Πώς θα ήταν η Εθνική Πινακοθήκη, η Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης, το Εθνικό Θέατρο, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, η Εθνική Λυρική Σκηνή και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο αν στο τιμόνι τους τοποθετούνταν καλλιτέχνες της νεότερης γενιάς; Βρήκαμε στις διακοπές τους επτά εικαστικούς, θεατρικούς ή κινηματογρα-φικούς σκηνοθέτες, τραγουδιστές, χορογράφους και performance artists, και τους ρωτήσαμε τι θα έκαναν αν γυρίζοντας στη βάση τους έβρισκαν στον υπολογιστή τους ένα email που θα τους όριζε καλλιτεχνικούς διευθυντές στους παραπάνω θεσμούς και οργανισμούς.
Τους ζητήσαμε να μας εκφράσουν ακόμη και το πιο τρελό τους όνειρο, ακολουθώντας τις προσταγές των συνθημάτων που μας άφησε παρακαταθήκη ο Μάης του ’68: «Η φαντασία στην εξουσία», «να είστε ρεαλιστές, να ζητάτε το αδύνατο», «απαγορεύεται το απαγορεύεται».
Οι απαντήσεις τους αποτυπώνουν το μεγάλο εύρος σκέψης των σύγχρονων καλλιτεχνών και των αιτημάτων τους από την πολιτεία, ενώ την ίδια στιγμή δείχνουν απρόσμενες κατευθύνσεις προς τους έχοντες «και το μαχαίρι και το καρπούζι».
«Θα έκανα πάρτι, γευσιγνωσίες και άλλα events»
Ειρήνη Καραγιαννοπούλου, εικαστικός, για την Εθνική Πινακοθήκη
Οταν, με το καλό, γυρίσω από τις διακοπές μου και αναλάβω την Εθνική Πινακοθήκη θα δώσω βήμα σε νέους καλλιτέχνες, γιατί το πιο δύσκολο πράγμα σε αυτή τη ζωή δεν είναι να κάνεις τέχνη αλλά να την επικοινωνήσεις στο κοινό, να κάνεις τους ανθρώπους να σε εμπιστευθούν, να αποκτήσεις φωνή. Θα μιλήσω με νέους καλλιτέχνες, θα κάνω open calls, θα πάω σε στούντιο. Θα ήθελα, επίσης, να δημιουργήσω μια σύνδεση ανάμεσα στα έργα που βρίσκονται στη συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης και σε καλλιτέχνες ζωντανούς, με ενέργεια. Αυτό, πιστεύω, θα έφερνε περισσότερο κόσμο και θα έδινε μια ένεση φρεσκάδας στα υπάρχοντα έργα – είμαι της άποψης ότι αν δεν υπάρχει διάλογος, αν δεν υπάρχει αυτό το πέρασμα από το πριν στο τώρα, ό,τι και να βάλεις σε μια πινακοθήκη είναι νεκρό. Επίσης, θα φωνάξω νέους επιμελητές να ξαναδούν τη συλλογή της, προκειμένου να την αναδείξουν με καινούργιους τρόπους. Θα κάνω πάρτι, γευσιγνωσίες και άλλα events για να αρχίσει ο κόσμος όχι να καταλαβαίνει την τέχνη –η τέχνη είναι κάτι που δεν μπορεί κανείς να το καταλάβει– αλλά να τη νιώσει, να την αγαπήσει· η τέχνη είναι κάτι που το μοιραζόμαστε μεταξύ μας και γίνεται η ζωή μας καλύτερη.
*Η Ειρήνη Καραγιαννοπούλου θα συμμετάσχει στο «Soho Loft Project», που θα παρουσιαστεί στη Νέα Υόρκη από τις 10 έως τις 30 Σεπτεμβρίου. Παράλληλα, παρουσιάζει το πρότζεκτ «Anatomia Humana Part II», σε δική της επιμέλεια, στην γκαλερί Black Bird Rook του Λονδίνου (έως τις 14 Σεπτεμβρίου).
