Καμώνεται την Ισιδώρα Ντάνκαν φορώντας μια κουρελιασμένη λευκή τουνίκ και αλωνίζει τη σκηνή του Πτι Παλαί, στο Παγκράτι, απ’ άκρη σ’ άκρη, παίρνοντας τις χαρακτηριστικές πόζες της Αμερικανίδας πρωτοπόρου του εκφραστικού χορού, με γελοιότητα και χάρη. Σε άλλες στιγμές, εμπνευσμένες από τον παλιό χολιγουντιανό κινηματογράφο, τα βήματά της θυμίζουν εκείνα του τσάρλεστον. Κάνει μορφασμούς σαν των ντραγκ κουίν των Μπαλέτων Τροκαντερό του Μόντε Κάρλο. Εχει βίαια ξεσπάσματα, που παραπέμπουν στην πιο κοντινή της συγγενή, την Ντιβάιν, πάλαι ποτέ μούσα του Τζον Γουότερς. Οταν μιλάει, αρθρώνει τις λέξεις περίεργα, σαν καρτούν και μπλέκει τα ελληνικά με τα γαλλικά· ενίοτε, ο ήχος της φωνής της παραμορφώνεται α λα Λόρι Αντερσον. Αλλάζει ρούχα, μάσκες, περούκες. Είναι ο ορισμός του «καμπ». Κι όταν ο στροβοσκοπικός φωτισμός παγώνει την κίνησή της κι εκείνη ουρλιάζει ή όταν η ένταση του ήχου ταρακουνάει τα καθίσματα του θεάτρου, σε τρομάζει.
Δέκα χρόνια μετά την πρώτη μας γνωριμία μαζί της και αφού ταξίδεψε ανά τον κόσμο, η χαρισματική –που θα μπορούσε να περιγραφεί, επίσης, ως γκροτέσκα, αλλοπρόσαλλη, αδέξια και αναπολογητικά περεκκλίνουσα– πρωταγωνίστρια της 40λεπτης σόλο περφόρμανς «Relic» του Ευριπίδη Λασκαρίδη (δημιουργία και ερμηνεία) και της ομάδας του Osmosis, παραμένει ακαταμάχητη, παρότι ο τίτλος του έργου («relic» σημαίνει απολίθωμα) θα μπορούσε να αποδοθεί περιφραστικά ως «απομεινάρι του παρελθόντος». Προσωπικά, η πρόσκρουσή μου μαζί της, το 2015, στην Πειραιώς 260, όταν ήταν ακόμη της μόδας να συζητάμε για το weird wave στο ελληνικό σινεμά, ήταν μετωπική. Με αυτή την περσόνα, αυτή την παράσταση και μια μικρή χρονοκαθυστέρηση, ο Λασκαρίδης εξέφραζε στις σκηνικές τέχνες ό,τι ο Γιώργος Λάνθιμος και ο Ευθύμης Φιλίππου στην κινηματογραφική γραφή. Τότε, η χοροπλασία του βιωνόταν ως αποκάλυψη. Τώρα, ως «απλώς» ένα πολύ του γούστου μας θέαμα.
Παρακολουθώντας ξανά το «Relic», διαπιστώνουμε ότι το αλλόκοτο κοστούμι που κατασκεύασε ο Aγγελος Μέντης για την επί σκηνής trash ντίβα, το οποίο την κάνει να μοιάζει με χίμαιρα, ένα ον ανθρωπόμορφο με μπούτια ξεπουπουλιασμένου κοτόπουλου και αυτιά Μίνι Μάους, συνεχίζει να επαρκεί για να αποπλανηθεί το κοινό στην παραστασιακή μαγεία. Το ίδιο ισχύει για τα ευφάνταστα μικροτρίκ της περφόρμανς – ένα βρεγμένο σφουγγάρι που στάζει για να υποδηλώσει την ούρηση, τα διάφορα μαραφέτια που παράγουν θορύβους. Με μήτρα αυτό το δρώμενο, άλλωστε, δημιουργήθηκαν τα επόμενα, μεγαλύτερης κλίμακας, έργα του Λασκαρίδη, όλα τους τρυφερά, σαν το τραγούδι «Dá-me um beijo» (Δώσε μου ένα φιλί) της Ελις Ρεγκίνα –μιας Βραζιλιάνας σταρ της μπόσα νόβα που πέθανε τον Ιανουάριο του 1982, στα 36 της, ύστερα από συνδυαστική χρήση βερμούτ, κοκαΐνης και ηρεμιστικών– το οποίο ακούγεται προς το τέλος του «Relic».
Αρχής γενομένης με αυτό το έργο, επίσης, ο Λασκαρίδης και η ομάδα του καταπιάστηκαν με θέματα όπως η ατυπική ομορφιά και η κουίρ εμπειρία, που τότε λογίζονταν ως ειδικού ενδιαφέροντος και μέσα στη δεκαετία που ακολούθησε ήρθαν πιο κοντά στο κέντρο του δημόσιου διαλόγου. Εφτιαξε ένα μίνι ρεπερτόριο από παραστάσεις που επαναλαμβάνονται. Επηρέασε τη νεότερη γενιά χορογράφων και διαθεματικών δημιουργών. Το πιο σημαντικό; Παρότι ως καλλιτέχνης εντάσσεται στην αβανγκάρντ σκηνή και τα έργα του συνεχίζουν να θεωρούνται πρωτοποριακά, κατάφερε να ενδιαφέρει, να αφορά και να διασκεδάζει πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους ανθρώπους. Την Τετάρτη, στην πλατεία του Πτι Παλαί συνυπήρχαν οι μεσοαστές θεατρόφιλες κυρίες με τους «σκουλαρικάτους» νεαρούς με τις κοντές βερμούδες, που είχαν τα μαλλιά τους κουρεμένα χαίτη. Η τέχνη, όταν είναι καλή, ενώνει. Ας το κρατήσουμε αυτό.
