Τα περιστατικά απλώνονται σε διάστημα δεκαετιών. Μπορεί να αλλάζουν οι αριθμοί των δραστών, κάποιοι να κινούνται σε ομάδες, άλλος να υποστηρίζει ότι δεν είχε συνεργό. Το μοτίβο, όμως, σε κάθε διάρρηξη μουσείου στην Ελλάδα μοιάζει κοινό: τα μέτρα ασφαλείας ήταν ελλιπή και τα τρωτά σημεία εύκολα ανιχνεύσιμα. Σε κάποιες περιπτώσεις η φύλαξη είχε ανατεθεί μόνο σε ένα άτομο, σε άλλες οι κάμερες δεν λειτουργούσαν επαρκώς.
Με αφορμή την πρόθεση των αρμόδιων υπουργείων για φύλαξη επιλεγμένων μουσείων της χώρας από αστυνομικούς, η «Κ» θυμάται ορισμένες από αυτές τις κλοπές, από το μακρινό 1990 στην Κόρινθο έως τη συστηματική υπεξαίρεση αρχαιοτήτων το 2018 στη Σαντορίνη.
«Χωρίς εκθέματα»
Ξημερώματα της 12ης Απριλίου 1990, τέσσερις αρχαιοκάπηλοι χτύπησαν στο Μουσείο της Κορίνθου. Αρχικά τραυμάτισαν βαριά τον μοναδικό νυχτοφύλακα, τον φίμωσαν, τον έδεσαν και τον άφησαν αναίσθητο με κατάγματα στα πλευρά και στη γνάθο. Με μια σκάλα σκαρφάλωσαν στη στέγη και πήδηξαν στο αίθριο. Μπήκαν στις αίθουσες με τα ελληνικά και τα ρωμαϊκά εκθέματα από μια μπαλκονόπορτα και έφυγαν αφήνοντας πίσω άδειες προθήκες. Συνολικά άρπαξαν 285 αρχαιότητες. «Ενα μουσείο χωρίς εκθέματα», ήταν ένας από τους τίτλους στις εφημερίδες της εποχής.
Μεταξύ άλλων αφαιρέθηκαν αγγεία κορινθιακών και αττικών εργαστηρίων, μια κεφαλή κούρου του 5ου αιώνα π.Χ., ένα μικρό άγαλμα του Πανός. Πέρασαν χρόνια, ώσπου τον Σεπτέμβριο του 1999 βρέθηκαν και κατασχέθηκαν στις ΗΠΑ με τη συνδρομή και του FBI 12 κιβώτια με κλοπιμαία της Κορίνθου. Επαναπατρίστηκαν το 2001. Σύμφωνα με τις αστυνομικές έρευνες, την κλοπή είχαν οργανώσει Ελληνες ποινικοί οι οποίοι είχαν απασχολήσει στο παρελθόν και για διακίνηση ναρκωτικών.
«Σταμάτα, κλέφτη»
Ξημερώματα 9ης Ιανουαρίου 2012, ένας διαρρήκτης κατάφερε να τρυπώσει στο εσωτερικό της Εθνικής Πινακοθήκης από μια ανασφάλιστη μπαλκονόπορτα, αφού προηγουμένως είχε παραπλανήσει τον μοναδικό φύλακα του μουσείου προκαλώντας ψεύτικους συναγερμούς.
Ο νυχτοφύλακας έπρεπε να επιθεωρήσει 10.800 τ.μ. στη βάρδιά του. Βλέποντας ότι ενεργοποιούνταν αλλεπάλληλοι συναγερμοί είχε καλέσει τον τεχνικό επιφυλακής, αλλά εκείνος αρνήθηκε να έρθει για να εξετάσει εάν επρόκειτο για κάποια βλάβη του συστήματος. Η ίδια εταιρεία συνεργάζεται μέχρι και σήμερα με την Πινακοθήκη.
Το μοτίβο σε όλες τις περιπτώσεις είναι κοινό. Τα μέτρα ασφαλείας ήταν ελλιπή και τα τρωτά σημεία εύκολα ανιχνεύσιμα από τους δράστες.