«Θα έδινα έμφαση στο ζήτημα του τραγουδιού»
Θοδωρής Βουτσικάκης, τραγουδιστής, για την Εθνική Λυρική Σκηνή
Το λυρικό θέατρο και η κλασική μουσική είναι είδη που αρκετοί από εμάς έχουμε μάθει πιο πολύ να τα θαυμάζουμε παρά να τα κατανοούμε, θεωρώντας τα κομμάτι της ιστορίας του παγκόσμιου μουσικού πολιτισμού. Ως καλλιτεχνικός διευθυντής της ΕΛΣ, λοιπόν, θα ήθελα να αναδείξω το πόσο μας εμπεριέχουν‧ να ρίξω π.χ. φως στους Έλληνες συνθέτες που επηρεάστηκαν από τους μεγάλους κλασικούς. Επίσης, θα έβαζα στον καλλιτεχνικό προγραμματισμό μου είδη όπως το film scoring, που έχει μεγάλη απήχηση λόγω του κινηματογράφου. Τέλος, μιας και συμφωνώ με την άποψη ότι η ελληνική κουλτούρα είναι τραγουδιστική και όχι μουσική, στο πρόγραμμα της Εναλλακτικής Σκηνής θα έδινα έμφαση στο ζήτημα του τραγουδιού και των συγγενειών του με το λυρικό θέατρο. Όλα αυτά, βέβαια, είναι απλές σκέψεις τής στιγμής για την ΕΛΣ, που μας τιμάει με την ποιότητα και τη συνεχή παρουσία της στην πολιτιστικά δύσκολη σημερινή πραγματικότητα της χώρας.
*Το άλμπουμ «Το πρώτο μου τριαντάφυλλο» του Θοδωρή Βουτσικάκη, σε στίχους Λίνας Νικολακοπούλου, κυκλοφορεί από την Panik Oxygen
«Θα έδινα βήμα στους ταλαντούχους που τα παράτησαν»
Βασίλης Βηλαράς, σκηνοθέτης και performance artist, για το Εθνικό Θέατρο
Φτάνοντας στην Αθήνα από την Ικαρία, όπου είμαι τώρα, θα καλούσα στο Εθνικό όλους τους κάποτε φερέλπιδες σκηνοθέτες και σκηνοθέτιδες που η ανερχόμενη πορεία τους σταμάτησε επειδή δεν κατάφεραν να συνεχίσουν να βρίσκουν μπάτζετ και παραγωγούς. Ολους αυτούς και όλες αυτές που δεν ενδιαφέρθηκαν να συνεργαστούν με «μεγάλα ονόματα», τα οποία δεν εκτιμούσαν, προκειμένου ένας παραγωγός να τους χρηματοδοτήσει με σιγουριά την επόμενη δουλειά τους και σιγά σιγά σταμάτησαν να μπορούν να στηρίζουν το όραμά τους με δικά τους χρήματα. Θα τους παρείχα οικονομική υποστήριξη για να συνεχίσουν τη δουλειά που κάποτε τους είχε βάλει στο επίκεντρο της προσοχής μας. Πιστεύω ότι με αυτόν τον τρόπο θα άλλαζε το θεατρικό τοπίο. Από εκεί και πέρα, θα κρατούσα σε μόνιμη βάση ανοιχτές τις ακροάσεις προς όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως ταυτότητας φύλου, θα προέτρεπα τα άτομα της ταξιθεσίας να φορούν ό,τι θέλουν, θα φρόντιζα να αναγνωρίζεται η μεγάλη σημασία των τεχνικών στο ανέβασμα της κάθε παράστασης, θα έλεγα στους stage managers πως δεν χρειάζεται να σηκώνουν το κινητό τους μετά το πέρας της βάρδιάς τους και στους καλλιτέχνες να είναι καλοί και ευγενικοί με όλο το προσωπικό του θεάτρου, γιατί οι πάντες βρίσκονται εκεί για να τους εξυπηρετήσουν.
*Η παράσταση «Η εκδίκηση του Φώτη» σε κείμενο, σκηνοθεσία και ερμηνεία του Βασίλη Βηλαρά θα κάνει πρεμιέρα τον Νοέμβριο στο Bijoux de Kant Hood Art Space.
