Βουγονία
ΣΑΤΙΡΑ (2025), 118΄
Σκηνοθεσία: Γιώργος Λάνθιμος
Ερμηνείες: Εμα Στόουν, Τζέσι Πλίμονς
Τρίτη ταινία σε διάστημα ισάριθμων ετών για τον Γιώργο Λάνθιμο, ο οποίος επιβεβαιώνει ξανά ότι αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους κινηματογραφιστές του καιρού μας. Αυτή τη φορά, μάλιστα, η ταινία του ασχολείται με ένα απολύτως σύγχρονο θέμα, βασιζόμενη (πολύ χαλαρά) σε ένα κορεατικό φιλμ («Save the Green Planet») του 2003. Ο Γουίλ Τρέισι, ο οποίος υπογράφει το σενάριο, μιλάει ξεκάθαρα για το σήμερα, εκεί που ένας εργάτης, ερασιτέχνης μελισσοκόμος και οπαδός των θεωριών συνωμοσίας (Τζέσι Πλίμονς) απάγει, μαζί με τον ξάδελφό του, τη σιδηρά CEO (Εμα Στόουν) της εταιρείας όπου δουλεύει. Πεπεισμένοι πως πρόκειται για… εξωγήινη με αποστολή να εξολοθρεύσει την ανθρωπότητα, οι δυο τους θα προσπαθήσουν να της αποσπάσουν πληροφορίες με κάθε δυνατό τρόπο.
Στρέφοντας το βλέμμα του στη σύγχρονη Αμερική –και όχι μόνο– ο Λάνθιμος θέτει αντιμέτωπους από τη μία τη συνωμοσιολογική, ξενοφοβική, συντηρητική πλημμυρίδα των τελευταίων ετών και από την άλλη την απολύτως ψυχρή, απάνθρωπη εταιρική λογική, που έχει ως μόνο στόχο τη μεγιστοποίηση του κέρδους. Οι χαρακτήρες του Πλίμονς και της Στόουν, εντελώς σχηματικοί στην πρώτη ματιά, καθρεφτίζουν σχεδόν καρικατουρίστικα τις δύο αυτές αντίρροπες(;) δυνάμεις, ωστόσο καθώς η ταινία προχωράει, ο θεατής συνειδητοποιεί ότι κρύβονται πολύ περισσότερα κάτω από την επιφάνεια.
Και αυτό διότι, οι (τελικά) αμφίσημοι αυτοί χαρακτήρες μάς εισάγουν σε ένα σύμπαν ανελέητης σάτιρας πάνω στο σύγχρονο καπιταλιστικό περιβάλλον και ακόμη φιλοσοφικών προεκτάσεων, εύστοχων παρατηρήσεων και ιδιοφυούς σημειολογίας, το οποίο πιθανότατα μόνον ο Λάνθιμος μπορεί να δημιουργήσει με τέτοια ακρίβεια και ζωντάνια.
Πιο σίγουρος από ποτέ για τον εαυτό του, ο Ελληνας σκηνοθέτης κάνει μισό βήμα πίσω στους οπτικούς πειραματισμούς του πρόσφατου παρελθόντος με τους ευρυγώνιους φακούς, τις έντονες χρωματικές αντιθέσεις κ.ο.κ.· από την άλλη προστρέχει στο σπλάτερ, στις Β-movies και στο ασιατικό σινεμά, ενώ γυρίζει με φιλμ σε VistaVision, θέλοντας οι φιγούρες και τα πρόσωπα των πρωταγωνιστών του να γεμίσουν την οθόνη. Εκείνοι από την πλευρά τους δεν τον απογοητεύουν, με τη Στόουν και ιδίως τον Τζέσι Πλίμονς να παραδίδουν σπουδαίες ερμηνείες, που εκτός των άλλων δείχνουν απόλυτη εμπιστοσύνη στον σκηνοθέτη τους.
Το φινάλε
Το σοκαριστικό φινάλε με το μεγαλειώδες μοντάζ εικόνων από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του Σαρακήνικου στη Μήλο, βρίσκει τον θεατή σημαδεμένο, γεμάτο ερωτήματα και (ίσως) μιαν αλλόκοτη, εντελώς λανθιμική, νότα αισιοδοξίας ότι μέσα από τις στάχτες μπορεί να γεννηθεί ένας καλύτερος κόσμος.