Ο δράστης αφαίρεσε τρία έργα: το «Γυναικείο κεφάλι» του Πάμπλο Πικάσο, τον «Ανεμόμυλο Στάμμερ» του Πιτ Μοντριάν και ένα σχέδιο των αρχών του 17ου αιώνα του Ιταλού ζωγράφου Γουλιέλμο Κάτσια (Μονκάλβο).
Η κλοπή εξιχνιάσθηκε τον Ιούνιο του 2021. Μία ημέρα προτού αναχωρήσει για το εξωτερικό, ένας άνδρας προσήχθη ως ύποπτος στη ΓΑΔΑ και ομολόγησε. Υπέδειξε το σημείο όπου είχε κρύψει τα κλοπιμαία, σε ένα ρέμα κοντά στο Πόρτο Ράφτη. Ανακτήθηκαν από εκεί οι πίνακες του Πικάσο και του Μοντριάν, ενώ ο δράστης ισχυρίστηκε ότι κατέστρεψε το σχέδιο του Μονκάλβο κατά τη διαφυγή του. Τον Σεπτέμβριο του 2025 καταδικάστηκε σε κάθειρξη πέντε ετών σε δεύτερο βαθμό και οδηγήθηκε στη φυλακή για να εκτίσει το υπόλοιπο της ποινής που του αναλογεί. «Ηταν ξέφραγο αμπέλι, έμεινα μέσα στον χώρο επτά λεπτά και δεν το πιστεύω πώς κατάφερα να μείνω τόσο», είχε πει πρωτοδίκως στην απολογία του για τα μέτρα φύλαξης στο μουσείο.
«”Σταμάτα, κλέφτη”, είπα και άρχισα να τον κυνηγάω», είχε καταθέσει πρωτοδίκως ο νυχτοφύλακας, προκαλώντας την απορία της προέδρου του δικαστηρίου, η οποία τον ρώτησε πώς και δεν τον έπιασε με μια δρασκελιά. «Γλίστρησα και χτύπησα το γόνατό μου και διέφυγε. Εβγαλε δυνατές κραυγές όταν τον είδα, σαν να έδινε σήμα σε κάποιον προπορευόμενο να φύγει», απάντησε εκείνος. Ο καταδικασθείς υποστηρίζει μέχρι σήμερα ότι είχε δράσει μόνος.
Στην Αρχαία Ολυμπία
Δεν είχε περάσει πολύς καιρός από τη διάρρηξη στην Εθνική Πινακοθήκη όταν δύο κουκουλοφόροι εισέβαλαν στο Μουσείο Ιστορίας Ολυμπιακών Αγώνων της Αρχαιότητας στην Ολυμπία, με βαριοπούλες και όπλα στα χέρια. Εδεσαν και φίμωσαν τη φύλακα, έσπασαν πέντε προθήκες και αφαίρεσαν 65 αντικείμενα μεγάλης αρχαιολογικής αξίας.
Περίπου εννέα μήνες μετά, οι αστυνομικές αρχές συνέλαβαν τρία άτομα. Είχαν κρύψει μετά την κλοπή τα αρχαία στο χωριό Κοσκινά, περίπου δύο χιλιόμετρα μακριά από την Αρχαία Ολυμπία. Μυστικός αστυνομικός είχε προσποιηθεί τον ενδιαφερόμενο αγοραστή και κατάφερε να προσεγγίσει ένα από τα μέλη της σπείρας που επιχειρούσε να πουλήσει ένα από τα κλοπιμαία, ένα χρυσό δαχτυλίδι- σφραγίδα με παράσταση ταυροκαθαψίων προς 1,5 εκατ. ευρώ.
Υπεξαίρεση στη Σαντορίνη
Τον Μάιο του 2018 συνελήφθη ο νυχτοφύλακας του Μουσείου Προϊστορικής Θήρας στη Σαντορίνη με την κατηγορία της συστηματικής υπεξαίρεσης αρχαιοτήτων. Φέρεται να είχε αφαιρέσει μέσα σε ένα μήνα 20 αντικείμενα από αποθηκευτικούς χώρους του μουσείου. Οι κάμερες ασφαλείας δεν είχαν καταγράψει τη δράση του, καθώς φαίνεται ότι βρίσκονταν εκτός λειτουργίας για περίπου ένα χρόνο. Ο φύλακας φέρεται να είχε επικαλεστεί οικονομικές δυσκολίες για να δικαιολογήσει τις πράξεις του.