«Στον τελευταίο όροφο, θα έβαζα κερκίδες»
Ανέστης Ιωάννου, εικαστικός, για το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
«Η τέχνη πρέπει να ζει, όχι να ταριχεύεται. Καταστρέψτε το ντεκόρ, τη σοβαρότητα, τους ναούς της τέχνης. Δεν υπάρχει τίποτα πιο ευχάριστο από το να μπερδεύεις και να αναστατώνεις τους ανθρώπους. Νταντά σημαίνει άρνηση των θεσμών». Κάπως έτσι μιλούσαν οι ντανταϊστές. Εχει νόημα να τους θυμόμαστε σήμερα, να μην ξεχνάμε ότι η δημιουργία ανήκει στη ζωή που κινείται και αναστατώνει. Αν αναλάμβανα το ΕΜΣΤ, λοιπόν, θα το έκανα skatepark. Οι σανίδες θα ακούγονταν δίπλα στα έργα και, στον τελευταίο του όροφο, θα έβαζα κερκίδες για να κοιτάμε την Αθήνα σαν να είναι ένα θορυβώδες κολάζ. Οι διαδρομές και οι ράμπες του skatepark θα κατέληγαν στον δρόμο, στη Συγγρού, ανακατεύοντας την τέχνη με την κίνηση, τον ιδρώτα, τα φανάρια. Γιατί η τέχνη δεν είναι σιωπή, είναι μια απότομη στροφή· χτυπάει, γελάει, πέφτει. Και ένα μουσείο που δεν σε ξαφνιάζει είναι, απλώς, ένα κλειστό δωμάτιο.
*Ο Ανέστης Ιωάννου εκπροσωπείται από την γκαλερί Crux. Αυτή την περίοδο συμμετέχει στις ομαδικές εκθέσεις «Είσαι ό,τι φοράς» (Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, έως τις 31 Οκτωβρίου) και «Διαδρομές στην τέχνη: Εργα από τη συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων» (έως τις 2 Νοεμβρίου). Για επόμενα πρότζεκτ του συντονιστείτε στο σάιτ anestisioannou.com.
«Θα έχτιζα την αυτοπεποίθηση των χορευτών»
Αντωνία Οικονόμου, χορογράφος, για την Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης
Είναι Αύγουστος, είμαι στο Πήλιο, έχω ωραία θέα, κάθομαι, πίνω τον καφέ μου και με το που επιστρέφω στην Αθήνα επανέρχομαι στην πραγματικότητα με ένα τρομακτικό και την ίδια στιγμή ωραίο σενάριο, που με βάζει στη διαδικασία να αναλογιστώ τι θα χρειαζόμουν εγώ αν αποφοιτούσα τώρα από μια σχολή χορού. Σκέφτομαι, λοιπόν, ότι σήμερα η τέχνη του χορού συμβαίνει μέσα σε ένα φάσμα που περιλαμβάνει και τη σκηνή του θεάτρου, των εικαστικών, της περφόρμανς, της πολυμεσικότητας. Πώς θα έχτιζα την αυτοπεποίθηση των σπουδαστών ότι αποφοιτώντας θα ήταν, εκτός από χορευτές, «σφαιρικοί καλλιτέχνες», έτοιμοι να αναλάβουν πρότζεκτ και να συνεργαστούν με άλλους δημιουργούς; Κατ’ αρχάς, θα έδινα μεγαλύτερη βαρύτητα στον αυτοσχεδιασμό, στον ατομικό αλλά κυρίως τον ομαδικό· στην ομαδική σύνθεση. Είναι κάτι το οποίο μας ζητείται πολύ. Επίσης, θα έφτιαχνα μια σταθερή ομάδα καθηγητών-συμβούλων που θα συνόδευε τους σπουδαστές από το πρώτο μέχρι το τελευταίο έτος. Αυτή η ομάδα θα ήταν, όμως, μικρή, για να υπάρχει, παράλληλα, μια συνεχής ροή διδασκόντων από τη σύγχρονη σκηνή του χορού –χορογράφων, σκηνογράφων, φωτιστών, σχεδιαστών κοστουμιών, τεχνικών ήχου, κινηματογραφιστών, δραματουργών, ιστορικών τέχνης– που θα παραδίδουν σεμινάρια, masterclasses κ.λπ. Αυτό θα προίκιζε τους σπουδαστές με την τεχνογνωσία του πώς φτιάχνεται μια παράσταση.
*Για επόμενα πρότζεκτ της Αντωνίας Οικονόμου συντονιστείτε στο σάιτ της: antoniaeconomou.com.
