Μία από τις πρόσφατες, τολμηρές χρωματικές παρεμβάσεις σε κτίριο του Μεσοπολέμου στην Αθήνα μάς οδηγεί μπροστά σε ένα σύνθετο ερώτημα για την ποιότητα των αποκαταστάσεων και την ανάγκη της διαφοροποίησης μέσα σε μια θάλασσα τυποποίησης.
Το «τότε» και το «τώρα» αυτής της πολυκατοικίας της δεκαετίας του 1930 στην οδό Φωκίωνος Νέγρη 7, που πρόσφατα αποκαλύφθηκε με έντονο κίτρινο χρώμα, συνοδεύει με εμφατικό τρόπο έναν γενικότερο προβληματισμό για το τι έχει ανάγκη η πόλη και για το πώς μπορούμε ή θέλουμε να χειριζόμαστε το κτιριακό απόθεμα μιας ορισμένης αρχιτεκτονικής, αισθητικής και ιστορικής αξίας.
Η πολυκατοικία της οδού Φωκίωνος Νέγρη 7 ανήκει σε εκείνη τη γενιά κτιρίων που εκπροσώπησαν την ακμή της περιοχής στην προθήκη της αστικής Αθήνας. Η άνοδος της Κυψέλης, με βάσεις ήδη από το 1920 περίπου, εκτοξεύτηκε μετά την κάλυψη του ρέματος και τη διαμόρφωση της Φωκίωνος Νέγρη το 1937. Η συγκεκριμένη πολυκατοικία βρίσκεται στο κομμάτι ανάμεσα στην Πατησίων και στη Δροσοπούλου και, όπως υποδηλώνει η μοντερνιστική μορφολογία της με το σταυροειδές κατακόρυφο έρκερ και τα θαυμάσια παράθυρα με καΐτια, απευθυνόταν στην ανώτερη μεσαία τάξη της δεκαετίας του 1930.
Εκείνη η γενιά των αθηναϊκών πολυκατοικιών, πριν από τον πόλεμο, εισήγαγε τις νέες κατόψεις, την κεντρική θέρμανση και το πλήρες λουτρό, καινοτομίες που συνέβαλαν στην ευρύτατη αποδοχή των μοντέρνων, τότε, διαμερισμάτων, που αρχικά απευθύνονταν στα μεσαία και ανώτερα κοινωνικά στρώματα.
Οι περισσότερες από τις πολυκατοικίες αυτές εφάρμοζαν όσα ίσχυαν διεθνώς στον προηγμένο κόσμο και σταδιακά αναπτύχθηκε ο τύπος της αθηναϊκής πολυκατοικίας.
Η πρόσοψη υιοθετούσε το αρτιφισιέλ, με το χρώμα αναμεμειγμένο μέσα στη μαρμαροκονία ή στο τσιμέντο.
Ο χρωματισμός ήταν φαιός ή καστανός και σταδιακά επικράτησε αυτό το γλυκό καφετί χρώμα, που συνδέθηκε με την ταυτότητα του αστικού μοντερνισμού της δεκαετίας του 1930.
Εκείνα τα χρόνια, οι θεματοφύλακες της αθηναϊκής παράδοσης, νοσταλγοί της μικρής Αθήνας προ του 1922, κατηγορούσαν τα κτίρια αυτά ως σκοτεινά και ξένα προς την παράδοση του τόπου. Σταδιακά, αφομοιώθηκαν και αγαπήθηκαν. Η επιλογή του έντονου κίτρινου χρώματος για την πρόσοψη αυτής της πολυκατοικίας προσπερνάει αυτές τις αρχές είτε από επιλογή είτε από άγνοια. Απαντάει, σαφώς, σε μια ανάγκη ρήξης με την αθηναϊκή τυποποίηση της αχρωμίας και της αρχιτεκτονικής κοινοτοπίας.
Ενστερνίζομαι την ανάγκη να αποκτήσει η Αθήνα χρώμα (στις προσόψεις, στις στέγες, ή μέσα από εποχική ανθοφορία) αλλά με βεβαιότητα θα προέκρινα τη συγκεκριμένη χρωματική επιλογή σε ένα άλλο κτίριο, που να είναι αρχιτεκτονικά ασήμαντο, έτσι ώστε το χρώμα να του προσδώσει ενδιαφέρον και προσωπικότητα.
Η συγκεκριμένη πολυκατοικία της οδού Φωκίωνος Νέγρη με το πρωτότυπο καστανό αρτιφισιέλ της ζητούσε απλώς πλύσιμο με υδροβολή και όχι βάψιμο. Οι πόροι της αναπνέουν μέσα από το χρώμα που εμπεριέχει, διαφορετικά ο νέος χρωματισμός είναι απλώς επικάλυψη και μασκάρεμα μιας αισθητικής αντίληψης η οποία πριν από 90 χρόνια ήταν καινοτόμος. Σε κάθε περίπτωση, το κίτρινο χρώμα ανοίγει τον διάλογο και μας δίνει μια βάση προβληματισμού.
