Μια νόστιμη ιστορία συνοδεύει το περίφημο Miserere του Γκρεγκόριο Αλέγκρι (1582-1652): Ο μελοποιημένος Ψαλμός 51 που ακουγόταν τη Μεγάλη Εβδομάδα στην Καπέλα Σιστίνα υποτίθεται ότι απαγορευόταν από το Βατικανό να κυκλοφορήσει σε αντίγραφα. Σε επιστολή του, ο Λεοπόλδος Μότσαρτ, πατέρας του μεγάλου μουσουργού, ανέφερε ότι σε ένα ταξίδι τους στη Ρώμη, ο μικρός Βόλφγκανγκ το άκουσε δύο φορές και κατάφερε να το αποδώσει από μνήμης στην παρτιτούρα.
Ωραία ιστορία· πρόσφατες έρευνες όμως δείχνουν ότι το ασύλληπτο αυτό αριστούργημα είχε κυκλοφορήσει σε αντίγραφο και μάλιστα στο Λονδίνο (από το οποίο είχαν περάσει οι Μότσαρτ…).
Επιπλέον, μάλλον είναι μύθος αυτή η καθολική απαγόρευση – αυτό που δεν επέτρεπε το Βατικανό ήταν να αντιγραφούν οι «καλλωπισμοί» των φωνητικών, ώστε να υπάρχει ένα στοιχείο μοναδικότητας μέσα στην Καπέλα Σιστίνα.
Ακούγοντας το έργο από την πρόσφατη δισκογραφική επανέκδοση της Brilliant Classics και τη Χορωδία του Κλερ Κόλετζ του Κέμπριτζ (διεύθυνση: Τίμοθι Μπράουν), έχεις ακόμα μία φορά τη διαπεραστική αίσθηση του υπερβατικού. Εδώ ο Αλέγκρι (οι φήμες λένε πως ήταν καστράτος) πέρασε στην αθανασία με ένα μόνο έργο, που μέσα στην τόση βαθιά και τρυφερή ανθρωπινότητά του έχει μια διαστημική διάσταση.
Το μνημειώδες αυτό έργο διαδέχεται στο άλμπουμ ένα άλλο: το ανυπέρβλητο Stabat Mater του Παλεστρίνα (1525-1594). Μέγα κεφάλαιο στην ιστορία της δυτικής μουσικής, ο Ιταλός συνθέτης υφαίνει έναν αδιανόητο ιστό από ανθρώπινες φωνές δείχνοντας περίτρανα αυτό που λέει ο μουσικολόγος Θρασύβουλος Γ. Γεωργιάδης στο κλασικό, σήμερα, βιβλίο του «Μουσική και γλώσσα. Το ιστορικό γίγνεσθαι της δυτικής μουσικής στη μελοποίηση της Λειτουργίας» (μτφρ.: Δ. Θέμελης, εκδ. Νεφέλη, 1994), ότι με τον Παλεστρίνα «αρχίζει μια νέα εποχή στην ιστορία της μουσικής: η μουσική ως παράσταση του ανθρώπου».
Ο δίσκος συνεχίζει το μυστικό ταξίδι με το «When David heard» του Τόμας Ουίλκς (1576-1623), το «How are the Might Fallen» του Ρόμπερτ Ράμσεϊ (1590-1644), για να καταλήξει σε οκτώ συνθέσεις θρησκευτικής πνοής από τον μεγάλο Αγγλο συνθέτη Χένρι Πέρσελ: τρία ανθέμια, με πιο γνωστό το «Hear My Prayer, O Lord» και τις «Επικήδειες προτάσεις» για τη βασίλισσα Μαρία Β΄. Το πένθιμο εμβατήριο χρησιμοποίησε ο Κιούμπρικ στο «Κουρδιστό πορτοκάλι» (πειραγμένο ηλεκτρονικά από τη Γουέντι Κάρλος). Ο Πέρσελ πέθανε στα 35 του, όπως ο Μότσαρτ, πιθανώς από φυματίωση.
