Ο Ραχμάνινοφ είναι αντιφατική περίπτωση, λέει ο κύριος Γκρι. Μπορεί να σε κουράσει, μπορεί όμως και να σε καθηλώσει. Συμφωνικά ποιήματα όπως «Το νησί των νεκρών» ή ο «Πρίγκιπας Ροστισλάβ», που δεν βαραίνουν από έναν, συχνά, υπέρμετρο συναισθηματισμό, αποτελούν κορυφαίες στιγμές ενός έξοχου συμφωνιστή.
Ενα νέο άλμπουμ περιλαμβάνει κάτι ιδιαίτερο: το Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα υπ’ αριθμ. 5 του Ραχμάνινοφ. Ο Ρώσος συνθέτης όμως δεν έγραψε ποτέ πέμπτο κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα· έφτασε, αισίως, τα τέσσερα.
Τι συμβαίνει, λοιπόν, εδώ; Ο Βόλφραμ Σμιντ-Λεονάρντι στο πιάνο και η Φιλαρμονική Ορχήστρα Γιάννατσεκ υπό τη διεύθυνση του Θίοντορ Κούτσαρ ερμηνεύουν τη Δεύτερη Συμφωνία του, γυρισμένη όμως σε εκδοχή κοντσέρτου για πιάνο και ορχήστρα.
Ο Ραχμάνινοφ συνέθεσε τη Δεύτερη Συμφωνία του έπειτα από μεγάλη εσωτερική αγωνία. Η πρεμιέρα της Πρώτης, με τον μεγάλο συμπατριώτη του, τον συνθέτη Γκλαζούνοφ, στο πόντιουμ, στέφθηκε με αποτυχία. Ο Ραχμάνινοφ βυθίστηκε σε κατάθλιψη η οποία κράτησε μια ολόκληρη τετραετία.
Μονάχα ύστερα από ένα είδος πρώιμης, αυτοσχέδιας ψυχανάλυσης κατάφερε να σταθεί και πάλι στα πόδια του, σε μια εποχή κατά την οποία η Ρωσία κλυδωνιζόταν από τεράστιες πολιτικές και κοινωνικές αναταραχές. Οπως ο Ναμπόκοφ και ο Στραβίνσκι, ο Ραχμάνινοφ και η οικογένειά του δεν είδαν ποτέ με καλό μάτι τη Ρωσική Επανάσταση – γι’ αυτό και εγκατέλειψαν τη χώρα. Ο Σεργκέι εργάστηκε με πολύ κόπο πάνω στην παρτιτούρα της Δεύτερης Συμφωνίας. Αυτή τη φορά όμως θριάμβευσε· έως σήμερα, το έργο αποτελεί από τα πλέον δημοφιλή του χάρη στην άφθαστη μελωδικότητα και τη ρομαντική του σαγήνη.
(Εντάξει· η Δεύτερη του «Ραχ» κινείται σε αυτή τη γνωστή, επικίνδυνα λεπτή, γραμμή ανάμεσα στον λυρισμό και τη συναισθηματολαγνεία, ωστόσο η αμεσότητά της δύσκολα μπορεί να αμφισβητηθεί).
Τη μετατροπή της συμφωνίας σε κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα υπογράφει ο Αλεξάντερ Βάρενμπεργκ και το αποτέλεσμα περιλαμβάνεται στο ανά χείρας άλμπουμ.
Υποτίθεται ότι για τους πολύ «καθαρούς» της λεγόμενης κλασικής μουσικής, κάτι τέτοιες πρωτοβουλίες έχουν ένα χαρακτήρα «ιεροσυλίας». Ή, έστω, περιττό, άχρηστο. Μπορεί και να είναι έτσι. Πάντως, το μέρος του πιάνου είναι γραμμένο στο κοντσερτάντε πνεύμα του συνθέτη· το αγαπημένο του μουσικό όργανο εδώ αναλαμβάνει να αναπτύξει τα βασικά μουσικά θέματα της συμφωνίας φωτίζοντάς τα με τον δικό του τρόπο. Ιδανική συνθήκη: να ακούσετε «πλάι πλάι» τη Δεύτερη στην πρωτότυπη μορφή της και μετά στην κοντσερτάντε εκδοχή.
Rachmaninoff
Arr. Warenberg
Piano Concerto «No. 5»
Arrangement of Symphony No. 2
Wolfram Schmitt-Leonardy, piano
Janacek Philarmonic Orchestra
Theodore Kuchar
Brilliant
