Από τον Φεβρουάριο που ανακοινώθηκε το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Επιδαύρου, η προσμονή για την εμφάνιση του Θεόδωρου Κουρεντζή με την ορχήστρα Utopia ήταν μεγάλη. Πρώτον, διότι στο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου σπανίως φιλοξενούνται μουσικές εκδηλώσεις –τελευταία φορά ήταν το 2020 με τη συναυλία ενός άλλου διεθνούς φήμης Eλληνα μουσικού, του Λεωνίδα Καβάκου– και δεύτερον, διότι κάθε συναυλία του Κουρεντζή είναι μια ανεπανάληπτη οπτικοακουστική εμπειρία. Η βραδιά του Σαββάτου 19 Ιουλίου στην κατάμεστη Επίδαυρο δεν αποτέλεσε εξαίρεση.
Ενώ η δύση του ηλίου δημιουργούσε ένα μαγικό σκηνικό στον περιβάλλοντα χώρο, με τις κορυφογραμμές να αλλάζουν χρώματα στον αργολικό ουρανό, η είσοδος της μαυροντυμένης ορχήστρας των εκατόν είκοσι μελών, καθώς όλα γύρω ντύνονταν μωβ, σήμανε την έναρξη. Μια ορχήστρα με μέλη από όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και ο Eλληνας μουσικός Σπύρος Μουρίκης στο κλαρινέτο. Η Utopia είναι το νέο πρότζεκτ του Κουρεντζή, την οποία ίδρυσε μετά τη MusicAeterna και ξεκίνησε συναυλίες το 2022. Πρόκειται για μια «δημιουργική κοινότητα, μια ομάδα ομοϊδεατών με κοινή μουσική ιδεολογία, οι οποίοι δημιουργούν χωρίς συμβιβασμούς ό,τι επινοεί η μουσική τους φαντασία, προκειμένου να βρουν τον καλύτερο ήχο».
Ο 53 ετών σήμερα φημισμένος διευθυντής Ορχήστρας, γνωστός για τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο διευθύνει και για το χαρακτηριστικό του στυλ, εμφανίστηκε ντυμένος στα μαύρα με αμάνικη μπλούζα και στενό παντελόνι και αμέσως έτυχε υποδοχής ροκ σταρ από το ετερόκλητο κοινό που κατέκλυσε την Επίδαυρο. Η βραδιά ξεκίνησε με τα Kindertotenlieder, τα «Τραγούδια των νεκρών παιδιών» του Αυστριακού συνθέτη Γκούσταβ Μάλερ, ο οποίος μελοποίησε πέντε από τα 428 ποιήματα του Φρίντριχ Ρίκερτ, γραμμένα για τα νεκρά παιδιά του ποιητή.
«Τώρα ο ήλιος θέλει να ανατείλει τόσο φωτεινά
Σαν να μην είχε συμβεί τίποτα τρομερό κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Η ατυχία συνέβη μόνο σε μένα,
Αλλά ο ήλιος λάμπει εξίσου σε όλους»
Η μεσόφωνος Εβ-Μοντ Ιμπό, υπό τη διεύθυνση του Κουρεντζή, μετέδωσε συγκινητικά την αγωνία, τον πόνο, την παραίτηση, την αναζήτηση μιας αχτίδας φωτός ως αντίδοτο στον θάνατο, που αποτυπώνει ο Μάλερ μέσα από τα πέντε ορχηστρικά λίντερ του. Η επιλογή του έργου, σε μια χρονική στιγμή που συμβαίνουν θηριωδίες στο διεθνές σκηνικό, μόνο τυχαία δεν φαντάζει.
Το σκοτεινό πρώτο μέρος ακολούθησε η δημοφιλής Τετάρτη συμφωνία του Μάλερ, με τη σοπράνο Ρέγκουλα Μίλεμαν να ερμηνεύει το τραγούδι του δ΄ μέρους και την ορχήστρα να αποδίδει με εξαιρετική ποιότητα την εναλλαγή των εντάσεων, όπου ειδικά στα pianissimo ο ήχος έφτανε μέχρι το άνω διάζωμα σαν χάδι, αν και ίσως όχι με την ίδια καλή ακουστική όσο χαμηλότερα. Μέχρι κι ένας γκιώνης φαίνεται να γοητεύθηκε, συντονίζοντας κάποια στιγμή το τραγούδι του με τον ρυθμό της ορχήστρας, σε ένα στιγμιότυπο από αυτά που μόνο στα ανοιχτά θέατρα μπορεί να τύχουν.
Η μεγάλη έκπληξη, όμως, όπως άλλωστε είχε υποσχεθεί λίγο νωρίτερα ο Κουρεντζής απευθυνόμενος στο κοινό, ήρθε στο τέλος. Oταν σταδιακά άρχισαν να σβήνουν όλοι οι προβολείς του θεάτρου, αλλά και τα φώτα στα αναλόγια των μουσικών, που συνέχισαν το diminuendo σε απόλυτο σκοτάδι, μέχρι την ολοκλήρωση της συμφωνίας. Εκεί, για λίγα λεπτά, βρεθήκαμε να απολαμβάνουμε όλοι μαζί, κοινό και ορχήστρα, τη μεστή ησυχία του χώρου κάτω από τον έναστρο ουρανό, πριν το κοινό, βιαστικά, ξεσπάσει σε ενθουσιώδη χειροκροτήματα.
