Το φωτογραφικό πανόραμα της πόλης της Κατερίνης, στα χρόνια ανάμεσα στο 1950 και στο 1970, συμπυκνώνει την οικεία πορεία μιας ελληνικής πόλης στο μεταίχμιο μιας εποχής. Ωστόσο, η Κατερίνη, φωτισμένη από το στιλπνό μαυρόασπρο φως του φωτογράφου – βιογράφου της, Σάββα Τσιλιγγιρίδη (1924-2004), αναδύεται ως τόπος ιδιαίτερος, με την απλή ωραιότητα εκείνης της παλιάς κεραμοσκεπούς Ελλάδας, που φτάνει σήμερα σε εμάς ως νοσταλγικό κύμα αυτογνωσίας. Μια επιλογή από τις φωτογραφίες του Σάββα Τσιλιγγιρίδη έδωσαν ζωή στη νέα έκδοση με τίτλο «Κατερίνη. Το παραμύθι της πόλης», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Temeteron. Την επιλογή των φωτογραφιών έκανε ο γιος του φωτογράφου, Σπύρος Τσιλιγγιρίδης, ο οποίος διαχειρίζεται το αρχείο ΣΑΤΣΙ. Στο κείμενο με το οποίο προλογίζει την έκδοση, ο Σπύρος Τσιλιγγιρίδης μιλάει για τον «ειδυλλιακό και απέριττο πολιτισμό της πόλης» πριν ισοπεδωθεί, αλλά και για την αξία αυτών των εικόνων που «μιλούν όχι μόνο για μια εποχή που χάθηκε οριστικά (καπνομάγαζα, ιδιωτικά και δημόσια μέγαρα, γειτονιές και επαγγέλματα) αλλά και για τη γοητεία που ασκεί πάνω μας το παρελθόν ώστε να αναδυθεί η ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον».
Είναι σαφές πως το φωτογραφικό αυτό βιβλίο προσφέρει πολύ περισσότερα από τη συγκίνηση που γεννά η παρακαταθήκη του Σάββα Τσιλιγγιρίδη. Ανάμεσα στα Πιέρια και στον Ολυμπο, η Κατερίνη, πόλη καπνεργατική για πολλές δεκαετίες, πόλη με μια δική της ομορφιά, την οποία σήμερα εκτιμάμε, αναδύεται ως ένα αστικό κέντρο πολύπτυχο. Ανθρωποι των γραμμάτων, όπως είναι ο ποιητής και φιλίστωρ Αντώνης Κάλφας, έχουν δώσει βάθος στη σύγχρονη ανάγνωση της πόλης. Ο ίδιος ιστορεί τη δική του Κατερίνη, στον πρόλογο του βιβλίου, και εξυφαίνει μια αρμονική σύμπλευση της αγροτικής και της αστικής ζωής, που σφράγισαν την καθημερινότητα της πόλης. Επισημαίνει, και δικαίως, την αξία της πανοραμικής άποψης της Κατερίνης «που φιλοτεχνήθηκε με ανθρωπολογική και φυσιολατρική ευλάβεια από τον Σάββα Τσιλιγγιρίδη στα 1963». Και πράγματι, η φωτογραφία αυτή είναι σαν εικόνισμα της πόλης, σε κάνει να βυθίζεσαι στους όγκους, στις κοιλότητες, στις σκιές του χρόνου.
Χάρη στον Σάββα Τσιλιγγιρίδη, η Κατερίνη εγγράφεται στο συλλογικό εθνικό υποσυνείδητο ως μια πόλη που αποτυπώθηκε από καλλιτέχνη φωτογράφο κατά την παράδοση των Βασίλη Λέτσιου, Τάκη Τλούπα, Σπύρου Μελετζή, Κώστα Μπαλάφα. Με τον Τλούπα είχαν συνεκθέσει το 1992 στην Κατερίνη με θέμα τον Ολυμπο. Ο Αντώνης Κάλφας στρέφει την προσοχή μας σε όσα ακόμη και με την απουσία τους ορίζουν ακόμη το άυλο ίχνος της πόλης. Οσα άλλαξαν την πλατεία Ελευθερίας (όπου και το –πρώτο– μοντέρνο Μέγαρο Παπαγεωργίου, στη δεκαετία του 1960), την πολύβουη οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου, την περηφάνια για την άνοδο του Πιερικού στην Α΄ Εθνική το 1962, την παλιά Ριζάρειο, την οικία Δίκα, το ξενοδοχείο Εμπορικόν, τον κοιμητηριακό ναό της Αγίας Αικατερίνης, το φιλανθές δημοτικό πάρκο, τον συνοικισμό των Ευαγγελικών, το υδραγωγείο στην παλιά του μορφή, τα πανηγύρια, τη λαϊκή και αγροτική ζωή, τις πνευματικές κινήσεις, τον πρόωρα χαμένο δεξιοτέχνη Χάρη Λεμονόπουλο (1923-1975)…
Ενας κόσμος ολόκληρος, κάποτε συμπαγής, πλέον πολυδιασπασμένος στη μνήμη. Οι φωτογραφίες του Σάββα Τσιλιγγιρίδη ανυψώνουν την Κατερίνη και μας την παραδίδουν απροσδιόριστα γοητευτική.
