«Ηρθατε για εισαγωγή;», με ρώτησαν πολύ ευγενικά στη γραμματεία του Ωνασείου Καρδιολογικού. «Οχι, ήρθα να δω τα έργα τέχνης που έχετε», απάντησα κι εγώ και έτσι όλα μπήκαν στη θέση τους. Πρόκειται για το μόνο νοσοκομείο στην Αθήνα όπου η καλλιτεχνική δημιουργία έρχεται να απαλύνει τις υπαρξιακές αγωνίες που νιώθουν οι ασθενείς και οι συνοδοί τους, λειτουργώντας ως πρότυπο. Και σε άλλα ιδιωτικά θεραπευτήρια υπάρχουν συχνά έργα τέχνης στους τοίχους, αλλά έχει κανείς την αίσθηση ότι τοποθετήθηκαν εκεί ως απόφαση του διακοσμητή ώστε απλώς να ταιριάζουν με τις κατευναστικές αποχρώσεις του δαπέδου και των καθισμάτων. Οσο για τα δημόσια νοσοκομεία, δεν περιμένει κανείς υψηλή αισθητική και φιλότεχνες ανησυχίες όταν οι ασθενείς είναι με ράντζα στους διαδρόμους.
Το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο έτσι κι αλλιώς είναι πρωτοπόρο ως το πρώτο πιστοποιημένο νοσοκομείο της χώρας μας, για την ανάπτυξη και παροχή υπηρεσιών υγείας στον τομέα των μεταμοσχεύσεων καρδιάς, της καρδιοχειρουργικής και της καρδιολογίας ενηλίκων και παίδων. Πέρα από αυτήν την αποστολή ξαφνιάζει τον επισκέπτη αλλά και τον νοσηλευόμενο με την προσέγγισή του εν γένει στα εικαστικά και στη μουσική. Σε ό,τι αφορά την τελευταία, χάρις στον εξαίρετο καρδιολόγο και ηγετικό στέλεχος του νοσοκομείου, τον Θανάση Δρίτσα (που πιστεύει στην αλληλεπίδραση μουσικής και ίασης), έχει πολύ συχνά φιλοξενήσει ιδιαίτερα ενδιαφέροντα μουσικά δρώμενα. Και στην τέχνη όμως το Ωνάσειο ξεχωρίζει με έργα καλλιτεχνών που προσφέρουν γαλήνη και αναστοχασμό για την ανθρώπινη ύπαρξη και το ευάλωτόν της.
Επί τούτου λοιπόν πήγα προχθές να το επισκεφθώ για να δω τα έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών διαφορετικών γενεών που φιλοξενεί στους χώρους του. Ανήκουν στη συλλογή έργων τέχνης του Ιδρύματος Ωνάση και αυτά που κοσμούν το νοσοκομείο έχουν ως επίκεντρο το ανθρώπινο σώμα. Μόλις πέρασα το κατώφλι με υποδέχτηκαν οι εκπληκτικοί θώρακες της πολυαγαπημένης Αλεξάνδρας Αθανασιάδη, αλλά και η προτομή του Ιπποκράτη από τον επιφανέστατο γλύπτη του 20ού αιώνα, τον Γιώργο Μπονάνο. Την παράσταση βέβαια στο ισόγειο κλέβει μια τρομερή μεγάλη φιγούρα σαν μονοκοντυλιά αλλά και μια μεγάλη επιτοίχια σύνθεση του Γιάννη Βαρελά. Κάπως πιο κρυμμένη, κοντά στους ανελκυστήρες αλλά πολύ συγκινητική ωστόσο, είναι μια ανθρώπινη καρδιά σαν μηχάνημα που έχει κάνει ο Κώστας Τσόκλης. Εργα του Παύλου Διονυσόπουλου, του Γιώργου Ζογγολόπουλου, του Γιάννη Παππά είναι διασκορπισμένα σε διάφορους ορόφους. Στον 7ο και τελευταίο όροφο υπάρχει μια ωραία πύκνωση με ένα ενδιαφέρον δάπεδο και τοίχους που έχει σχεδιάσει πάλι ο Βαρελάς και ωραία έργα της Χριστίνας Μόραλη. Ακούγεται μάλλον απίστευτο για νοσοκομείο, αλλά αυτές οι εικαστικές παρεμβάσεις καταφέρνουν να σου φτιάχνουν το κέφι ή τουλάχιστον να δρουν ως ένα μικρό υπαρξιακό αντίδοτο στις αγωνίες των ανθρώπων.
Πρόκειται για μια θαυμάσια πρωτοβουλία που βάζει την τέχνη και την περίθαλψη να κρατιούνται χέρι χέρι, αξιοποιώντας τη μαγική δύναμη της πρώτης, με τρόπο που στην Ελλάδα δεν έχουμε καθόλου συνηθίσει. Στην Αγγλία λ.χ. οι γιατροί μαθαίνουν ακόμα και να μιλούν για τον επερχόμενο θάνατο στους ασθενείς τους μέσα από την ιστορία της τέχνης.
