι και νεότεροι, ερωτευμένοι και μοναχικοί, στο σπίτι τους ή στον δημόσιο χώρο, πραγματικά άτομα ή βγαλμένα από τη φαντασία, συγκροτούσαν ένα δικό τους μικρό «έθνος» που είχε ήδη περάσει στην αθανασία χάρη στην απεικόνιση. Λίγο αργότερα, όλος αυτός ο ψηφιοποιημένος θησαυρός μπήκε και στην πλατφόρμα της Google Art, δίνοντας την ευκαιρία στο διεθνές κοινό να ανακαλύψει τους συμπατριώτες μας καλλιτέχνες. Χάρη στην εξωστρέφεια της συλλογής, αλλά και στο γενναιόδωρο ταμπεραμέντο του Φέλιου, οι ήρωες αυτών των έργων κάνουν και άλλες εμφανίσεις.

Η Δημοτική Πινακοθήκη Αλίμου φιλοξενεί αυτή την περίοδο το αφιέρωμα «Ιδιοπροσωπία από τη Συλλογή Σωτήρη Φέλιου» σε συνεργασία με το Iδρυμα «Η άλλη Αρκαδία», με έργα κορυφαίων Ελλήνων ζωγράφων, όπως ο Τσαρούχης, ο Φασιανός και ο Μπότσογλου, σε σύζευξη με εκείνα των δημιουργών από τη νέα γενιά της ελληνικής εικαστικής σκηνής, σε επιμέλεια του ακαταπόνητα εργατικού Γιώργου Μυλωνά. Η λέξη ιδιοπροσωπία είναι η έκφραση ενός προσώπου, η ιδιαίτερη διάθεσή του, ο τρόπος με τον οποίο το πρόσωπο ίσταται έναντι τινός, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ετσι περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο το πνεύμα που διαπνέει το corpus της συλλογής. Είναι μια σύναξη τέτοιων εικόνων αλλά ταυτόχρονα και εικαστικών που κυκλώνουν καλειδοσκοπικά το ίδιο θέμα, ο καθείς με το δικό του βλέμμα. Από τον μεγαλύτερο στα χρόνια Αλέκο Λεβίδη (1944) έως τη νεότερη Λουίζα Μίσσιου (1981), οι μορφές που παρουσιάζονται στον Αλιμο, άλλοτε καθημερινές και άλλοτε συμβολικές, γίνονται φορείς μηνυμάτων για τον ζωγράφο και την ελληνική κοινωνία. Κοντολογίς, βλέποντας τους πίνακες, ιχνηλατείς και την πορεία των τελευταίων δεκαετιών, τα αιτήματα, το συλλογικό αίσθημα.

Ξεχωρίζει ωστόσο ως κεντρικός άξονας μια ενότητα έργων από την εμβληματική «Νέκυια» («νέκυς» σημαίνει νεκρός και «Νέκυια» τιτλοφορήθηκε η περίφημη ραψωδία λ της Οδύσσειας) του Χρόνη Μπότσογλου, που τοποθετεί τον «Νεκρομάντη», την ολόσωμη αυτοπροσωπογραφία του ζωγράφου, να περιβάλλεται μόνο από τις γυναίκες της μνημειακής σειράς. Εκτός από θεμέλιο στη δημιουργία της Συλλογής Σωτήρη Φέλιου, είναι ένα «πολυπρόσωπο φαγιούμ» που αποζητεί την αθανασία. Και πλάι σε αυτό έρχονται να προστεθούν οι κολυμβητές της Φιλοπούλου, οι φιγούρες του Αλέκου Φασιανού, του Τάσου Μαντζαβίνου, του Μανώλη Μπιτσάκη, του Χρήστου Μποκόρου και όλων των άλλων καλλιτεχνών που παίρνουν μέρος στην έκθεση.

Τι καταλαβαίνει κανείς τελικά βλέποντας το αφιέρωμα; Πως η πιο αληθινή καταγραφή του ψυχισμού των Ελλήνων, αυτή που γυρεύουμε να βρούμε ίσως με τα 50 χρόνια της Μεταπολίτευσης, δεν κρύβεται ούτε σε κοινωνιολογικές αναλύσεις ούτε σε πολιτικές προσεγγίσεις, αλλά στην ίδια την τέχνη που παρήχθη στη χώρα μας στο ίδιο διάστημα.
Η διάρκεια είναι μέχρι και τα τέλη Φεβρουαρίου. Δημοτική Πινακοθήκη Αλίμου, λεωφ. Ιωνίας 96, Αλιμος.


