Δευτέρα βράδυ και το ραντεβού δόθηκε στον «Δαναό». Στο πεζούλι έξω από τον κινηματογράφο, νεαρά άτομα φωτογράφιζαν την αφίσα της αποψινής προβολής, στην οποία φιγουράριζε η Μίρκα Παπακωνσταντίνου, γρατζουνώντας έναν τοίχο. Αυτό το στιγμιότυπο εντοπίζεται στις πρώτες σκηνές της απολαυστικής κωμωδίας των Μιχάλη Ρέππα και Θανάση Παπαθανασίου «Το κλάμα βγήκε απ’ τον παράδεισο». «Μόνο στο YouTube την έχω δει, δεν ξέρω πώς θα είναι στη μεγάλη οθόνη», σχολίασε μια κοπέλα. «Εγώ περιμένω απλώς τη στιγμή που θα πει η Παναγιωτοπούλου την ατάκα με το “Νάιτ κλαμπ Τροπικάνα”. Γελάω ήδη», σχολίασε κάποιος άλλος.
Φέτος, δεν συμπληρώνεται κάποια «στρογγυλή» επέτειος από την ταινία. Η προβολή της ανήκει στο πλαίσιο προβολών που επιμελείται για τρίτη σεζόν στον «Δαναό» ο Χρήστος Πολίτης, δημιουργός της δημοφιλούς σινεφιλικής σελίδας «Ο Χρήστος δε μένει πια εδώ». Με την ανακοίνωση της προβολής της ταινίας, το sold out ήταν προδιαγεγραμμένο, μιας και όλα αυτά τα 24 χρόνια που μεσολάβησαν από την πρεμιέρα το camp αριστούργημα των Ρέππα – Παπαθανασίου δεν προβλήθηκε εκ νέου στη μεγάλη οθόνη. Κυκλοφόρησε σε DVD, ανέβηκε στο YouTube, μεταδόθηκε τηλεοπτικά, αλλά δεν προβλήθηκε ποτέ στον φυσικό της χώρο. «Τρία χρόνια προσπαθούμε να φέρουμε την ταινία στον κινηματογράφο, αλλά τα καταφέραμε», δήλωσαν πριν από την έναρξη της προβολής ο Χρήστος Πολίτης και ο ιδιοκτήτης του κινηματογράφου Ηλίας Γεωργιόπουλος. Το κοινό ανταπέδωσε τους κόπους και την προσπάθεια με ένα θερμό χειροκρότημα.
Για όσους δεν γνωρίζουν τι είναι «Το κλάμα», όπως αποκαλείται χάριν συντομίας από το κοινό, και γιατί χαρακτηρίζεται camp, η ταινία αποτελεί έναν απολαυστικό φόρο τιμής στον ελληνικό κινηματογράφο του 20ού αιώνα, μέσα από την κόντρα της βαθύπλουτης οικογένειας Δελαφράγκα και της «φτωχής, πλην τίμιας» οικογένειας Μπισμπίκη. Με φόντο το ναυάγιο ενός πλοίου που ταξίδευε χωρίς φουγάρα (!) ξετυλίγονται ιστορίες που παρωδούν φαρσικά και με υπερβολή τα βουκολικά δράματα, τις πολεμικές ταινίες, τα δαλιανίδεια χορευτικά και τους φωσκολικούς διαλόγους. Δηλαδή, όλα εκείνα τα στοιχεία του σινεμά με το οποίο μεγάλωσαν γενιές και γενιές.
Μέσα στα χρόνια, «Το κλάμα» έχει αποκτήσει φανατικούς οπαδούς που γνωρίζουν την ταινία απέξω κι ανακατωτά. Κάθε ατάκα, κάθε νότα και στίχος από το σάουντρακ που επιμελήθηκε η Αφροδίτη Μάνου, κάθε κινησιολογία των ηθοποιών και κάθε αλλαγή σκηνής έχουν εντυπωθεί στη συλλογική μνήμη των θεατών που μεγάλωσε με αυτή, δίνοντας τροφή σε μιμίδια και σε κουίρ καλλιτέχνες που ασχολούνται με το drag, οι οποίοι ενσωματώνουν κομμάτια της ταινίας στα σόου τους, κάνοντας lip sync πάνω σε ατάκες.
