Ιδιαίτερη περίπτωση του ελληνικού 19ου αιώνα, ο Συμεών Σαββίδης (1859-1927) ως ζωγράφος με αναφορές στη Σχολή του Μονάχου διατηρεί μια αυτόνομη πορεία και εξέλιξη προς τον γαλλικό ιμπρεσιονισμό, μέσα από συχνά οριενταλιστικές αναφορές, σύμφωνα με την επικρατούσα εκτίμηση του έργου του.
Επίμονος ερευνητής του έργου του ζωγράφου Συμεών Σαββίδη, ο Σπύρος Κυπριώτης γνωστοποιεί την εξέλιξη της έρευνάς του γύρω από τον ζωγράφο με έναν νέο, πλούσια εικονογραφημένο τόμο με τίτλο «Συμεών Σαββίδης. Περισσότερο φως», που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Εύνοστος. Σε αυτόν τον τόμο ο Σπύρος Κυπριώτης παρουσιάζει τα νέα στοιχεία της έρευνάς του για τον «Πόντιο επαναστάτη» της Σχολής του Μονάχου, με απώτερο σκοπό, όπως γράφει, «την υποκίνηση του ενδιαφέροντος για την επανεξέταση του έργου του Σαββίδη και τη βαθύτερη μελέτη του». Η Εθνική Πινακοθήκη είχε οργανώσει έκθεση αφιέρωμα στον Σαββίδη το 2006 με την επιμέλεια της Μαριλένας Κασιμάτη.
Ο Συμεών Σαββίδης, με πλούσια δράση στη Γερμανία, δεν άφησε απογόνους και το αρχείο που ο ίδιος κρατούσε, την ύπαρξη του οποίου γνώριζε ο φίλος του γλύπτης Θωμάς Θωμόπουλος, δεν βρέθηκε ποτέ. Επιπλέον, πολλά έργα του Σαββίδη χάθηκαν ή παρέμειναν αταύτιστα μετά την αφαίρεση της υπογραφής του ζωγράφου, όταν στη διάρκεια του ναζιστικού καθεστώτος η υπογραφή Symeon Sabbides δημιουργούσε υποψίες περί εβραϊκής καταγωγής.
Ο Σπύρος Κυπριώτης εντόπισε 61 άγνωστα έως σήμερα έργα του Σαββίδη κυρίως στη Γερμανία, όπου ακολούθησε «τα ίχνη του ζωγράφου σε αρχεία, ιδιωτικές συλλογές και σε έντυπο υλικό των καλλιτεχνικών εκθέσεων της εποχής». Πιστεύοντας ότι υπάρχουν πάντα μισοφωτισμένες περιοχές ανοικτές στην έρευνα, ο Σπύρος Κυπριώτης ισχυρίζεται πως «εφόσον μιλάμε για καλλιτέχνες που έζησαν αρκετά έως πολλά χρόνια στο εξωτερικό, είναι λογικό η καλλιτεχνική δημιουργία και γενικότερα η ζωή τους εκεί να μην έχει φωτιστεί πλήρως από τη μέχρι σήμερα έρευνα ή τουλάχιστον στον βαθμό που έχει γίνει για τους καλλιτέχνες που έζησαν στην Ελλάδα».
Επίμονος ερευνητής ο Σπύρος Κυπριώτης, έχει σκοπό «την υποκίνηση του ενδιαφέροντος για την επανεξέταση του έργου του Σαββίδη και τη βαθύτερη μελέτη του».
Αναφερόμενος ειδικά σε όσους ζωγράφους σπούδασαν στο Μόναχο τον 19ο αιώνα, ο Σπύρος Κυπριώτης λέει πως «δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Σαββίδης έζησε στη Γερμανία για περισσότερα από 36 χρόνια, ο Γύζης για 33 χρόνια, ο Ιακωβίδης για 23 χρόνια και εάν πάμε ακόμα πιο πίσω, στους πρώτους Ελληνες ζωγράφους, δηλαδή στον Βρυζάκη και στον Μοσχοβάκη, γνωρίζουμε γι’ αυτούς ότι έζησαν εκεί για 43 και για 7, περίπου, χρόνια αντίστοιχα».
Ο Συμεών Σαββίδης διέμεινε στη Γερμανία τα περισσότερα από τα 68 του χρόνια. Γι’ αυτό και η Γερμανία ήταν κυρίως ο τόπος της πολύχρονης έρευνας του Σπύρου Κυπριώτη, ο οποίος εντόπισε «ιδιαίτερα σημαντικούς και φυσικά άγνωστους πίνακες που είχε ζωγραφίσει και πουλήσει τότε στους εκεί φιλότεχνους συλλέκτες». Η διάσταση αυτή ανανεώνει το ενδιαφέρον για την περίπτωση Σαββίδη. «Παράλληλα όμως», λέει ο Σπύρος Κυπριώτης, «και εξαιτίας της γνωστής σχολαστικής γερμανικής νοοτροπίας να καταγράφονται λεπτομερώς καταστάσεις και γεγονότα, ασφαλώς και για την Τέχνη, ήταν επόμενο να εντοπιστεί στον Τύπο της εποχής σχετική αρθρογραφία και να βρεθούν άγνωστα στοιχεία για τον ζωγράφο, που θεωρώ ότι είναι εξίσου σημαντικά με τα πρωτοεμφανιζόμενα έργα της μελέτης».
Ο ιστορικός τέχνης Μάνος Στεφανίδης, που προλογίζει την έκδοση, επισημαίνει πως ο Συμεών Σαββίδης, σύμφωνα με τη Νέλλη Μισιρλή, κρατούσε προσωπικό σημειωματάριο που άρχισε στη Μικρά Ασία και ολοκλήρωσε στη Γερμανία, μνεία του οποίου κάνει και ο Σπύρος Κυπριώτης. «Το χειρόγραφο αυτό», σχολιάζει ο Μάνος Στεφανίδης, «αποδεικνύει πως ο Συμεών Σαββίδης δεν είναι ο παραδοσιακός ζωγράφος παραγγελιών αλλά ένας αληθινός διανοούμενος».
Οι προσωπογραφίες του Σαββίδη που παρουσιάζει ο Σπύρος Κυπριώτης, ο Μάνος Στεφανίδης θεωρεί ότι «συγκροτούν μια άγνωστη όσο και αξιοθαύμαστη ενότητα». Τον Σαββίδη τον περιγράφει ως έναν «ιμπρεσιονιστή που έρχεται από την Ανατολή μεταφέροντας εικόνες γεμάτες νωχέλεια, ζεστό φως και μορφές από έναν κόσμο πολύ διαφορετικό σε σχέση με το περιβάλλον του Μονάχου». Το νέο αυτό βιβλίο από έναν ερευνητή που δεν είναι επαγγελματίας ιστορικός της τέχνης «παρουσιάζει υπό νέα προοπτική το έργο ενός πολύ σημαντικού αλλά μάλλον παραγνωρισμένου ζωγράφου».
Ως φιλότεχνος συλλέκτης και ερευνητής, ο Σπύρος Κυπριώτης είναι μια περίπτωση ξεχωριστή. Είναι φορές, όπως υπογραμμίζει, «που θα στραφεί ο ίδιος ο συλλέκτης στην έρευνα για να βρει τα στοιχεία που του λείπουν».
