Από τον Μάριο Πράσινο έως τον Λουκά Σαμαρά και από τον Στίβεν Αντωνάκο μέχρι τον Γιάννη Κουνέλλη, η Ελλάδα έχει να επιδείξει σπουδαιότατους καλλιτέχνες που αναδείχθηκαν εκτός συνόρων με ίδιες δυνάμεις. Μια πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση εξ αυτών μας παρουσιάζει αυτήν την περίοδο το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Γουλανδρή στο Παγκράτι. Πρόκειται για τον Νάκη Παναγιωτίδη (1947), γέννημα-θρέμμα Κυψελιώτη, που πήγε στην Ιταλία να σπουδάσει Αρχιτεκτονική και από εκεί βρέθηκε να ζει στην Ελβετία. Ενας καλλιτέχνης, δηλαδή, που στα χρόνια της προσωπικής και αισθητικής του διαμόρφωσης εκτέθηκε σε πολλά και διαφορετικά ερεθίσματα, ρεύματα και πρωτοπορίες. Εργα του είχαμε ξαναδεί πριν από τέσσερα χρόνια στην Ανδρο, στο μεγάλο αφιέρωμα του μουσείου για τους συμπατριώτες μας από τη διασπορά που ασχολήθηκαν με την αφαίρεση, αλλά τώρα έχουμε την ευκαιρία να καταλάβουμε πληρέστερα τις πολλαπλές ταυτότητες που χαρακτηρίζουν την πορεία του.
Μεσογειακός και Μεσευρωπαίος, φωτογράφος και ζωγράφος, ο αυτοδίδακτος Παναγιωτίδης δεν περιορίστηκε ποτέ στα μέσα που υιοθέτησε για να εκφραστεί. Σημασία για εκείνον είχε κάθε φορά το μήνυμα. Εγινε γνωστός για τις φωτογραφικές απεικονίσεις βιομηχανικών και θαλασσινών τοπίων μεγάλου μεγέθους, εικόνες-κείμενα, τρισδιάστατα γλυπτά αντικείμενα και εγκαταστάσεις που πραγματεύονται φιλοσοφικά υπαρξιακά ερωτήματα από την αρχαιότητα μέχρι τη σύγχρονη εποχή με μια διάθεση πειραματισμού και ανατροπής. Το αφιέρωμα με τα έργα του άνοιξε την Τρίτη 26 Νοεμβρίου, με τον πρέσβη της Ελβετίας στην Αθήνα, Στέφαν Εστερμαν, να κόβει την κορδέλα και πλήθος κόσμου να παρευρίσκεται στα εγκαίνια. Αλλωστε ο ελληνισμός της Ελβετίας έχει δυναμισμό και πάντα κρατά τον ομφάλιο λώρο με την πατρίδα.
Τίτλος της έκθεσης, «Shut your eyes and see» (Κλείσε τα μάτια σου και δες), ενώ οι επιμελητές της είναι η πρόεδρος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Β. και Ε. Γουλανδρή, Φλερέτ Καραδόντη, και ο επί σειράν ετών διευθυντής του Kunstmuseum Bern, Ματίας Φρένερ. Τα ενδιαφέροντα στοιχεία του αφιερώματος είναι οι τεχνικές που μετέρχεται κάθε φορά ο Παναγιωτίδης για να επιτύχει το αποτέλεσμά του. Παιδί μιας γενιάς που έμαθε να συγκρούεται, να μη συμβιβάζεται και συνεχώς να βρίσκεται σε αναζήτηση, άλλαξε ως χαμαιλέων πολλές φορές στην εικαστική του πορεία. Τη δεκαετία του ’80 αγάπησε την τεχνική κολάζ, με τσαλακωμένο χαρτί συσκευασίας, αλουμινόχαρτο και πίσσα. Αργότερα, συνδύασε τη φωτογραφία με νέον. Στην πιο πρόσφατη φάση της δουλειάς του κυριαρχούν οι πίνακες ζωγραφικής, όχι όμως με τη συμβατική έννοια του όρου. Το 2017-18 ξεκίνησε να ασχολείται με την εικόνα-κείμενο, μια διαδικασία επικόλλησης σε μεγάλες επιφάνειες γραπτών μηνυμάτων που δίνουν τροφή για σκέψη. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας στράφηκε σε τοπία και εσωτερικούς χώρους, δημιουργώντας εικόνες που κατορθώνουν να είναι εγγενώς φωτεινές χωρίς εξωτερικό φωτισμό.
Τελικά τι τον απασχολεί περισσότερο; Παρονομαστής είναι η έννοια του χρόνου με τη ροή και την παύση. Αλλά επίσης η ζωή, ο θάνατος, η ύβρις και η ματαιότητα με τον τρόπο που είχαν κάποτε αποτυπωθεί και στη μυθολογία. Οι υπαρξιακές συγκρούσεις των ανθρώπων παραμένουν οι ίδιες όσο κι αν οι εποχές αλλάζουν. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι και τις αρχές Μαρτίου του 2025.
