Ο σερ Στίβεν Ράνσιμαν γοητεύτηκε εξ απαλών ονύχων από το Βυζάντιο όταν –παιδί ακόμα– πρωτοαντίκρισε τον βράχο της Μονεμβασιάς από το ιστιοφόρο του παππού του. Συγκυριακά, η σπουδαιότερη Ελληνίδα βυζαντινολόγος, η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, συνδέθηκε κατά τρόπο παρόμοιο με τη βυζαντινή κληρονομιά. Σε ένα θαλασσινό ταξίδι στον Βόσπορο, στα 9 της χρόνια, είδε τη Μικρασιάτισσα μητέρα της να κλαίει αντικρίζοντας τη σιλουέτα της Αγια-Σοφιάς. Την περασμένη Κυριακή διοργανώθηκε μια ωραία εκδήλωση στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο για την 97χρονη ιστορικό, συγγραφέα, την πρώτη γυναίκα πρύτανη στη μακραίωνη ιστορία της Σορβόννης και κυρίως την ακμαία προσωπικότητα που ακόμα παρακολουθεί τα τεκταινόμενα και εκφέρει με θάρρος τη γνώμη της. Την ιδιαίτερη αυτή συνάντηση τίμησε με την παρουσία της η ίδια η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, επίσης η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη αλλά και πλήθος κόσμου.
«Χαλκέντερη και εμπνευσμένη, επίμονη και ακαταπόνητη, πάντοτε ανεξάρτητη, ακατάβλητα δημιουργική, πορευόμενη σε όλη της τη ζωή με οδηγό έναν απαρέγκλιτα ανθρωπιστικό ηθικό κώδικα, βαθιά πολιτική υπό την ευρύτερη έννοια, η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ ενσαρκώνει με τον πληρέστερο τρόπο την έννοια του ενεργού πολίτη. Στέκομαι με σεβασμό μπροστά στο πνευματικό της ανάστημα. Τιμώ την ανεκτίμητη προσφορά της στην επιστήμη και στον πολιτισμό, το καταστάλαγμα σοφίας που μοιράζεται αφειδώλευτα με όλους μας, τον έξοχο τρόπο με τον οποίο γονιμοποιεί τον δημόσιο διάλογο, παραδίδοντας μαθήματα ευρωπαϊκής και εθνικής αυτογνωσίας», είπε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας για την επιστήμονα που κέρδισε με το σπαθί της μια θέση στην κάποτε ανδροκρατούμενη γαλλική ακαδημαϊκή κοινότητα, «μια Ελληνίδα που έγινε παγκόσμια όχι μόνο με τη διδασκαλία της και τα γραπτά της, αλλά και με τη στάση της απέναντι στα φλέγοντα ζητήματα του καιρού μας».
H Λίνα Μενδώνη με τη σειρά της στάθηκε στο γεγονός ότι η ζωή της συνέπεσε με μερικά από τα μεγαλύτερα ορόσημα για την ίδια την ανθρωπότητα: «Η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ είχε την τύχη να ζήσει και σε πολλές περιπτώσεις να συμμετάσχει σε γεγονότα που διαμόρφωσαν τον 20ό αιώνα». Η δε μεγάλη προσφορά της αφορά, κατά την υπουργό Πολιτισμού, το ότι με τις μελέτες της «επανατοποθετεί το Βυζάντιο και την κληρονομιά του στις πραγματικές τους διαστάσεις. Τονίζει ότι η αυτοκρατορία κατάφερε να εγκολπωθεί και να επιστρατεύσει την κλασική ελληνική παράδοση για να αναχαιτίσει το επελαύνον ανατολικό πνεύμα, προσφέροντας έτσι μέγιστες υπηρεσίες στον ευρωπαϊκό πολιτισμό», υπογράμμισε, επαινώντας την τεκμηρίωσή της για τη «συνέχεια μεταξύ των αρχαίων και των μεσαιωνικών Ελλήνων. Και αυτή είναι η τεράστια συμβολή και προσφορά της στην Ελλάδα και την Ευρώπη».
Πιο τρυφερή στιγμή της εκδήλωσης ήταν το βίντεο για την Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ που ετοίμασαν παιδιά από το 3ο Γυμνάσιο Φλώρινας, τα οποία της έκαναν συνέντευξη. Η εκδήλωση περιλάμβανε και επιστημονική στρογγυλή τράπεζα με θέμα «Βυζάντιο και θάλασσα», με τη συμμετοχή Ελλήνων και ξένων ειδικών και πανεπιστημιακών.
