Πόσο ευχάριστο είναι να βλέπει κανείς νέους ανθρώπους να ασχολούνται με ένα είδος μουσικής που χρειάζεται σοβαρή μελέτη, συγκέντρωση και αφοσίωση! Η ευκαιρία δόθηκε στις 27 Απριλίου στην αίθουσα «Χρήστος Δ. Λαμπράκης», οπότε συνέπραξαν η Φιλαρμονική Νέων του Βρανδεμβούργου και η ελληνική Ορχήστρα Νέων Underground. Το πρόγραμμα της συνεργασίας τους χρηματοδοτήθηκε από το Ελληνογερμανικό Ιδρυμα Νεολαίας (ΕΓΙΝ).
Για το γερμανικό σύνολο γνωρίζουμε ότι ιδρύθηκε το 1992. Είναι κρατικό, ενώ τα μέλη του, ηλικίας 23 έως 25 ετών, επιλέγονται μέσω ακροάσεων και προέρχονται κυρίως από μουσικές σχολές της περιοχής του Βρανδεμβούργου. Για την ελληνική ορχήστρα, με όνομα που μάλλον αντιτάσσεται στις αξίες όσων θεωρητικά πρεσβεύει, πληροφορούμαστε κάπως αόριστα ότι ιδρύθηκε πριν από 15 χρόνια και ότι «είναι μία από τις σημαντικότερες νεανικές συμφωνικές ορχήστρες στην Ελλάδα».
Μαζί οι δύο ορχήστρες ξεκίνησαν το πρόγραμμά τους με την Εισαγωγή που έγραψε ο Μπετόβεν για το θεατρικό έργο «Εγκμοντ» του Γκαίτε. Ο συνθέτης είχε απογοητευτεί όταν το 1804 είδε τον Ναπολέοντα, τον άνθρωπο που θεωρούσε απελευθερωτή των λαών της Ευρώπης, να στέφει εαυτόν αυτοκράτορα. Αντιθέτως, ο κόμης του Εγκμοντ, ένα ιστορικό πρόσωπο που έζησε τον 16ο αιώνα, ήταν σύμβολο του αγώνα για την ανεξαρτησία των Κάτω Χωρών. Η μορφή του έδωσε στον Μπετόβεν την ευκαιρία να εκφράσει τις πολιτικές του ανησυχίες, εξυμνώντας την ηρωική θυσία ενός άνδρα που καταδικάστηκε σε θάνατο επειδή έλαβε γενναία στάση ενάντια στην καταπίεση. Εχει ενδιαφέρον ότι το 1956 αυτή η Εισαγωγή επιλέχθηκε ως ανεπίσημος ύμνος της Ουγγρικής Επανάστασης κατά της Λαϊκής Δημοκρατίας της Ουγγαρίας και των πολιτικών της που είχαν επιβληθεί από τη Σοβιετική Ενωση.
Για να την ερμηνεύσουν συνενώθηκαν περισσότεροι από εκατό νεαροί μουσικοί. Πρόβλημα δεν ήταν τόσο ο αριθμός, όσο η ηχητική ανισορροπία του συνόλου που περιλάμβανε έξι φαγκότα αλλά μόνον πέντε κοντραμπάσα. Διηύθυνε ο Κώστας Ηλιάδης, εκ των ιδρυτών της ελληνικής ορχήστρας, ο οποίος χειρίστηκε όσο καλύτερα μπορούσε τον ενθουσιασμό και την ενέργεια των νεαρών μουσικών, στοιχεία χρήσιμα στη συγκεκριμένη μουσική σελίδα.
Πολύ καλοί σολίστες
Ακολούθησε ένα έργο του Καμίγ Σεν-Σανς που, όπως και πολλά άλλα, έμεινε γνωστό με τον τίτλο που του έδωσε ο εκδότης του για εμπορικούς λόγους: «Η μούσα και ο ποιητής». Αρχικά ο συνθέτης είχε φανταστεί ένα «Τρίο» για βιολί, τσέλο και πιάνο. Ομως σύντομα ανέπτυξε το μέρος του πιάνου για συμφωνική ορχήστρα και στη μορφή αυτή το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στο Λονδίνο το 1910. Χωρίζεται σε τρία μέρη και διαθέτει «αυτοσχεδιαστική» διάσταση. Ηταν η απάντησή του στην επιμονή των Γερμανών συνθετών στην αυστηρότητα, που ο Σεν-Σανς θεωρούσε ότι κατέστρεφε την ψυχή της μουσικής. Στην Αθήνα σολίστ ήταν δύο πολύ καλοί μουσικοί, η βιολονίστρια Σαρλότε Σόζα και ο τσελίστας Ματέο Σεστάνι. Με τονική ακρίβεια, σιγουριά αλλά και συναίσθημα, οι δυο τους αφέθηκαν στον διάλογο που προβλέπει ο Γάλλος συνθέτης και ανέδειξαν τη γοητεία της μουσικής.
Στην αίθουσα «Χρήστος Δ. Λαμπράκης» συνεργάστηκαν δημιουργικά περισσότεροι από εκατό νέοι μουσικοί.
Η βραδιά ολοκληρώθηκε με την περίφημη Πέμπτη Συμφωνία του Ντμίτρι Σοστακόβιτς. Τις δύο ορχήστρες διηύθυνε αυτή τη φορά ο Αυστριακός Πέτερ Ζόμερερ, από το 2018 καλλιτεχνικός διευθυντής του γερμανικού συνόλου. Εκτός από τις καθαρά τεχνικές δυσκολίες το έργο θέτει επίσης μια σειρά από ερμηνευτικές προκλήσεις, στις οποίες ο Ζόμερερ ανταποκρίθηκε με επιτυχία, μέχρι την αρχή του τελευταίου μέρους, για το οποίο επέλεξε ξέφρενη ταχύτητα. Η επιλογή του δεν φάνηκε να θέτει τεχνικά ζητήματα στους νεαρούς μουσικούς, που ανταποκρίθηκαν χωρίς πρόβλημα. Ωστόσο, δεν συνέβαλε στην ανάδειξη της μουσικής, καθώς χάνονταν οι επιμέρους ενότητες όπως και η ευκρίνεια της γραφής. Πολύ επιτυχέστερη υπήρξε η ερμηνεία του αργού τρίτου μέρους, όπου πειστικά και με συναισθηματική ένταση προβλήθηκε η επιθυμητή θρηνώδης διάσταση.
