Ενας καλλιτέχνης που σφραγίζει τη δημιουργία στα τέλη του 20ού και στις αρχές του 21ου αιώνα, ο Αμερικανός εικαστικός δημιουργός Τσαρλς Ρέι, έχει την τιμητική του φέτος. Εκτός από την πληθωρική παρουσία του στη διάρκεια του έτους στο Παρίσι με παρουσιάσεις γλυπτών του στο Μουσείο Πομπιντού και στο Bourse de Commerce – Pinault Collection, μια άλλη έκθεση στο Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης βάζει τον πήχυ ψηλά, καθώς παρουσιάζει μια έκθεση έργων του που θέτουν πολλά ερωτήματα συναφή με την ατζέντα της εποχής μας. Ο γεννημένος στο Σικάγο, το 1953, Τσαρλς Ρέι είναι ένα από τα πιο ανήσυχα πνεύματα της μεταπολεμικής Αμερικής, αφού έχει πειραματιστεί με όλα σχεδόν τα μέσα έκφρασης και με όλα σχεδόν τα υλικά, καλλιεργώντας μια ιδιαίτερη, προσωπική γλώσσα. Εχει ασχοληθεί με την περφόρμανς, με τη φωτογραφία και κυρίως με τη γλυπτική, στην οποία έχει περισσότερο αφοσιωθεί και με την οποία πλέον ως επί το πλείστον ταυτίζεται. Αλλά ο Τσαρλς Ρέι, δοκιμάζοντας υλικά και φόρμες, επινοεί διαρκώς και σταθερά κάθε φορά ένα νέο ερώτημα για την πορεία της παραστατικής τέχνης, για το πεπερασμένο της ύλης, για την αναγκαιότητα της μορφής. Επιπλέον, διαστέλλει διαρκώς και συνενώνει μέσα από αντιθέσεις και κοινές πλεύσεις τα γεωγραφικά, αισθητικά και νοητικά όρια του ψηφιακού και του αναλογικού κόσμου, όπως και του κόσμου των ανθρώπων και του κόσμου των ρομπότ. Διερευνά ζητήματα επέκτασης του αυτοπροσδιορισμού του ανθρώπου πέρα από το στενό φυσικό περιβάλλον του, αλλά και εντός του εσώτερου πυρήνα του. Αυτές οι διαλεκτικές, συχνά αντιφατικές αλλά αλληλένδετες, συνοδεύουν και σφραγίζουν το έργο του Τσαρλς Ρέι. Η έκθεση στο Μετροπόλιταν εξετάζει διάφορες πλευρές του ανήσυχου αυτού πνεύματος. Φέρνει κοντά φωτογραφίες από τις δεκαετίες του ’70 και του ’80, αποκαλύπτει όλη τη σειρά που είχε επινοήσει ο Τσαρλς Ρέι εμπνεόμενος από τις «Περιπέτειες του Χάκλμπερι Φιν» του Μαρκ Τουέιν, και στήνει εκ νέου σε νέο φως και με νέες συμμετρίες τα παραστατικά και φουτουριστικά γλυπτά του. Το στήσιμο των έργων είναι μέρος της σύνθετης εμπειρίας από την οποία μεταλαμβάνει ο επισκέπτης της έκθεσης. Τα γλυπτά είναι τοποθετημένα με τέτοιο τρόπο, ώστε ανάλογα με τη γωνία θέασης η εμπειρία να μεταβάλλεται και να γεννιέται μια διαρκώς ρευστή ψευδαισθητική εντύπωση. Ο Τσαρλς Ρέι, όπως αναφέρει το Μετροπόλιταν, θέτει πολλά αδυσώπητα ερωτήματα, αλλά σκοπίμως αποφεύγει τις ευθείες απαντήσεις.
