Ολο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια, κυρίως, μετά την πανδημία COVID-19, ακούγεται η έννοια της «ενιαίας υγείας». Ωστόσο, πολλοί δεν καταλαβαίνουν ούτε τι ακριβώς αφορά ούτε πόσο σημαντική είναι. Ας ξεκινήσουμε από το γεγονός ότι πρώτος μίλησε για «ενιαία υγεία» –ποιος άλλος;– ο Ιπποκράτης. Η προσέγγισή του για την υγεία του ατόμου ήταν ολιστική, ακριβώς γιατί αναγνώριζε την αλληλεπίδραση και αλληλεξάρτηση ανθρώπων, ζώων, περιβάλλοντος.
Μπορεί να μην είναι καινούργια η ιδέα ότι η υγεία ανθρώπων και ζώων συνδέεται στενά, όμως πολλοί επιστήμονες έχουν φέρει σήμερα αυτή τη σχέση σε πρώτο πλάνο, στο επίκεντρο των μελετών τους, φωτίζουν τη σημασία της και πιέζουν για πολιτικές υγείας και στρατηγικές πάνω σε αυτόν τον άξονα.
Προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα την «ενιαία υγεία», ας δούμε ένα εντυπωσιακό στοιχείο. Ποσοστό 99% των αντιβιοτικών που καταναλώνονται σε όλο τον πλανήτη αφορά την κτηνοτροφία –όχι μόνο για την αντιμετώπιση των ασθενειών που προσβάλλουν τα ζώα, αλλά και για την ταχύτερη ανάπτυξή τους– και τη γεωργία. Να μη βιαστούμε να χαρούμε πάντως για το μόλις 1% των αντιβιοτικών που καταλήγουν στον άνθρωπο, γιατί και το υπόλοιπο 99% σ’ εμάς καταλήγει μέσω της διατροφικής αλυσίδας.
Ο ΠΟΥ υπολογίζει ότι μέχρι το 2050 περίπου 39 εκατομμύρια θάνατοι θα οφείλονται στην αντοχή στα αντιμικροβιακά φάρμακα.
Η ευρύτατη και συχνά αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών στον άνθρωπο και πολύ περισσότερο στην κτηνιατρική έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη ανθεκτικών και πολυανθεκτικών στελεχών βακτηρίων.
Αρκετοί από τον χώρο της υγείας εκτιμούν πως η επόμενη πανδημία θα αφορά το πρόβλημα της μικροβιακής αντοχής. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει ότι μέχρι το 2050 περίπου 39 εκατομμύρια θάνατοι θα οφείλονται στην αντοχή στα αντιμικροβιακά φάρμακα.
Σε όλες τις πρόσφατες έρευνες για τη μικροβιακή αντοχή, μάλιστα, γιατροί και ειδικοί τονίζουν ότι βρισκόμαστε «μισό βήμα» από το να επιστρέψουμε στην εποχή προ των αντιβιοτικών. Τι σημαίνει αυτό; Οτι μια απλή βακτηριακή λοίμωξη θα μπορεί να ισοδυναμεί με θανατική καταδίκη.
Για αλλαγή πορείας χρειάζεται «ενιαία υγεία». Λόγου χάριν, περιορισμός της χρήσης αντιβιοτικών όχι μόνο στον άνθρωπο αλλά και στην κτηνοτροφία. Οπου έχει εφαρμοστεί, έχει φέρει αποτελέσματα. Σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης, όπου οι κυβερνήσεις τους ακολουθούν στρατηγικές για να μειωθεί η χρήση των αντιβιοτικών στα ζώα των κτηνοτροφικών μονάδων, τα βακτήρια χάνουν σταδιακά την ανθεκτικότητά τους στα αντιβιοτικά, και τα αντιβιοτικά γίνονται και πάλι αποτελεσματικά. Είμαστε μια αλυσίδα.
