To ρεπορτάζ των εικαστικών για μια εφημερίδα κρύβει ένα απρόσμενο δώρο. Κάθε τόσο τρυπώνεις στα ατελιέ των καλλιτεχνών για να δεις την καινούργια τους δουλειά. Νιώθεις περίπου σαν να εισέρχεσαι σε προσωπικό άβατο, να παραβιάζεις ιερό εκκλησίας.
Εχω συνδυάσει αυτές τις επισκέψεις με τη μυρωδιά από το νέφτι και τις μπογιές, με πατώματα που τρίζουν, παράθυρα και οπτικές φυγές που αναγνωρίζω ύστερα σε πίνακες, με καρέκλες στις οποίες κάθονται τα μοντέλα αλλά θρονιάζονται και οι φίλοι.
Οι συνθήκες δεν είναι πάντα ιδανικές. Πολλά στούντιο δεν έχουν θέρμανση και αισθάνεσαι το κρύο να ανεβαίνει σιγά σιγά από το πάτωμα στις γάμπες σου μέχρι να κυριεύσει όλο το σώμα σου. Αλλα δεν έχουν μόνωση και το καλοκαίρι η ζέστη είναι ανυπόφορη. Σε καθηλώνει όμως το προνόμιο να βλέπεις πρώτος το ταξίδι ενός καμβά πριν πάει στις γκαλερί, στα μουσεία, στα σπίτια άλλων ανθρώπων. Ακόμα και προτού καταστραφεί καμιά φορά, διότι ο ζωγράφος άλλαξε γνώμη. Δεν υπάρχει ούτε ένας χώρος που να δουλεύει καλλιτέχνης και να μην είναι συναρπαστικός.
Αυτή η μαγεία αποτυπώνεται σ’ ένα νέο λεύκωμα –ιδανικό δώρο για φιλότεχνους– από την αρχιτέκτονα και αυτοδίδακτη φωτογράφο Λίλη Τσίγκου. Παρουσιάστηκε πριν από μερικές ημέρες στον ΙΑΝΟ της Σταδίου, ο οποίος γέμισε από 160 άτομα σε μια μικρή γιορτή για την τέχνη και τους φανατικούς της.
Η δική της σχέση με τη δημιουργία ξεκίνησε εξ απαλών ονύχων, καθώς ήταν ανιψιά του Θανάση Τσίγκου, κάτι που την εξοικείωσε με τα ατελιέ, αλλά και με τα χούγια των καλλιτεχνών. Μπαινοβγαίνοντας μαζί με τον σύζυγό της Κωνσταντίνο Μυριάνθη σε πολλούς τέτοιους χώρους, καθώς είχαν φιλία με τους ζωγράφους, της ήρθε η ιδέα να κάνει αυτό το βιβλίο με τίτλο «Χάος και Εμπνευση», από τις εκδόσεις Πατάκη.
Φυλλομετρώντας το κρυφοκοιτάζει κανείς πώς δουλεύουν ο Μιχάλης Μαδένης, η Ειρήνη Ηλιοπούλου, ο Κυριάκος Ρόκκος, πού έφτιαχνε τα γλυπτά του ο αείμνηστος Χρήστος Καπάνταης, πώς οργανώνουν τα σύνεργά τους ο Βασίλης Παπανικολάου, ο Βασίλης Νικολαΐδης, η Ρουμπίνα Σαρελάκου, ο Τίμος Μπατινάκης, ο Πέτρος Καραβέβας, ο Στέφανος Δασκαλάκης και ο Γιώργος Ρόρρης. Οι δύο τελευταίοι, μάλιστα, ήταν ανάμεσα στους ομιλητές της παρουσίασης στο βιβλιοπωλείο (την οποία συντόνισε η καλή συνάδελφος Μαίρη Αδαμοπούλου) μαζί με την ιστορικό τέχνης Λουίζα Καραπιδάκη και τον αρχιτέκτονα Ανδρέα Κούρκουλα.
«Μας εισάγει σε ανεξερεύνητους χώρους για το ευρύ κοινό», τόνισε η Λουίζα Καραπιδάκη, που παρακολούθησε από την αρχή την αγάπη της Τσίγκου για το θέμα αυτό, αλλά και την ιδέα της πριν από 3-4 χρόνια να μετατρέψει τις φωτογραφίες των φίλων της καλλιτεχνών σε ένα βιβλίο. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η τοποθέτηση του Ανδρέα Κούρκουλα, ο οποίος επισήμανε ότι η Τσίγκου εντοπίζει με μαεστρία τις βασικές δομές που συγκροτούν τα ατελιέ με τρόπο που μας ταξιδεύει καλειδοσκοπικά στο εσωτερικό τους.
Ο Γιώργος Ρόρρης και ο Στέφανος Δασκαλάκης αναφέρθηκαν στην αποτύπωση αλλά και στην «κουζίνα» του επαγγέλματος του ζωγράφου, στην υλικότητα της τέχνης και στο πώς οι χώροι έχουν τη δική τους λαλιά και, όπως είπε ο πρώτος, «σου επιβάλλουν τη φωνή τους». Ο Ρόρρης μάλιστα, έχοντας αλλάξει ατελιέ έπειτα από 30 χρόνια, νιώθει ότι πρέπει να υποταχθεί στους κανόνες που του επιβάλλει το νέο περιβάλλον και να μην πάει «αλαζονικά» να το ζωγραφίσει. Η τέχνη «φωλιάζει» όπου και όπως εκείνη θέλει.