Παράλληλα, η χρήση των διαλόγων της ταινίας στον καθημερινό λόγο έχει διαμορφώσει μια ειδική αργκό, μια κοινή πολιτισμική γλώσσα με αναφορές, μέσα από την οποία το κοινό της ταινίας επικοινωνεί άμεσα. Ατάκες όπως «Το “Τζέλα Δέλτα” δεν είχε φουγάρα», «Πώς θα βγω να τραγουδήσω τώρα;» ή «Πρώτη γεμίζει το σταμνί, πρώτη διαλέγει άντρα» έχουν γίνει σημεία αναγνώρισης που φέρνουν κοντά ανθρώπους με το ίδιο χιούμορ και την ίδια νοσταλγία.
Από την άλλη, υπάρχουν και εκείνοι που δεν έχουν παρακολουθήσει ποτέ την ταινία. Ελάχιστοι μεν, τους είδαμε στο σινεμά, κάθονταν και σε διπλανές θέσεις, αλλά κατά βάθος, όσοι έχουμε δει την ταινία κατ’ επανάληψη, τους ζηλέψαμε που πήραν το βάπτισμα του πυρός μέσα από μια προβολή που ξεπερνούσε την απλή κινηματογραφική εμπειρία. Για την ακρίβεια, στη «δεύτερη ζωή» της, η ταινία λειτούργησε σαν μια μεγάλη γιορτή του σινεμά.
Τα χειροκροτήματα έδιναν και έπαιρναν, όπως ακριβώς στο θέατρο, όταν βλέπεις τους πρωταγωνιστές να ανεβαίνουν στη σκηνή, με τα πιο εκκωφαντικά να ανήκουν στη Μίρκα Παπακωνσταντίνου, στην Αννα Παναγιωτοπούλου, στην Τζόυς Ευείδη, στον Τάσο Χαλκιά, στην Αννα Κυριακού, στη Μίνα Αδαμάκη και τη Σοφία Φιλιππίδου. Το γέλιο συνόδευε κάθε ανάσα και εκφορά του λόγου των ηθοποιών, ενώ τα παλαμάκια ακολουθούσαν τον ρυθμό του soundtrack.
Μπορούσες να ακούσεις τους διπλανούς και τις διπλανές να επαναλαμβάνουν με ακρίβεια την ατάκα με τους «25 ναυτικούς, τα 25 παλικάρια, τους 25 ηλιοκαμένους λεβέντες, που τ’ αργασμένο δέρμα τους το ’χε ποτίσει η αλμύρα και το ’χε μαστιγώσει αλύπητα το κύμα, που το κορμί τους είχε τη δροσερή ευωδιά της θάλασσας, που τα τραχιά τους χέρια μπορούσαν να γίνουν μια ζεστή φωλιά για κάθε γυναίκα», να νιώσεις μια δόνηση από τις πίσω θέσεις που ούρλιαζαν την ατάκα με το «Νάιτ κλαμπ Τροπικάνα» και να τους ακούς να τραγουδούν το τούρκικο νανούρισμα, λίγο πριν από τους τίτλους τέλους.
Και κάπου εκεί, με τον «Λευτέρη» του Ξαρχάκου να ακούγεται από τα ηχεία, δεν μπορούσες να μη σκεφτείς πόσο όμορφο θα ήταν να βρίσκονταν στην αίθουσα κάποιοι από τους συντελεστές της ταινίας. Να δουν, έστω για λίγο, τι αποτύπωμα έχει αφήσει το έργο τους μετά από 24 χρόνια. Να ακούσουν αυτό το χειροκρότημα, το οποίο λειτούργησε τόσο ως αποχαιρετισμός στους ηθοποιούς της ταινίας που δεν βρίσκονται πια στη ζωή όσο και ως μια μικρή υπόκλιση και ένα «ευχαριστώ» απέναντι σ’ εκείνους που έδωσαν υπόσταση σε μυθοπλαστικούς χαρακτήρες, οι οποίοι μας κρατούν ακόμη συντροφιά με ένα χιούμορ που παραμένει διαχρονικό.