Ματιές στον Κόσμο
ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑ
Οι συλλογές του Ζιβανσί
Το εξαιρετικό γούστο και η καλλιέργεια ενός μοναδικού αισθητηρίου είχαν ωθήσει τον Ζιβανσί να συλλέξει –ανεκτίμητα σήμερα– έργα τέχνης στεγασμένα στις κατοικίες του στη Γαλλία. O κορυφαίος σχεδιαστής, ο οποίος απεβίωσε το 2018 σε ηλικία 91 ετών, είχε συγκεντρώσει έπιπλα και έργα υψηλής αξίας, όπως μαρμάρινα και μπρούντζινα γλυπτά του 17ου και 18ου αιώνα, τα οποία, μετά τον θάνατο και του συντρόφου του, θα δημοπρατηθούν από τον οίκο Christie’s τον Ιούνιο 2022.
ΠΑΡΙΣΙ
Ενας Αμερικανός στο Ορσέ
Η νέα έκθεση στο μουσείο Ορσέ φέρνει από τη Νέα Υόρκη τα έργα του Τζέιμς Αμποτ Μακνίλ Γουίσλερ (1834-1903), ενός γνήσιου εκπροσώπου της αμερικανικής ζωγραφικής από τα τέλη του 19ου αιώνα. Η έκθεση οργανώνεται στο Παρίσι καθώς η στέγη της συλλογής των έργων του Γουίσλερ, η περίφημη Φρικ Κολέξιον στο Μανχάταν, είναι προσωρινά κλειστή λόγω εργασιών ανάπλασης. Συγκεντρώνει 22 έργα από τη Νέα Υόρκη και τρία έργα του Γουίσλερ που ανήκουν στο Ορσέ.
ΛΟΝΔΙΝΟ
Κορυφαία της αφαίρεσης
Στο Λονδίνο παρουσιάζεται τώρα, στην Πινακοθήκη Dulwich, η μεγάλη έκθεση έργων της Αμερικανίδας εικαστικού Ελεν Φρανκενθάλερ (1928-2011), η οποία υπήρξε κορυφαία σε μια ιδιότυπη, προσωπική έκφραση της αφαίρεσης πάνω σε ξύλο. Είναι η μεγαλύτερη έκθεση έργων της στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στην Dulwich, αντιπαραθέτουν μάλιστα ένα έργο του Μονέ με ένα της Φρανκενθάλερ για να ανιχνευθούν συγγένειες και η απαρχή της αφαίρεσης. Διάρκεια έως τις 18 Απριλίου.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Η ταπισερί της «Γκερνίκα»
Το διάσημο έργο του Πικάσο «Γκερνίκα», φόρος τιμής για τα θύματα του ισπανικού εμφυλίου, υπάρχει σε μορφή ταπισερί στο κτίριο των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη από το 1955, όταν παραγγέλθηκε από τον Νέλσον Ροκφέλερ. Είχε αποσυρθεί τον τελευταίο χρόνο, προς ενόχληση πολλών, αλλά επεστράφη στην αρχική θέση του μετά την πλήρη αποκατάστασή του, όπως ελέχθη. Το κτίριο του ΟΗΕ αποκαταστάθηκε την περίοδο 2009-2013.
ΣΤΟΚΧΟΛΜΗ
Νέο απόκτημα
Ενα σημαντικό έργο του Δανογερμανού ζωγράφου Ντίτλεφ Μπλουνκ (1798-1857) αποκτήθηκε από το Εθνικό Μουσείο της Σουηδίας. Το έργο έχει τίτλο «Η αλληγορία της Κυριακής» και θεωρείται από τα κορυφαία του Μπλουνκ, ενός από τους βασικούς εκπροσώπους της λεγόμενης «χρυσής εποχής» της Δανίας (1810-1864). Η περίπτωση του Μπλουνκ, επί σειρά δεκαετιών σε αφάνεια για πολλούς λόγους, εθνικούς και ιδεολογικούς, έχει προκαλέσει και πάλι το ενδιαφέρον.
