Στην Πινακοθήκη της Ζυρίχης παρουσιάζεται αυτό το καλοκαίρι ο φελινικός κόσμος. Δεν είναι προβολές ταινιών, αλλά εικαστική έκθεση που εστιάζει και φωτίζει την άλλη πλευρά του Φεντερίκο Φελίνι (1920-1993), την πιο προσωπική και μύχια, την πηγή των εμπνεύσεών του. Ο Φελίνι πάντα σχεδίαζε. Σε μπλοκ, σε περιθώρια χαρτιού, σε χαρτοπετσέτες, σε τετράδια, σε βιβλία, σε κόλλες περιτυλίγματος. Ακάματος και πληθωρικός, αυθεντικός γεννήτορας ενός κόσμου ρευστού, γκροτέσκου και άχρονου, ο Φελίνι σφράγισε το ιταλικό και το παγκόσμιο σινεμά από το ’50 έως το ’80 με ταινίες που είναι πλέον κτήμα ενός κοινού πολιτισμού και κοινού πολιτισμικού υποστρώματος. Σε αυτό το ευρωπαϊκό υποσυνείδητο βρίσκει κανείς το ίχνος κινηματογραφικών ταινιών όπως η «Λα Στράντα» (1954), «Η ντόλτσε βίτα» (1960), το «Αμαρκορντ» (1973) και πολλών ακόμη. O Φελίνι έμοιαζε να ζωγραφίζει τα όνειρά του, ένα μείγμα εικόνων και μορφών, σε μια δίνη χωρίς διακρίσεις εποχών, φύλων, ψευδαισθήσεων και αληθοφανών γεγονότων. Αυτός ο κόσμος ο φελινικός είναι κόσμος πληθωρικός, έχει βάρος, παράγει ήχο, κρότους, γέλιο, κραυγές. Στην έκθεση της Ζυρίχης αναπαράγεται αυτός ακριβώς ο πολυμορφικός κόσμος ανάμεσα σε αυθεντικά κοστούμια από τις ταινίες του Φελίνι, σκηνές από τα πιο διάσημα έργα του και, φυσικά, σελίδες από τα εικαστικά έργα του, όλα με εμφανή τη διάθεσή του να έχει έλεγχο της εικόνας και του σεναρίου πριν προχωρήσει στη σκηνοθεσία. Οι γυναικείες μορφές του είναι αρχετυπικά ιταλικές, είναι μορφές μια μάμας ή μια νόνας, αλλά και μορφές μιας ερωμένης, μιας πόρνης, μιας γκροτέσκας φιγούρας. Ο Φελίνι είναι ο πατέρας μιας μπαρόκ ονειροφαντασίας, ενός κράματος αθωότητας, σεξουαλικότητας και πολιτικής – όλα ντυμένα με τη δική του αξεπέραστη αισθητική. Ο ίδιος ανίχνευε πρόσωπα, τα είχε όλα έτοιμα στο μυαλό του πριν αρχίσει. Γι’ αυτό και τα σχέδιά του, σκίτσα τα περισσότερα, είναι σαν ένας προθάλαμος της τέχνης του όπως εκφράστηκε πλέον στην οθόνη. Είναι ένα το έργο του, ενιαίο, που παίρνει πολλές μορφές και παραμένει ανοικτό σε ερμηνείες και αποτιμήσεις. Αν σταθεί κανείς στο αμιγώς εικαστικό έργο του Φελίνι, έτσι όπως παρουσιάζεται στο μουσείο της Ζυρίχης, θα δει ένα έργο ώριμο και αυτόνομο και όχι ένα έργο συμπληρωματικό και συνοδευτικό της κινηματογραφικής δημιουργίας.
Ματιές στον κόσμο
ΣΑΝ ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ
Ντιέγκο Ριβέρα
Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Σαν Φρανσίσκο παρουσιάζει τη μεγαλύτερη και εις βάθος έκθεση έργων του Ντιέγκο Ριβέρα κυρίως από την πιο παραγωγική περίοδό του, από τη δεκαετία του ’20 έως τη δεκαετία του ’40. Η έκθεση, χωρισμένη σε θεματικές ενότητες, συγκεντρώνει περί τα 150 έργα, ζωγραφική, τοιχογραφίες και σχέδια, σε τρεις αίθουσες, προερχόμενα κατά 50% από τις συλλογές του μουσείου και κατά 50% από μουσεία και ιδιώτες στις ΗΠΑ, στο Μεξικό και στο Ηνωμένο Βασίλειο.
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ
Πορτρέτα
Πορτρέτα σημαντικών μαύρων γυναικών είναι το θέμα της φωτογραφικής έκθεσης που παρουσιάζει το Σμιθσόνιαν στην Ουάσιγκτον. Είναι επιλογή από το έργο του φωτογράφου Μπράιαν Λάνκερ (1947- 2011), που είχε τιμηθεί με Πούλιτζερ το 1973. Η έκθεση βασίζεται στο βιβλίο του «Ονειρεύομαι έναν κόσμο: πορτρέτα μαύρων γυναικών που άλλαξαν την Αμερική», το οποίο είχε συνθέσει ως μια απόπειρα να διασώσει τη μνήμη αυτών των προσωπικοτήτων. Ο πρόλογος ήταν της Μάγια Αγγέλου.
ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ
Αντονι Κιουντάχι
Τον γοργά ανερχόμενο Αμερικανό καλλιτέχνη Αντονι Κιουντάχι εκπροσωπεί πλέον η γκαλερί Grimm, με αίθουσες σε Αμστερνταμ και Νέα Υόρκη. Ο ίδιος εμπνέεται από την αστική μυθολογία, τον κινηματογράφο, την ομοφυλόφιλη ταυτότητα και τη
μοναξιά. Με έδρα το Μπρούκλιν, ο Κιουντάχι θα παρουσιαστεί με ατομική έκθεση νέων έργων του τον Νοέμβριο στο Αμστερνταμ. Η διεθνής παρουσία του γίνεται σε συνεργασία με άλλες γκαλερί σε Παρίσι και Λονδίνο.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Θαυμαστή ανακαίνιση
Η Βιβλιοθήκη Τζέφερσον Μάρκετ, παράρτημα της Δημόσιας Βιβλιοθήκης της Νέας Υόρκης, ανακαινίστηκε και η νέα ζωή της έτυχε θερμής υποδοχής. Το κτίριο, που χρονολογείται από τη δεκαετία του 1870, είχε αρχικά χρησιμεύσει ως έδρα δικαστηρίων, αλλά το 1958 κινδύνευσε με κατεδάφιση. Βήμα διάσωσης ήταν η πρόταση για σύνδεσή του με τη Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης. Βρίσκεται στην Εκτη Λεωφόρο στο Γκρίνουιτς Βίλατζ και πλέον είναι και πάλι αξιοθέατο.
ΛΟΝΔΙΝΟ
Μίλτον Εϊβερι
Αναδρομική του Αμερικανού καλλιτέχνη Μίλτον Εϊβερι (1885-1965) παρουσιάζει η Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου με 70 έργα από τη δεκαετία του ’10 έως τη δεκαετία του ’60. Υπήρξε ιδιαίτερα επιδραστικός, με έργο που κινήθηκε από τα τελευταία κεφάλαια του ιμπρεσιονισμού μέχρι τα πρώτα της αφαίρεσης. Καθοριστική θεωρείται η επίδρασή του στην πρώτη γενιά του αφηρημένου εξπρεσιονισμού. Υπήρξε στενός συνομιλητής του Μαρκ Ρόθκο και του Αντολφ Γκότλιμπ.
