Και στο βάθος πάντοτε υπάρχει μια σκιά

Στη σουηδική βασιλική αυλή του 17ου αιώνα (σήμερα εκεί στεγάζεται η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Ουψάλας), βρίσκεται ένα μουσικό χειρόγραφο που ανήκε στη συλλογή του συλλέκτη Γκούσταβ Ντίμπεν (1628-1690)

1' 48" χρόνος ανάγνωσης

Στη σουηδική βασιλική αυλή του 17ου αιώνα (σήμερα εκεί στεγάζεται η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Ουψάλας), βρίσκεται ένα μουσικό χειρόγραφο που ανήκε στη συλλογή του συλλέκτη Γκούσταβ Ντίμπεν (1628-1690). Η παρτιτούρα είναι ένας επταμερής κύκλος των Παθών του Χριστού, που συνέθεσε ο Ντίτριχ Μπούξτεχουντ (1637-1707) με τον τίτλο «Membra Jesu Nostri».

Ο κύριος Γκρι μού εξηγεί πως αυτό σημαίνει κυριολεκτικά «Τα μέλη του Ιησού μας»: όταν ο πιστός στρέφει το βλέμμα του προς τον Εσταυρωμένο, δεν αντέχει να το κάνει μονομιάς. Ξεκινά από τα πόδια για να ανεβεί προς τα πάνω, στον κορμό, στα χέρια, στο πρόσωπο και στο κεφάλι. 

Αυτή ήταν μια παράδοση σχετιζόμενη με ποιήματα του Βερνάρδου του Κλερβό (1090-1153), μυστικιστή αγίου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Η ιταλικής σε μεγάλο βαθμό επιρροής μουσική εκφράζει το δέος, τη λύπη και την ενατένιση με έναν τρόπο που κρατάει πολλά στοιχεία από την πιο δωρική, αυστηρή, έως τότε, ατμόσφαιρα της απόδοσης των Παθών, κάτι που άρχισε να αλλάζει με τον Μπούξτεχουντ, για να απελευθερωθεί τελείως μέσα στον 18ο αιώνα. 

Πιο απελευθερωμένος ακόμα είναι ο Χάινριχ Σιτς (1585-1672) με το έργο «Da Jesus an dem Kreuze stund», δηλαδή οι «Επτά λόγοι του Χριστού στον σταυρό».
Ο Σιτς δεν συμπαθούσε το ιταλικό στυλ, συνδύαζε την αυστηρή (λουθηρανική εδώ) παράδοση με τους πειραματισμούς και τις ελευθερίες που αναπτύχθηκαν στη μουσική του 17ου αιώνα. Ο συνθέτης υπέφερε πολύ από τις πολιτικές εξελίξεις του καιρού του. Ο Τριακονταετής Πόλεμος τον έκανε να σωπάσει και μονάχα με την ανακωχή του 1645 ανάμεσα στη Σαξονία και στη Σουηδία άρχισε πάλι να συνθέτει. Πιθανώς σε αυτή τη φάση να γράφτηκε αυτό το έργο. 

Η Harmonia Mundi μόλις κυκλοφόρησε τα δύο μουσικά κομψοτεχνήματα σε ένα άλμπουμ, συνοδευόμενα από μικρότερα έργα των δύο συνθετών καθώς και ένα του Λίντερτ Ντίτζκμαν (1645-1717), όλα ερμηνευμένα με μαεστρία από το ορχηστρικό και φωνητικό σύνολο Ensemble Correspondances υπό τη διεύθυνση του Σεμπαστιέν Ντοσέ.

Σύγχρονα στοιχεία

Ο 17ος αιώνας των επιστημονικών ανακαλύψεων μουσικά ήταν πολύ μπροστά. Οι συνθέσεις που γράφηκαν τότε έχουν κάτι παράξενα σύγχρονο: μέσα στις ισορροπημένες αρμονίες τους κρύβεται ένα σκοτεινό χάος, το οποίο βρίσκει τις απαραίτητες ρωγμές για να θυμίσει ότι η σκιά είναι πάντοτε μέρος των σωμάτων μας, των ονείρων μας, των φόβων μας.

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή

Editor’s Pick

ΤΙ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΟΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ

MHT