Διαχρονικά, οι Ελληνες αρχιμουσικοί που ηγήθηκαν σημαντικών μουσικών συνόλων εκτός συνόρων μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Ο Βασίλης Χριστόπουλος είναι ένας από αυτούς. Δεν έχει μονάχα προσκληθεί να διευθύνει μια σειρά από σημαντικές ορχήστρες, αλλά από το 2023 είναι μουσικός διευθυντής της Oπερας και της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Γκρατς, ενός σημαντικού ιστορικού θεάτρου της Αυστρίας, το οποίο σε μια τυπική καλλιτεχνική περίοδο, όπως αυτή που μόλις ολοκληρώθηκε, παρουσίασε ένα εντυπωσιακά ευρύ και ποικίλο ρεπερτόριο. Ανάμεσα στις παραγωγές συγκαταλεγόταν η πικρή κωμική όπερα «Eτσι κάνουν όλες» του Μότσαρτ και η ιλαρή «Σταχτοπούτα» του Ροσίνι, ο ρομαντικός «Τάνχοϊζερ» του Βάγκνερ, οι επικοί «Τρώες» του Μπερλιόζ, τα νεανικά «Βίλι» του Πουτσίνι και το «Ονειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» του Μπρίτεν: κλασικισμός, ιταλικός, γερμανικός και γαλλικός ρομαντισμός, βερισμός και 20ός αιώνας. Τυχερό το Γκρατς.
Στην Αθήνα ο Χριστόπουλος διηύθυνε την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στις 16 Μαΐου στην αίθουσα «Χρήστος Δ. Λαμπράκης» για μία ακόμα συναυλία στο πλαίσιο του Eτους Σοστακόβιτς. Το πρόγραμμα περιλάμβανε τα δύο κοντσέρτα για πιάνο του Σοβιετικού συνθέτη με σολίστ τον Πάβελ Κολέσνικοφ και τις «Εικόνες από μία έκθεση» του Μόντεστ Μούσοργκσκι στην ενορχήστρωσή τους από τον Μορίς Ραβέλ.
Μάλλον δεν ήταν η καλύτερη ιδέα να ακουστούν στη σειρά δύο έργα τόσο παρεμφερή όσο τα συγκεκριμένα δύο κοντσέρτα, με παραπλήσια ενέργεια να ξεχειλίζει στα πρώτα και στα τελευταία μέρη τους, και παρόμοιο λυρισμό στα αργά. Ο 36χρονος Κολέσνικοφ, που γεννήθηκε στη Σιβηρία αλλά ζει στο Λονδίνο, διέθετε τη λαμπερή δεξιοτεχνία που είναι απαραίτητη προκειμένου να αποδοθεί η μουσική με ακρίβεια και καθαρότητα ακόμα και σε ταχύτητες τόσο εξωφρενικές όπως αυτή που υιοθετήθηκε στο πρώτο μέρος του πρώτου Κοντσέρτου και η οποία οριακά επέτρεπε να παρακολουθεί κανείς το μουσικό κείμενο. Eτσι, αυτό που τελικά αποκόμιζε ο ακροατής ήταν μάλλον ένας εντυπωσιασμός, ένα «ουάου!», παρά η μουσική απόλαυση. Σημειώνεται ότι η ορχήστρα παρακολουθούσε στενά τον πιανίστα, χωρίς να μένει πίσω, παρέχοντάς του το επιθυμητό ανάλαφρο πλαίσιο. Ως αντίστιξη στην πυρετώδη απόδοση των γοργών μερών, ο Κολέσνικοφ ερμήνευσε με τρυφερότητα τα δύο αργά μέρη, ειδικά το νοσταλγικό «αντάντε» του δεύτερου Κοντσέρτου.
Ο Βασίλης Χριστόπουλος ανέδειξε το στίγμα και την ατμόσφαιρα καθεμιάς από τις περίφημες μουσικές «Εικόνες» του Μούσοργκσκι.
Στο πρώτο Κοντσέρτο ο συνθέτης προβλέπει και δεύτερο σολιστικό όργανο, την τρομπέτα. Στο ζητούμενο ανταποκρίθηκε με δεξιοτεχνία και ακρίβεια ο Γιάννης Καραμπέτσος, κορυφαίος α΄ στις τρομπέτες της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών.
Εκφραστικές «Εικόνες»
Η ορχήστρα είχε μεγαλύτερη ευκαιρία να δείξει τις ποιότητές της στο δεύτερο μισό της βραδιάς. Αντλώντας έμπνευση από έκθεση ζωγραφικής του Βίκτορ Χάρτμαν, ο Μούσοργκσκι εμπνεύστηκε μια σουίτα για πιάνο, την οποία ολοκλήρωσε το 1874. Το έργο του, οι «Εικόνες από μία έκθεση», μεταγράφηκε και ενορχηστρώθηκε από αρκετούς συνθέτες. Η διασημότερη ενορχήστρωση πραγματοποιήθηκε το 1922 από τον Γάλλο Μορίς Ραβέλ.
Η ερμηνεία του Χριστόπουλου δεν περιορίστηκε στις συμφωνικές αρετές της μουσικής, αλλά εστίασε στην ανάδειξη του στίγματος και της ατμόσφαιρας καθενός από τους περιγραφόμενους πίνακες της έκθεσης μέσα από τη μουσική. Σκιαγράφησε γλαφυρά το παιχνίδι και τους τσακωμούς των παιδιών στον κήπο του Κεραμεικού (3η εικόνα), όπως επίσης τη ζωντάνια στην «Αγορά της Λιμόζ» (7η εικόνα), απέδωσε ανάλαφρα το μπαλέτο με τα κλωσόπουλα στο τσόφλι τους (5η εικόνα) και τη βαριά κίνηση της βοϊδάμαξας (4η εικόνα). Ιδιαίτερα γλαφυρός ήταν ο διάλογος ανάμεσα στους δύο Εβραίους (6η εικόνα) χάρη και στη συμβολή του τρομπετίστα Παναγιώτη Μπαλαμού. Η απόδοση της ατμόσφαιρας στις «Κατακόμβες» (8η εικόνα) διέθετε την αναμενόμενη επισημότητα, η «Καλύβα της Μπάμπα Γιάκα» ήχησε απειλητικά, ενώ μεγαλόπρεπη όσο της άρμοζε ήταν η «Μεγάλη πύλη του Κιέβου» (10η εικόνα).