«Καλλιτέχνες της περφόρμανς αρτ στο μουσείο»
PASHIAS, Εικαστικός, για το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Αποχαιρετώντας το άγαλμα της Λουόμενης Αφροδίτης και το τουριστικό αντίγραφο του Κολοσσού που συνάντησα σε ένα καφέ στο Φαληράκι, βάζω τέλος στις καλοκαιρινές μου διακοπές στη Ρόδο και επιστρέφω στην Αθήνα για να αναλάβω τη διεύθυνση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Στο πλαίσιο της φαντασιακής μου ηγεσίας επί της πλουσιότερης και πιο σημαντικής αρχαιολογικής συλλογής στο κόσμο, προσθέτω καλλιτεχνικές και συμμετοχικές δράσεις για να προσελκύσω νέο κοινό: μικρότερες ηλικίες, ομάδες που δεν βλέπουν τον εαυτό τους να αντιπροσωπεύεται στην έκθεσή του ως έχει. Πριν ολοκληρωθεί η «ολική μεταμόρφωση» του κτιρίου του μουσείου, λοιπόν, παίρνω τον ενδιάμεσο χρόνο και χώρο ως μια ευκαιρία πειραματισμού και δοκιμής για ένα παιχνίδι εναλλακτικών νοηματοδοτήσεων. Ενας αθλητής ακοντισμού με σάρκα και οστά συμπληρώνει το σχήμα του χάλκινου αγάλματος του Ποσειδώνα, ένα μικρό παιδί αφρικανικής καταγωγής ενσαρκώνει τον Ιππέα του Αρτεμισίου, καλλιτέχνες της περφόρμανς αρτ αντικαθιστούν με τα σώματά τους τις υβριδικές φιγούρες του Πάνα και της Μαινάδας. Μπλέκω το παρελθόν με το μέλλον, την ιστορικότητα με τη διαδραστικότητα, τις «κλειστές» ταυτότητες και τα όρια με την ελευθερία της έκφρασης.
*Για επόμενα πρότζεκτ του PASHIAS συντονιστείτε στο σάιτ του: pashias.art.
«Θα διοργάνωνα ένα “risk lab” για έργα σε εξέλιξη»
Θανάσης Νεοφώτιστος, σκηνοθέτης, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Γυρνάω από την Κάσο και αναλαμβάνω την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης! Το πρώτο μου μέλημα είναι να τιμήσω και να συνεχίσω το όραμα που έχουν διαμορφώσει ο νυν καλλιτεχνικός διευθυντής του Ορέστης Ανδρεαδάκης και η ομάδα του. Αυτό μου κάνει τα πράγματα και πιο εύκολα και πιο δύσκολα. Εύκολα, γιατί το φεστιβάλ έχει φτάσει πολύ ψηλά. Δύσκολα, γιατί κρατάω στα χέρια μου μια απαιτητική κληρονομιά, που οφείλω να διατηρήσω ζωντανή. Μιας και κάπως έγινα καλλιτεχνικός διευθυντής, βέβαια, πρέπει να προσπαθήσω να πάω τα δεδομένα και ένα βήμα παραπέρα, φαντάζομαι… Σε αυτή την περίοδο πίεσης για τον πολιτισμό, θα έδινα ακόμη περισσότερο χώρο στους δημιουργούς και θα φρόντιζα να χτίσω καινούργια κανάλια επικοινωνίας με το κοινό τους. Θα καθιέρωνα, λοιπόν, έναν ετήσιο κύκλο συνεπιμελητών δημιουργών για να ενισχύσω τον πλουραλισμό και θα διοργάνωνα ένα «risk lab» για έργα σε εξέλιξη, δηλαδή ένα εργαστήριο στο οποίο θα γίνονταν δοκιμαστικές προβολές ταινιών, ανοιχτές στο κοινό. Ως κινηματογραφιστής, θα ήθελα να υπάρχει ένα προστατευμένο περιβάλλον θέασης, ώστε οι ταινίες να βρίσκουν τον ρυθμό τους προτού αφεθούν ελεύθερες στον κόσμο.
*Το «Αγόρι με τα γαλάζια μάτια», η νέα ταινία του Θανάση Νεοφώτιστου, βρίσκεται σε στάδιο post-production.
