Ανάμεσα στην πλατεία Αμερικής και τα Πατήσια, τέσσερα μεγάλα οικοδομήματα, όλα διαφορετικού χαρακτήρα, ήταν κάποτε ορόσημα της οδού Πατησίων: το Ράδιο Σίτυ, ο Αγιος Λουκάς, το εργοστάσιο Κλωναρίδη – Φιξ και η Φοιτητική Εστία. Ηταν η ψυχαγωγία, η πίστη, το εμπόριο και η εκπαίδευση σε παράταξη, σε διαφορετικό ύφος το καθένα, με άλλη παλαιότητα και αξία, με άλλη στόχευση στο μέλλον. Από τα τέσσερα αυτά κτίρια απέμειναν μόνο η εκκλησία του Αγίου Λουκά και η Φοιτητική Εστία, που όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Παιδείας θα ανακαινιστεί πλήρως και θα αποκτήσει νέα ζωή, δίνοντας λίγη ζωή και στη γειτονιά.
Οταν χτίστηκε η Φοιτητική Εστία τη δεκαετία του 1960 ήταν ένα ωραίο, μοντέρνο κτίριο. Δεν άρεσε σε όλους, πολλοί το έβρισκαν υπερβολικά ογκώδες, καθώς υψώθηκε σε μια περιοχή κατοικίας, στην Πατησίων 279-281, ανάμεσα σε πολυκατοικίες και παλαιότερα σπίτια. Βεβαίως, λίγοι τότε (αλλά και τώρα) είχαν εκτίμηση για τον τολμηρό μοντερνισμό της εποχής. Ηταν ένα κτίριο στα όρια του μπρουταλισμού, αλλά ένα εκπαιδευμένο βλέμμα αμέσως καταλάβαινε ότι υπήρχε ενδιαφέρων αρχιτεκτονικός σχεδιασμός.
Αποτέλεσμα σχετικού διαγωνισμού του 1959, η Φοιτητική Εστία Αθηνών άρχισε να χτίζεται το 1961 και από το 1964 άρχισε τμηματικά να παραδίδεται. Αρχιτέκτονες ήταν ο Νίκος Δεσύλλας (1926-2007), ο Δημήτρης Κονταργύρης (γ. 1934), ο Αντώνης Λαμπάκις (1933-1990) και ο Παύλος Λουκάκης (γ.1933), οι περισσότεροι συμφοιτητές, που μετά τη διάκρισή τους στον διαγωνισμό για την Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ, έφτιαξαν κοινό γραφείο και συμμετείχαν σε διαγωνισμούς. Ηταν μια δυναμική γενιά αρχιτεκτόνων, που τότε είχε ελπίδα και πίστη για ένα καλύτερο αστικό περιβάλλον.
Η Φοιτητική Εστία της Πατησίων όρισε αμέσως ένα νέο κλίμα στην προδικτατορική μοντέρνα Αθήνα. Απηχούσε εκείνο το ρεύμα ανανέωσης που από το 1955 ώς το 1967 άλλαζε τα πάντα στην αρχιτεκτονική, στην αστική διαβίωση, στις τέχνες, στη βιομηχανία, στα οδικά έργα, στον τουρισμό. Η κλειστή πισίνα της Φοιτητικής Εστίας έγινε σημείο αναφοράς. Εκεί έμαθαν να κολυμπούν σωστά πολλά παιδιά. Το κτίριο έγινε γρήγορα ένα τοπόσημο, αλλά δυστυχώς, όπως συμβαίνει στο ελληνικό Δημόσιο, κακογέρασε και δεν συντηρήθηκε. Η κατάρρευση των κτιριακών υποδομών του ελληνικού Δημοσίου είναι μια διαχρονική ασθένεια.
Η νέα εποχή για τη Φοιτητική Εστία, με το σχεδιαζόμενο έργο της αποκατάστασης προϋπολογισμού 24,8 εκατ. ευρώ, δείχνει ένα δρόμο για όλη τη γειτονιά. Ο πρώτος παράλληλος από κάτω είναι η οδός Αγίου Λουκά, που αν την περπατήσετε θα δείτε την εξίσου ωραία πίσω όψη του κτιρίου και τις δυνατότητες που παρουσιάζονται με μια σωστή ανάπλαση και του περιβάλλοντος χώρου. Αυτή η πρωτοβουλία του υπουργείου Παιδείας προσφέρει μια ευκαιρία ενίσχυσης των υποδομών και της εμφάνισης και λειτουργίας της περιοχής. Η τοπική αυτοδιοίκηση και η ιδιωτική πρωτοβουλία θα μπορούσαν να δραστηριοποιηθούν. Η πρώτη από υποχρέωση, η δεύτερη αν δει ευκαιρία επενδύσεων.
Η γειτονιά πάντως, όπως και η οδός Πατησίων, χρειάζονται πολλή δουλειά. Πρέπει να περπατήσει κανείς σχολαστικά, δρόμο τον δρόμο, για να αντιληφθεί το μέγεθος και την έκταση του προβλήματος. Υπάρχει ώς ένα σημείο καλή κτιριακή υποδομή. Τα χειρότερα κτίρια είναι όσα χτίστηκαν (θηριώδη) μετά το 1980.
Η Φοιτητική Εστία ανήκει στην ιστορία της αρχιτεκτονικής, στην ιστορία της εκπαίδευσης, στην ιστορία της Πατησίων. Τώρα υπάρχει μια ευκαιρία.
