Εκρηκτική, όπως το συνηθίζει, υπήρξε η Γιούτζα Ουάνγκ κατά την εμφάνισή της στο Ηρώδειο στις 15 Ιουλίου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Η Κινέζα πιανίστρια επέλεξε να παίξει δύο κοντσέρτα για πιάνο, το δεύτερο του Σοπέν και το πρώτο του Τσαϊκόφσκι, ενώ οι μουσικοί της Ορχήστρας Δωματίου Μάλερ που τη συνόδευσαν, προλόγισαν τα δύο έργα με την Εισαγωγή που συνέθεσε ο Μπετόβεν για την τραγωδία «Κοριολανός» του Χάινριχ Γιόζεφ φον Κόλιν και με το Οκτέτο για πνευστά του Στραβίνσκι.
Περίπου δεκαπέντε μέρες νωρίτερα, στο Εβιάν (Γαλλία), η Ουάνγκ αντικατέστησε την 84χρονη πλέον Μάρτα Αρχερίτς – ή Αργκεριχ, όπως συχνά την αποκαλούμε. Δεν ήταν η πρώτη φορά. Υπάρχουν αρκετά κοινά στοιχεία ανάμεσα στις δύο αυτές εξέχουσες μουσικές προσωπικότητες. Οπως και διαφορές. Στα κοινά ανήκουν το πληθωρικό ταλέντο, ο δυναμισμός όπως και η ευαισθησία, η μουσικότητα και ο τρόπος να εξορύσσουν τις ερμηνείες τους από τα δεδομένα της παρτιτούρας, από το μουσικό κείμενο.
Η Ουάνγκ είναι πιο θεατρική, πιο δραματική, επενδύει περισσότερο στις αντιθέσεις: το αργό και το γρήγορο, την ένταση και το χαμηλόφωνο. Ανάμεσα στα δύο άκρα βρίσκει αναρίθμητες διαβαθμίσεις. Λόγου χάριν, στο τέλος του πρώτου μέρους του Κοντσέρτου του Τσαϊκόφσκι, κι ενώ τα έγχορδα κλιμάκωναν σταδιακά την ένταση, ήταν καταπληκτικό πώς η Ουάνγκ έκανε ακριβώς το ίδιο στο πιάνο: κλιμάκωνε, δηλαδή, την ένταση και του δικού της παιξίματος, επιδεικνύοντας πρωτοφανή έλεγχο της δυναμικής. Στη συνέχεια, στο δεξιοτεχνικό μεσαίο τμήμα του δεύτερου μέρους, η καθαρότητα της ταχύτατης ερμηνείας της έδωσε αέρινη, ανάλαφρη διάθεση στη μουσική. Στο τρίτο μέρος, πάλι, η Ουάνγκ επιβεβαίωσε την εξοικείωσή της με το έργο. Ειδικότερα, η πλαστικότητα με την οποία χειρίστηκε τον χρόνο, επιβραδύνοντας και στη συνέχεια επιταχύνοντας την ανάγνωσή της, δημιουργούσε έναν παλμό που πρόβαλε ακόμα σαφέστερα καθώς η ορχήστρα παρέμενε σε σταθερή ταχύτητα. Εναν παλμό, που, ταυτόχρονα, απέδιδε εξαιρετικά τον δυναμισμό της μουσικής.
Αγωνία και ονειροπόληση
Στο πρώτο μέρος της βραδιάς, όπως και εκτός προγράμματος, όπου μεταξύ άλλων ερμήνευσε το Βαλς σε ντο δίεση ελάσσονα, έργο 64 αρ. 2 του Σοπέν, η Ουάνγκ φανέρωσε την τέχνη της σε ένα τελείως διαφορετικό είδος μουσικής, με λεπτές αποχρώσεις και τρυφερές διαβαθμίσεις. Στο αργό μέρος του δεύτερου Κοντσέρτου του Σοπέν έδειξε με πόση πλαστικότητα μπορεί κανείς να διαμορφώσει την ατέρμονα μελωδική γραμμή που εμπιστεύεται ο συνθέτης στο πιάνο και έδωσε περιεχόμενο στη νυχτερινή αναπόληση της μουσικής: συναισθήματα τρυφερά και έντονα ταυτόχρονα. Κάθε άλλο παρά στερεοτυπικά «θηλυκή», η ερμηνεία της στο ίδιο αυτό μέρος απέδωσε με δραματικό τρόπο την αγωνία που εκφράζει η μουσική μόλις λίγα μουσικά μέτρα μετά την ονειροπόληση.
Είναι ενδιαφέρον ότι λίγες ημέρες νωρίτερα, στο Βίσμπαντεν, η Ουάνγκ υποχρεώθηκε να ακυρώσει την εμφάνισή της με το ίδιο πρόγραμμα λόγω ασθένειας και οι διοργανωτές για να την αντικαταστήσουν κάλεσαν όχι έναν, αλλά δύο πολύ καλούς πιανίστες: τον Γιαν Λισέτσκι για το Κοντσέρτο του Σοπέν και την Αννα Βινίτσκαγια γι’ αυτό του Τσαϊκόφσκι. Στην Αθήνα, μετά τα δύο Κοντσέρτα και τρία δεξιοτεχνικά έργα εκτός προγράμματος, η Γιούτζα Ουάνγκ έμοιαζε πως θα μπορούσε να συνεχίσει χωρίς πρόβλημα.
Η βραδιά ξεκάθαρα ανήκε στην Κινέζα πιανίστρια. Οφείλει, όμως, κανείς έστω μια σύντομη κουβέντα για την προφανέστατα πολύ καλά προετοιμασμένη ορχήστρα, που συνόδευσε την Ουάνγκ χωρίς πρόβλημα, ακολουθώντας τις δικές της οδηγίες, συχνά υποτυπώδεις, καθώς η ίδια ήταν επικεντρωμένη στο πιάνο. Υπό τη διεύθυνση του πρώτου βιολιού η ερμηνεία της ορχήστρας στην Εισαγωγή στον «Κοριολανό» διέθετε στο ακέραιο την ορμή και την αναμενόμενη δραματική ένταση, ενώ η ποιότητα των πνευστών φάνηκε στο απαιτητικό Οκτέτο του Στραβίνσκι, έργο ενδιαφέρον, αλλά από κάθε άποψη τελείως άσχετο προς το υπόλοιπο πρόγραμμα.
